Ali Mercan

Berlin merkezli Avrupa Birliği (AB) dış politika düşünce kuruluşunun yeni anketi, savaşa devam etmesi için Ukrayna’ya verilen silah desteğine onayın azaldığını saptıyor. AB'de kalıcı bir bölünme olasılığına dikkat çekiyor. Ankete göre Ukrayna’yı kışkırtan ve “Son Ukraynalıya kadar savaşa devam” diyenlere karşılık “barış isteyenlerin” çoğunlukta olduğu belirtiliyor.

'SON UKRAYNALIYA KADAR SAVAŞ' ÇIĞLIKLARI SÖNÜYOR

Kısa bir süre öncesine kadar Alman ve Avrupa basınında “Son Ukraynalıya kadar savaşa devam!” çağrılarının yükseldiği ve en ağır silah desteğinin sürdüreleceği bildiriliyordu. Ancak bu havanın hızla değiştiği görülmektedir. Aslında Ukrayna’nın sırtından Rusya’ya karşı savaşın her şart altında sürdürülmeye zorlandığı ancak bunun yürümeyeceği pratikte görüldü. Çeşitli seçenekler arasında “ver-kurtul” bile dillendirildi. Rusya’nın savaş taraftarı olmadığı, NATO’nun sınırları etrafında ilerlemesine karşı güvenliği için tedbir aldığı kabul gördü.

AB ve Almanya’nın Rusya’ya karşı Atlantik merkezinde planlanan yaptırımları uygulamasının dönüp kendilerini vurduğu çok yazıldı. Durum bunun ötesine geçmiştir. Biden yönetiminin AB’yi arkasına alarak NATO’yu Doğu’ya sürüp Rusya’yı kuşatma planı Ukrayna’da durdurulmuştur. Çökmekte olan Atlantik sistemi, kendisiyle birlikte öne sürdüğü AB’yi de dağılmaya itmektedir. Emperyalist sistemin ezilenler dünyasına hükmetmek için şekillendirdiği “ Avrupa Merkezcilik” de, çözülme yolundadır. Atlantik sistemi bütün alanlarda yenilgi yaşamakla kalmıyor, tek kutuplulkta tutunmak için aldığı tedbirler ters tepiyor. Bunun bir örneği de Rusya’ya karşı doğal gaz alımındaki ödeme araçlarında görüyoruz. Rusya’dan petrol alımına karşı ambargo da ters tepmiştir. Moskova bu yıl petrolde rekor satış bekliyor.

Üçlü koalisyonla Atlantik etkisinin arttığı Almanya, Rusya'dan doğalgaz ithalatında ilk somut düşüşleri kaydetti. ABD ile sıvı gaz ithalatına ilişkin müzakereler ise iyi gitmiyor. Alman Dışpolitika Bülteni German Foreign Policy (GFP) 13 Mayıs bülteni Avrupa’nın çıkmazını ortaya koyuyor. Dizi analizin başlığı “AB’nin gaz ile pokeri.” AB kaybedilmiş kumar masasına Atlantik zoruyla oturmaktadır.

Almanya'nın doğal gaz arzı, Ukrayna sorunu ve Batı yaptırımlarıyla çok etkilendi. Ukrayna'nın boru hatlarından birini bloke etmesiyle, Rus gazının teslimatı belirgin olarak azaldı. Moskova daha sonra “ Gazprom Germania” da dahil olmak üzere 31 Avrupalı ​​şirkete karşı yaptırım uygulamayı duyurdu. Şirket daha önce Almanya'nın yaptırım ve kamulaştırma tehditleri nedeniyle Rus ana şirketi için önemli ölçüde önemini kaybetmişti; federal hükümet de ona bir kayyum atamıştı. Berlin Rus yaptırımlarının yönetilebilir olduğunu iddia etse de, yeni doğal gaz kaynakları bulma baskısı artıyor. Şimdiye kadar, Berlin çok az ilerleme kaydetti. Katar ve ABD sıvı gaz grupları, yirmi yıl satın alma garantisinde istiyor, ayrıca, yeterli miktarda sıvı gaz ancak birkaç yıl sonra mevcut olacak.

