Sismik izolatör nedir? Eski binalara uygulanabilir mi?
Merkez üssü Kahramanraş'ta meydana gelen ve 10 ili etkileyen depremler, bölgede çok fazla hasara neden oldu. "Asrın felaketi", binalarda önlem alınmadığında meydana gelebilecek hasarları bir kez daha göstermiş oldu. Peki, depreme etkili sismik izolatör nedir? Eski binalara sonradan eklenebilir mi?
Sismik izolatör, Kahramanmaraş depreminin ardından gündeme geldi. Merkez üssü Kahramanmaraş'ın Pazarcık ve Elbistan ilçeleri olan, 10 ili etkileyen 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki depremlerden sismik izolatörü bulunan hastaneler az etkilendi.
Yapının taşıyıcı sistemleri arasına yerleştirilen sismik izolatörler, yapının salınım periyodunu artırarak yıkıcı özellik taşıyan kritik bölgeden uzaklaşmasını ve yatay deprem kuvvetlerinden minimum şekilde etkilenmesini temin ediyor.
SİSMİK İZOLATÖR NEDİR?
Sismik izolatör, deprem sırasında açığa çıkan enerjiyi emecek ve bina üzerinde sönümleme tesiri oluşturacak şekilde icat edildi.
Sismik izolatör, depreme dayanıklı bina üretiminde kullanılan özelliklerden birisidir. Depremin ortaya çıkarmış olduğu enerji ve dalgalardan etkilenmemesi için kullanılan izolatör, deprem etkilerini minimize ediyor. Gelen deprem kuvvetlerinde binanın hareket etmesi izolatör kontrolü ile yapılıyor.
SİSMİK İZOLATÖRÜN ÇALIŞMA SİSTEMİ
Yapının taşıyıcı sistemleri arasına yerleştirilen sismik izolatörler, yapının salınım periyodunu artırarak yıkıcı özellik taşıyan kritik bölgeden uzaklaşmasını ve yatay deprem kuvvetlerinden minimum şekilde etkilenmesini temin ediyor.
BİNANIN ZEMİNLE ETKİLEŞİMİNİN ÖNÜNE GEÇİYOR
İzolatörler yapıda uygun görülen kata, kolonların ve betonarme perdelerin altlarına yerleştirilerek, yapının zemin ile olan direkt etkileşiminin önüne geçiliyor. Yatay kuvvetlerin etkisiyle hareket edebilen bu izolatörler, deprem anında çok yumuşak ama büyük salınımlar yaparak deprem enerjisini sönümlüyor ve böylece depremin yıkıcı etkisi üstteki taşıyıcı sistem elemanlarını etkilemiyor.
SİSMİK İZOLATÖRÜ SONRADAN TAKILABİLİR Mİ?
Sismik izolatörü yaşadığınız binaya takılabilir. Ülkemizde de birçok binada sismik izolatör mevcuttur. Ancak deprem izolatörü takarken şartlar önemlidir. Öncelikle kolonlar hidrolik krikolar yardımıyla askıya alınmalıdır.
Kaynak: Aydınlık