Deprem bölgesi hakkında yalanlar bitmek bilmiyor: Ortaya atılan 6 iddiaya ilişkin gerçekler ortaya konuldu

1) Deprem sırasında görülen ışımalarla ilgili iddialar

YALAN

Ülkemizde meydana gelen depremler sırasında görülen kısa süreli ışımalar, afet sonrası birçok komplo teorisi ve dezenformasyona konu olmuştur. Birçok kez bu ışıkların ‘depremler oluşturan bir sistem’in işareti olduğu iddia edilmiştir.

GERÇEK

Deprem sırasında gördüğümüz ışımaların kaynağı nedir?

• Depremi oluşturan enerji birikimi, kayaçları oluşturan bazı minerallerin elektriksel özelliklerinde değişime neden olmaktadır.

• Fayda hareketin başlamasıyla biriken enerji serbest kalmakta, bir yandan sarsıntı meydana gelirken diğer yandan elektriksel değişim parlak ışımalara yol açmaktadır.

• Depremde gözlemlenen parlak ışımalar kayaçlardaki mineraller ile ilgili olarak ortaya çıkmaktadır ve yalnızca belirli koşullarda oluşmaktadırlar.

• Deprem sırasında görülen ışıklar, yerden 200 metre yüksekliğe kadar çıkabilmekte ve bazı durumlarda yıldırımlar şeklinde belirmektedir.

• Mavimsi alevlere ve ışık kürelerine benzeyen deprem ışıkları, kısa sürede kaybolmaktadır. Bu ışımalar deprem sonrasında değil, deprem sırasında görülmektedir.

2) “Devletin afetzedelere yaptığı 10 Bin TL’lik yardımlara vergi dairelerince haciz konuyor” iddiası

YALAN

Bazı sosyal medya hesaplarında, "Devletin afetzedelere yaptığı 10 bin TL’lik yardımlara vergi dairelerince haciz konuyor" iddiası paylaşıldı.

GERÇEK

Vergi daireleri, depremin yaşandığı günden bu yana kamu alacaklarının tahsili için hiçbir haciz uygulaması yapmamıştır. Ayrıca 8 Şubat 2023 tarihli, 120 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile vergi daireleri tarafından yapılanlar dahil tüm icra takipleri durdurulmuştur.

Deprem tarihinden sonra herhangi bir şekilde haciz yapılmadığı için daha önce hesapta haciz olsa dahi bu haciz işlemi, devlet tarafından yapılan 10 bin TL’lik deprem yardımlarına etki etmemektedir.

3) “TOKİ’nin yaptığı Konya Dedemli evleri şu anda boş duruyor ve depremzedeler yerleştirilebilir” iddiası

YALAN

Bazı sosyal medya hesaplarında, "TOKİ tarafından yapılan Konya Dedemli evleri şu anda boş duruyor ve depremzedeler yerleştirilebilir" iddiası paylaşıldı.

GERÇEK

Konya’nın Hadim ilçesinde bulunan Dedemli Mahallesi’nde Bozkır Barajı’nın inşası sebebiyle mahalle sakinleri için Meram ilçesi Çarıklar Mahallesi’nde TOKİ tarafından 428 adet konut yapılmış ve 4 Eylül 2021’de çekilişle hak sahiplerine verilmiştir.

İlgili konutların özel mülkiyet olması sebebiyle, taşınmazların tasarrufu konut sahiplerine aittir. Bölgede AFAD koordinasyonuyla herhangi bir tahsis söz konusu olmamakla birlikte; mahalle sakinleri şahsi tasarruflarıyla şu anda yaklaşık 70 konutu depremzedeler için tahsis etmiştir.

4) “Asker depremin ardından sokakta yoktu, askere ‘Çık’ emri geç verildi” iddiası

YALAN

Bazı sosyal medya hesaplarında “Asker depremin ardından sokakta yoktu, askere çık emri geç verildi” iddiası paylaşıldı.

GERÇEK

6 Şubat 04.17’de gerçekleşen depremin hemen ardından MSB, 04.30’da Genelkurmay Başkanlığı, Kara, Hava ve Deniz Kuvvetlerinden rapor isteyerek, TSK İnsani Yardım Tugayına ‘hazır ol’ emri vermiştir.

06.00 itibariyle de 2. Ordu Komutanlığı birlikleri deprem bölgesinde arama kurtarma çalışmalarına başlamıştır.

5) 20 Şubat’taki Hatay depreminde kaydedildiği ileri sürülen görüntüler

YALAN

Bazı sosyal medya hesaplarında, “Hatay’daki depremde panik içinde kaçışan yurttaşlar, çöken bir binanın altında kalmaktan son anda kurtuldu” iddiasıyla görüntüler paylaşıldı.

GERÇEK

Bahse konu görüntüler, 6 Şubat gecesi Kahramanmaraş Pazarcık merkezli deprem sonrasında Diyarbakır’daki kent güvenliği kameralarına yansıyan görüntülerdir.

Diyarbakır Yusuf İslam Caddesi’nde kameraların kaydettiği görüntülerde depremin ardından dışarı çıkan vatandaşların 12 dakika sonra yıkılan 9 katlı binadan kaçış anları görülmektedir.

6) “Kızılay’ın yardım kolileri açılıp, içindeki malzemeler Suriyeli derneğin kolilerine yerleştirildi” iddiası

YALAN

Bazı sosyal medya hesaplarında “Kızılay’ın yardım kolileri açılıp, içindeki malzemeler Suriyeli derneğin kolilerine yerleştirildi” iddiasıyla görüntüler paylaşıldı.

GERÇEK

26 Eylül 2020’ye ait görüntüler, manipüle edilmiştir. Suriyelilerin kendi aralarında kurmuş olduğu dernek, ellerinde bulunan hurmaları Kızılay kolilerine koyarak dağıtım gerçekleştirmiştir. Görüntüler bu çalışmalar sırasında kaydedilmiştir.

Pandemi döneminde isminin açıklanmasını istemeyen Ş.K isimli bağışçı, Türkiye’de bulunan çeşitli milletlerden mültecilere dağıtılmak üzere Kızılay’a 4 bin 495 paket gıda kolisi bağışında bulunmuştur.

İddiaya konu görüntüler, bu bağışların Kızılay kolilerine aktarılması sırasında kaydedilmiştir.