26 Nisan’da Finlandiya ve İsveç'in NATO'ya başvurusunun yakın olduğu bildirildi. Rusya’nın bu stratejik dengesizliğe kendi silahlanmasıyla tepki vereceği de açıklamalarda yer aldı. Ukrayna üzerinden Doğu’ya ilerletilmek istenen NATO şimdi de kuzeye yöneltiliyor. Böylece Rusya’nın tam kuşatılması planlanıyor. ABD’nin kontrolündeki saldırı örgütü NATO’ya karşı Rusya, Ukrayna’da olduğu gibi kuzeye doğru genişlemeye karşı da gerekli tedbirleri alacağını açıkladı. Avrupa’daki gözlemciler ve dışpolitika uzamanları bu gelişmelerin nükleer çatışma dahil tehlikeli gelişmelere yol açabileceğini belirtiyorlar.

KUZEY ÜLKELERİNİN TARAFSIZLIĞI GÖRÜNÜŞTE İMİŞ

Finlandiya ve İsveç'in Mayıs ayı ortasında NATO'ya katılmak için ortak başvuruda bulunacakları açıklandı. Böylece Helsinki ve Stockholm çok övülen “tarafsızlıklarından” vazgeçiyorlar. Finlandiya-İsveç'in NATO’ya yakınlaşması; savaşlarına katılmak ta dahil olmak üzere 1990'larda başladı. İki ülke de ittifaka o kadar sıkı bağlandı ki uzmanlar NATO'ya katılmanın sadece bir "resmileşme meselesi" olduğuna karar verdiler.

Hızlanan küresel cepheleşmede ABD, esas hasmı Çin’le karşılaşabilmek için bazı mevzileri tutmak istiyor. Ukrayna ve Gürcistan’ı NATO’ya alarak Rusya’yı geriletmek, Karadeniz- Akdeniz bağlantısı ile Türkiye’yi kuşatmak, nihayet Asya’nın merkezine yerleşmek. Biden’in, müttefiklerini aşarak NATO’yu genişletme çabaları pakt içinde çelişmeleri artırıyor. Bu durum Avrasya güçlerine yararlanabilecekleri olanaklar sağlıyor.

ABD RUSYA’YI SİNDİREREK ÇİN’İ YALNIZLAŞTIRMAK İSTİYOR

2022 ile birlikte ABD-Rusya gerginliği tırmandı. Rusya, NATO’nun doğuya doğru açılmasına karşı kesin tavrını açıkladı. ABD, AB alanını kullanarak Rusya sınırına yakın yığınaklarına devam ediyor, ittifakın ağırlığı ile NATO’yu Doğu‘ya sürüyor. İtirazlara rağmen Brüksel ve Berlin’i Rusya ile görüşmelere ve sürece dahil etmiyor. AB yetkilileri ABD Lideri Joe Biden’in ittifak adına tek kutupluluğun temsilcisi olarak hareket etmesine karşı rahatsızlıklarını dile getiriyorlar.

AB’de gündemdeki en önemli konulardan birisi Ukrayna sorunudur. Biden yönetimi Ukrayna üzerinden Rusya’yı kuşatmak istiyor. Türkiye ve Rusya’yı kuşatmak ve aralarını bozmak elele yürüyen bir stratejidir. Yılın son günü Putin’le telefonlaşan Biden, Rusya’yı çok yönlü yaptırımlarla tehdit etti.Ancak Biden’in tehditleri için Batı’da ortak bir irade yoktur. Rusya aleyhinde kışkırtıcı yayınların dozu artmıştır.

31 Ocak’ta, Handelsblattşunu yazdı:

Dünyanın en kapsamlı serbest ticaret bölgesi RCEP, 1 Ocak 2022’de yürürlüğe girdi.

Alman iş dünyası temsilcileri,ekonomileri için önemli kayıplardan kaçınma konusunda uyardılar.Almanya’da yeni kurulan üçlü koalisyon içinden Asya ile ekonomik ilişkiler alanında mesafe koyma ve geliştirilen ilişkileri engelleme çabaları artarken, ekonomi temsilcileri bunun aksi tutum içindeler. RCEP bölgesinden dışlanmamak için her çabayı gösterme çağrısı yapıyorlar.Önceki Başbakan Angela Merkel’inde içinde bulunduğu, sanayici ve iş insanlarıyla yakın ilişkisi olan muhafazar politik çevreler Asya ile ilişkilerde ısrar ediyorlar.

