Türkiye'de kaç tane riskli konut var?
Türkiye Büyük Millet Meclisi Araştırma Komisyonu’na sunulan 2021 yılındaki bir raporda Türkiye’deki 7 milyon konutun riskli olduğuna dikkat çekildi. Raporda riskli yapıların büyük bölümünün güçlendirilerek deprem dayanıklı yapılmasının mümkün olduğu vurgulandı.
Türkiye’de bulunan 28 milyon 600 bin konutun 6 milyon 700 binini riskli olduğu tespit edildi. Bu bilgiler 2021 yılında Türkiye Büyük Millet Meclisi Araştırma Komisyonu’na sunulan raporda tespit edildi.
Mecliste, “depreme karşı alınabilecek önlemlerin ve depremlerin zararlarının en aza indirilmesi için alınması gereken tedbirlerin belirlenmesi” amacıyla kurulan Araştırma Komisyonu’na sunulan raporda çarpıcı bilgilere yer verildi. 2000 yılı öncesi yapılan binalara dikkat çekildi. Hasar görebilirliği yüksek 7 milyon konutun en kısa sürede dönüştürülmesi gerektiği vurgulandı.
Riskli konutların 20 yıl içerisinde dönüşümünün hedeflendiği belirtilen raporda Türkiye genelinde tespit edilen 213 bin 533 riskli yapının 186 bin 275’inin yıkımının yapıldığı bilgisine yer verildi.
Riskli Binaların Tespit Edilmesine İlişkin Esaslar kapsamında değerlendirilen yapıların yüzde 99 seviyesinde riskli çıktı. Raporda, riskli binaların önemli bir kısmının güçlendirilmelerinin mümkün olduğu ve daha ekonomik olacağı görüşü bildirildi.
Bu kapsamda güçlendirme kredisi 2022 yılında 160 bin liradan 240 bin liraya çıktı. Faiz desteği de 400 baz puandan 600 baz puana çıktı. Vatandaş aylık yüzde 1.5 oranlı dönüşüm kredi kullanıldığında, bunun yüzde 0.50’sini bakanlık karşılayacak. Bir hak sahibi adına faiz desteği sağlanacak toplam kredi tutarı da 2 milyon liradan, 3 milyon liraya çıkarıldı.
Raporun sonuç bölümünde öneriler sıralandı.
MECLİS ARAŞTIRMA KOMİSYONU’NUN ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
• TBMM çatısı altında daimi olarak görev yapacak “Deprem Risklerinin Azaltılması Komisyonu” kurulmalı
• Türkiye Afet Yönetim Stratejisi Belgesi ve Eylem Planı hazırlanmalı ve uygulamaya geçirilmeli
• İllerin Afet Sonrası İyileştirme Planları hazırlanmalı
• Belediyelerde idari birimler kurulmalı ve bu birimlerde jeoloji ve jeofizik mühendisi istihdam edilmeli
• Yerli yapı malzemeleri geliştirilerek kentsel dönüşüm maliyeti azaltılmalı
• Maliyeti düşüren yenilikler içeren yerli ve hafif yapı malzemelerinin kullanılması teşvik edecek şekilde KDV indirimi uygulanmalı.
