Kopenhag'da "Kış Işığı" şiirleri

Gitmiyor / Det går ikke
Cemal Süreya

Sen olmadan gitmiyor
taptığım yalnızlık bile.

Sen olmayınca gitmiyor
yenilerini tanıdığım acılar bile.

Sen olmadan gitmiyor
bıktığım, usandığım ölümler bile.

Sen olmadan gitmiyor
sokağa atılmış bir köpeğin hüznü bile.

Sen olmadan gitmiyor
nar ağacının altına çekilmek bile.
----------------------------------
Det går ikke

Det går ikke uden dig
Selv den ensomhed jeg elsker.

Det går ikke uden dig
Selv de nye smerter som jeg genkender.

Det går ikke uden dig
Selv de dødsfald, som jeg er træt af.

Det går ikke uden dig
Selv sorgen over en hund, der er smidt på gaden.

Det går ikke uden dig
Selv at trække sig tilbage under granatæbletræ.

Dancaya çeviren: Hüseyin Duygu

18 Ocak Perşembe akşamı Kopenhag’da “Kış Işığı” adıyla muhteşem bir şiir şöleni düzenlendi. Danimarka’daki şiirseverler bir araya gelerek Danimarkalı ve Türk şairlerin şiirlerini Türkçe ve Danca dinlediler. Kış Işığı şiir şölenine Türk Yazar Çevirmen Hüseyin

Duygu ve Dan Şair Niels Hav öncülük etti. Etkinlik, Karen Minde Kültür Evi ve Sydhavnens Kütüphanesi ve Kgs. Enghave Yerel Komitesi desteğiyle düzenlendi. İskandinavya’da kışlar soğuk, karanlık, sessiz ve bunaltıcıdır. Ama onlar için kötü hava yoktur kötü giyisi vardır. Bunalıma çare türlü etkinliklerdir. Karanlığı aydınlatırlar, sessizliği müziklerle şiirlerle yenerler. Gene öyle oldu. Danimarka Başkenti Kopenhag’da gönüller Danca ve Türkçe şiirler ve Türk tınılarıyla ısındı.

Biz hayattayken

[Özlediğimiz arkadaşlara]

O zamanlar çok fazla kırmızı şarap içerdik.
Boşaltırdık bütün şişeleri.
Hatırlıyor musun?
Sarhoş kafayla konuşur, gülüşürdük
mutluyduk çoğu şeyden habersiz olsak da,
ama en önemli şeyleri
yüzde yüze anlardık.
Aşk tek geçerli para birimiydi,
ulusal sınırların hiçbir önemi yoktu.
Şiddet, savaş, açgözlülük, evet aptallığa
Orta parmağımızı gösterirdik.
Bizim için bütün insanlar eşit doğardı
Kabul edilen bütün beklentileri ve haklarıyla.
Dost gözlerle bakardık karşılaştığımız yabancılara,
karşılıklı gülümsemelerle, öpücükler ve sigaralarla.
Gülen kişi bir öpücüğü hak eder.
Ağlayanın sevgiye ihtiyacı vardır.
Yoksulların yanında yer aldık.
Biz askerliğe karşıydık ve barışseverdik.
yerküreyi amaçsız dolaşmaya karar vermiştik
ve dünyayı ana üssümüz yapmıştık.
Gökyüzünün altında yüzdük
parlayan karanlık gecede -
cildimiz parlıyordu,
sıcacık ve pürüzsüz,
biz hayattayken.
Hatırlıyor musun?
Mutluluk ve mutsuzluk ikizdir.
Acı, inişli çıkışlı bir şekilde gelir.
Aydınlıktan içtik, karanlıktan içtik.
Hayal ettik ve şarkılar söyledik
biz hayattayken
hatırlıyor musun?

Niels Hav

Etkinliğe büyük ilgi

Salonu tıka basa dolduran izleyiciler arasında Türkiye Kopenhag Büyükelçisi Hakan Tekin, Kültür Müşaviri Derya Acar ve eski Emniyet Müşaviri ve yazar-şair Feyzullah Arslan’ın da bulunduğu çok sayıda Türk şiirseveri vardı.

Hüseyin Duygu’nun çevirdiği, Niels Hav, Pia Tafdrup, Sten Kaalö ve Laim Abdali’nin şiirleri Danca ve Türkçe okundu, Danimarka’da yaşayan Müzisyen Fuat Talay da sazı, sesi ve Türkiye türküleriyle geceye renk kattı. Etkinliğe katılması beklenen değerli ozan Peter Poulsen son anda hastalandığı için gelemedi. Onun bir şiirini de Hüseyin Duygu okudu.

Açılışta konuşan 1961 yılından beri Türkiye'ye otobüslerle turist götüren 88 yaşındaki Lars Thorkild Björn Dan - Türk dostluğunun edebiyat üzerinden sürdüğünü görmenin mutluluğunu yaşadığını vurguladı.

Açış konuşmasını yapan Hüseyin Duygu da konuşmasında, umutların yitirilmeye başlandığı karamsarlığın arttığı bir dünyada, şiir ve müzikle umudu, gelecek aydınlık günlere olan inancı vurgulamaya çalıştıklarını söyledi. Hüseyin Duygu etkinliğin sunuculuğunu da üstlenmişti.

Hüseyin Duygu Kimdir?