Küresel çaptaki Atlantik Avrasya kamplaşması Avrupa sathında ve özellikle Almanya’da,bütün önemli alanlara yansımaktadır. Özellikle Atlantik etkisindeki politik çevrelerle ekonomik kuruluşlar ve yatırımcılar arasında bu karşılaşma çok açık olarak hissedilmektedir.

Almanya’da hükümeti kurmak için, Sosyal Demokrat Parti (SPD), Liberal Parti (FDP) ve Yeşiller arasında resmi müzakereler başladı. Hedef, Kasım ayı sonunda müzakerelerin tamamlanması. Bunun için 22 çalışma grubu oluşturuldu ve yedi konu başlığı altında yürütülüyor. Taraflar, bazıkonulardafarklıçizgilerdebulunduklarıiçinpazarlıklarsıkıgeçiyor. Görüşmelerin başarılı olması durumunda, Almanya, tarihinde ilk kez üçlü bir koalisyon tarafından yönetilecek.

Alman 1. Kanalı ARD merkez bürosundan Björk Dake‘nin 22 Ekim tarihli durum tespiti: Daha çok zor konularda görüşmeler sürüyor. Ortak olunan konuları da belirtmekte yarar var: Yeşiller adına görüşmeleri yürüten Robert Habeck’e göre en yakıcınoktatoplumunmodernleştirilmesidir.Buyoldanbirçokinsanınhayatıdeğişecektir.Bunuşöyleaçıklıyor:

YEŞİLLERİN TOPLUMSAL CİNSİYET DAYATMASI TARTIŞMASIZ

AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen veAlmanya Savunma Bakanı Annegret Kramp-Karrenbauer, AB savunma gücünde "atılım" çağrısı vebunun inşasının hızlandırılmasını istediler. Kramp-Karrenbauer, "çağ değişikliği",uluslararası politika, savunma için daha güçlü bir rol almayı gerektiriyor” dedi.

ABD, İngiltere ve Avusturalya’nın imzaladığı AUKUS anlaşması AB’yi dışta bırakarak Atlantikteki dağılmayı hızlandırdı. Bu adımla hedef alınan Çin ve Avrupa’nın her alanda yakınlaşmaları bekleniyor.

DİE ZEİT: ABD, NATO, BATI VE ALMANYA TALİBAN’A YENİLMİŞTİR

11 Eylül 2001'den 20 yıl sonra, Batı, "teröre karşı savaşta" yenildi.Milyonlarca insan öldü, ülkeler harap oldu. “ABD’nin cezasız kalan suçları” başlıklı haber analizde Afganistan’ı harabeye çevirip Talibana yenilerek kaçan Amerika’nın nasıl bir demokrasi dağıttığını yazdık. Bu defa “teröre karşı savaş” saldırganlığının nasıl bir yıkıntı yarattığını özetledik.

MİLYONLARCA ÖLÜ, YOKSULLUK, ONMİLYONLARCA MÜLTECİ, YIKILMIŞ ÜLKELER

İkiz kule bahanesiyle başlatılan “teröre karşı savaş” Avrupa’da da birçok kesim tarafından alkışlandı. Amerika hangi devleti hedef almışsa orası terörün kaynağı idi. Bu saldırı ve sonuçlarını German Foreign Policy (GFP) 10 Eylül’de özetledi:

Almanya merkezli olarak Avrupa’daki “Yüzyılın felaketi” olarak nitelendirilen sel baskınları Berlin ve AB üzerinde iklim sorunlarıyla ilgili baskıları artırdı. Almanya, doğa korunmasıyla ilgili tedbir önerilerini sulandırmakla eleştirildi. Korona salgınında olduğu gibi Avrupa’daki sel felaketi üzerine tartışmalar politikanın merkezine yerleşti. İnsanlığın sorunları, refahı, güvenliği alanlarında uluslararası alanda ortak mücadele ve yardımlaşma isteği gittikçe güçleniyor. Korona salgınında olduğu gibi sel felaketinde de ortak sorunlarla uluslararası alanda birlikte mücadele etmek ve öncelikle kamu yararını, halkın refahı ve sağlığı gözetmek anlayışı gündeme geliyor. Toplumsal birikimlerin ve bilimsel ilerlemenin sonuçlarını tekellerin kazancına aktarmak, sadece teknolojik ilerlemeyle yetinmenin yanlışlığı daha çok doğrulanıyor.

İKLİM VE DOĞA SORUNLARI POLİTİKANIN MERKEZİNDE

Sel felaketinin politik alana taşıdığı tartışmalar üzerine Alman dışpolitika bülteni German Foreign Policy (GFP) 19 Temmuz’da bir analiz yayınladı. Özetle: “Almanya’nın batısı, Belçika ve Hollanda'da etkili olan sel felaketi, Berlin ve AB'nin iklim politikalarınaeleştirileri yoğunlaştırdı.Felaketten önce, çevre ve kitle örgütleri AB Komisyonu'nun yeni sunduğu "55'e Uygun" iklim paketi hakkında sert eleştiriler yaptılar: Program, iklim krizini kontrol altına almaya "uygun değildi" dediler. Buna rağmen Federal Ekonomi Bakanı Peter Altmaier de dahil olmak üzere Alman sanayi ve politikasının önde gelen temsilcileri iklim politikası gereklerinin zayıflatılması çağrısında bulundular. İklim değişikliğinin neden olduğu belirtilen felaketleri takip eden sel baskınlarının ardından - Kuzey Amerika'nın bazı bölgelerindeki son sıcak dalgası gibi - iklim politikasında ilerleme kaydetme yönünde baskılar arttı.İklim politikası açısından açıkça bir "fren adamı" olarak sınıflandırılan CDU’nun Başbakan adayı Armin Laschethedef alındı. Federal hükümet, yıllardır Brüksel'deki iklim politikası girişimlerini de sulandırıyor” denildi.

İngilizHMS Defender, Kırım açıklarında, karasularınıihlâlettiğiiçinRusyatarafındanhedefalındı. Rusya, Kırım'ınveyarımadayıçevreleyenkarasularınınegemenliğininihlaledildiğini, İngiltereiseuluslararasıhukukauygunolaraksavaşgemisininUkraynasularındangeçtiğiniiddiaetti.

İngiltere’debirotobüsduragındabulunanSavunmaBakanlığıbelgelerinde, HMS Defender'ınbubölgedengeçmesihalindeRusya'nınvereceğiolasıtepkiler dedeğerlendiriliyor.AlmandışpolitikabülteniGermenForeign Policy (GFP)‘deelealındığıgibiolaytipikbirİngiliz-ABD kışkırtması. Hedef: Almanya Başbakan’ı Angela Merkel veFransa Devlet Başkanı Emmanuel Macron’unöngördüğü AB ileRusya Devlet BaşkanıWiladimirPutin’inbuluşmasınıönlemek.Rusyaaleyhindeyeniyaptırımlarıgüvencealtınaalmak.

OTOBÜS DURAĞINDA İNGİLİZ SAVUNMA BAKANLIĞI BELGELERİ

Türkiye keskin bir dönemeçten geçiyor. Gözlediğimiz, beklediğimiz günler geliyor. Yolun sonu devrime, üreticilerin iktidarına çıkıyor. Bu yolda Teomanlar yürüyor. Teomanlar mekân değiştiriyor ancak yol devam ediyor. Yunus Emre yılındayız, hatırlıyoruz: “Ölür ise ten ölür, canlar ölesi değil.”

Teoman Alili, 2010 yılından itibaren bir yıl kadar Frankfurt’ta kaldı. Türkiye’den, hayatının her dönemecinde yapışık ikizi gibi kendisinden kopmayan vatanından sürüldüğünde aynı ortamı paylaştık. Aydınlık haftalıktan günlük gazeteye geçerken yorulmayan gazeteci olarak bizimle çalıştı. Hızır gibi yetişti. Gazeteci olarak amatör ruhunu ve muhabirliği hiç bırakmadı. Aynı zamanda ustalara taş çıkartan bir yazardı.

TEOMANLAR PARTİ RUHU VE KÜLTÜRÜNÜ OLUŞTURURLAR

Dünyada olduğu gibi Avrupa’da da korona salgını kol gezerken neredeyse onunla yarışan bir sorun daha var: Ukrayna krizi. Bu sorunun Uluslararası bir hale gelmesinin arkasında Rusya Ukrayna anlaşmazlıkları var diye açıklanıyor. Ancak doğu Akdeniz’de, Ege’de Yunanistan’la çatışmaların arkasında ABD ve teşvik ettiği Fransa, İsrail var ise Ukrayna sorununun arkasında da aynı parmak çıkıyor.