Yurtdışında kültür elçilerimiz vardır. Tanınmayan, bilinmeyen yazarlarımız, çizerlerimiz, çevirmenlerimiz... Eserler verirler, kültür etkinlikleri düzenlerler; haberimiz olmaz. Hüseyin Duygu da onlardan biri. Danimarka’daki yazın elçilerimizden... Tekirdağ-Saray 19 Ocak 1960 doğumlu. Dün (19 Aralık) 64. Yaşını kutlayan şairin yaşamı 12 Eylül 1980 Amerikancı Faşist darbe sonrası can derdiyle Meriç’i geçip Kopenhag’a uzanıyor. 1984 yılından beri Danimarka’da yaşıyor. Orada yüksek eğitim alıp Danimarka eğitim sisteminde 30 yıl çalıştı ve otuz yıldır şiirler yazıyor, Dancadan Türkçeye öyküler, şiirler çeviriyor.

Duygu, Aziz Nesin, Orhan Pamuk, Dursun Akçam, Osman Bolulu, Erdal Atabek, Kemal Özer gibi yazarlarla Kopenhag’da edebiyat sohbetleri düzenledi. Can Yücel, Ahmet Telli, Ataol Behramoğlu, Kemal Özer, Sezai Sarıoğlu, Özkan Mert, A. Kadir Bilgin, Aynur Uluç gibi şairleri Kopenhag Şiir Akşamlarına konuk etti. Nazım Hikmet, Orhan Veli Kanık, Fazıl Hüsnü Dağlarca, Melih Cevdet Anday, Kemal Özer, Cemal Süreya ve Yunus Emre, Mevlana Celaleddin Rumi gibi şairlerin şiirlerini Dancaya çevirdi.

İstanbul

Hiç tuhaf değil
iki kıtanın seni
kucaklaması
ve toprağın bölünemezdi
Büyük Deniz bunun için devreye girdi
Deniz şehri ikiye bölmüştü
bir aptallık yaptığını fark edince
kendisinden utanarak hemen
adını değiştirdi – bu mütevazı boğaz
senin ayaklarının altında akarken ve gecenin ganimeti de bereketliydi,
sen ise bir sabah vakti neşesiyle onları doyuruyorsun.
Senin bir şehir olduğunu kim iddia etmişti !
Bakışlarımız arasında büyüleyici İstanbul
eşsizce,
gururla duruyor.

Salim Abdali

Hüseyin Duygu’nun Meriç Nehrinden Kopenag'a Uzun Bir Yol, Yeni Bir Hayat, 2x 13 Danimarkalı ve Türk Şairler / 2x13 Danske og Tyrkiske Digtere, Bir Başka Gökyüzü – Danimarka Edebiyatından Portreler, Göçebe 2021 (Danca-Türkçe) ve İşkencenin Gerekçesi Yoktur (Danca – Der findes ingen undskyldning for tortur) ve Eğitim ve Uğraş Danışmanlığı, isimli kitapları var.

Duygu, Danimarka Yazarlar Birliği üyesi; bir ayağı Danimarka bir ayağı Türkiye’de olan yazar ve çevirmenimiz. Danimarka başkenti Kopenhag’da her yıl Türk ve Dan şairlerinin katıldığı şiir geceleri düzenlemeye öncülük ediyor. Otuz bir yıldır yapılan bu etkinlik artık Danimarka’da geleneksel haline geldi. Türkiye’de de zaman zaman benzeri etkinlikler düzenliyor.

Önemli Değil

Neresi olduğu
gerçekten önemli değil
eğer kuşlar şarkı söylüyorsa
eşekler yavruluyorsa
buğdaylar oluyorsa
eğer şiir yazılıyorsa
anne karnındaki çocuk tekme atıyorsa
havuç büyürse
dudaklar buluşuyorsa
eğer dostluklar varsa
solucan toprakta hareket ediyorsa
eğer ışık varsa
neresi olduğu
gerçekten önemli mi?

Sten Kaalø 2023

Sen bir cennetsin

Sen bir cennetsin
soluğunun esintisi
cildimin her yerinde,
 
nefesinle şekillenen
insanın içini ısıtan o hafif esinti
şimdi çıplak bedenimi sardı

teselli edici ve acıyı dindirici,
annemi anımsattı bana
dizimin ya da dirseğimin üstünü üflerdi,
tam orada, düşünce canımın yandığı yerde.
 
Nefesin sıcak bir şekilde dolaşıyor
cildim üzerinde, bu tüy gibi dokunuş
aramızda bir bağ oluşturuyor.

Sessizce öfkemi dindiriyorsun,
korkum ve gerginliğim, hiçbir şey
seni engellemiyor, sen çok güçlüsün,
tenimin üzerinde aldığın nefes
aklıma dokunuyor,

nefesin beşik gibi ve rahatlatıcı,
ışık beni öpüyor
hayallerimi öpüyor.

Pia Tafdrup

Doğum Günü

Doğum günü kutlamak sağlıklıdır
Yeni araştırmalar gösteriyor ki
doğum günü kutlayan insanlar
aslında daha uzun yaşıyorlar
Bunun tesadüf olması mümkün değil.
Danimarka İstatistik Kurumu sürekli bilgi topluyor
araştırma, öğretim ve bilgi amaçlı kullanım için.
İstatistikler yalan söylemez, doğum günü kutlamasını
çok kez yapanlar daha uzun yaşıyor.
En fazla doğum günü kutlayan
en uzun süre yaşar.
Doğum günü kutlamak sağlıklıdır.

Niels Hav

Doğum günün kutlu olsun, Hüseyin Duygu.
Nice şiirli müzikli mutlu umutlu aydınlık yaşlara...