UKRAYNA SORUNU NEDEN KÜRESEL BİR HALE GELİYOR?

Donald Trump ile içe dönen Amerika, Joe Biden’in Başkan olmasıyla birlikte önceki yayılmacı, tek kutuplu dünya stratejisini tekrar canlandıracağını açıkladı. Yani dünyayı dolaşan salgının arkasında korona virüsü varsa Ukrayna sorununun küreselleşmesinin arkasında da Biden var. Yanlış anlaşılmasın Biden’e yeni tür bir virüs demek istemiyoruz, ancak birçok kişinin korktuğu gibi Ukrayna krizinin savaşa yolaçmasının sonuçları salgından farklı olmayacaktır.

Biden Yönetimi altında ABD’nin Çin’e karşı kampanyaları „savaş kışkırtıcılığı“ tartışmalarını da gündeme taşıdı. Bu, AB içinde iki eğilim doğurdu: Çin’e karşı ABD ile omuz omuza durmak veya Yükselen Asya ile çok yönlü ilişkileri derinleştirmek. Ağırlıklı görüş, Çin’e karşı savaş dahil kışkırtıcı çabaların başarı şansının olmadığı yönünde.

YAPTIRIMLARA KARŞI ÇİN’İN TEDBİRLERİ TARTIŞMA YARATTI

Alman dışpolitika bülteni German Foreign Policy (GFP) 1 Nisan bülteninde Çin karşıtı kampanyaları ve Çin’in tedbirlerini özetledi. Federal Hükümet çevrelerinde dışpolitika alanında görevli vakıf ve düşünce kuruluşlarının farklı konumlarda durdukları tartışmanın derinliğini gösteriyor: Çin'in son AB yaptırımlarına karşı tedbirleri, daha fazla yaptırım ve ABD ile yakınlaşma yanında Halk Cumhuriyeti ile imzalanan yatırım anlaşmasından ayrılmak gerekir mi? gibi.

Çin İran’dan petrol ihtiyacını garantiye alırken, uzun vadeli bir işbirliği anlaşması yaptı. Avrupa, ABD yaptırımlarıyla çıkmaza girdi. Alman Dışpolitika Bülteni German Foreign Policy (GFP) gelişmeyi „Çin petrol ihtiyacı yanında İran üzerinde etkisini de güvenceye aldı“ diye yazdı.

AVRUPA'NIN ABD YAPTIRIMLARI KARŞISINDA ÇARESİZLİĞİ

GFP, Çin’in „Ekonomik, politik ve stratejik“ işbirliği anlaşmasıyla İran’ın esas yerini doğu olarak belirlediğini yazdı. Makale, „İran’ın Doğuya dönüşü“ başlığını taşıyor. „İran aslına döndü“ gibi anlaşılıyor.

Avrupa Birliği (AB), Korona salgının başından beri bütün sağlık sorunlarında ortak hareket edemedi. Salgına karşı mücadelede küresel olarak ortak hareket etmek yanında Avrupa 'Birlik' amacının yanına bile yaklaşamadı. Maske savaşları, ortak ev olarak adlandırılan ülkelerin birbirlerine sınırlarını kapatmaları herkesin diline düştü. Şimdi de AB aşı savaşlarıyla çalkalanıyor. Avrupa Birliği (AB) son zirve öncesi koronaya karşı aşıların ihracında daha katı davranacağını açıkladı: “Diğer ülkelere aşı yardımında geri kalma pahasına” AB‘de kullanılmak üzere aşı üretimine ve aşılamaya hız verilecek.

ÜYE OLMAYAN İNGİLTERE AB’DEN AŞI KAÇIRIYOR

Birlikten ayrılan İngiltere’nin AB ülkelerine göre açık ara daha fazla vatandaşını aşılaması üzerine, Komisyon Başkan Yardımcısı Valdis Dombrovskis aşı ihraç oranlarına dikkat çekti.“10 milyon doz aşı ihraç eden AB’ye İngiltere’den hiç aşı verilmedi” diyen Dombrovskis, “Bu, oran denge hususuna bakmamız gerektiğini açıkça ortaya koyuyor” dedi.Son verilere göre, İngiltere’de yetişkinlerin yüzde 45’i en az bir doz aşı olurken, AB’de bu oran şu ana kadar ancak yüzde 14.