Haftanın yalanları: İletişim Başkanlığı açıkladı

TÜRK ORDUSU ZAP'TAN ÇEKİLİYOR İDDİASI

Terör örgütü PKK’nın propaganda araçları tarafından ortaya atılan ve bazı basın yayın organlarında yer alan, “Türk ordusu Zap bölgesinden çekiliyor” iddiası gerçek dışıdır. Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) Pençe-Kilit Operasyon bölgesinde yer alan Zap’ta terörle mücadele faaliyetleri kararlılıkla devam etmektedir. TSK’nın Irak’ın kuzeyinde terör örgütü PKK’ya karşı mücadelesi, Irak ile iş birliği içerisinde sürdürülmektedir. Bu operasyonlar kapsamında Pençe-Kilit Harekatı bölgesinde, 506 terörist etkisiz hâle getirilmiş, 2 bine yakın mayın/el yapımı patlayıcı, 600’e yakın mağara, sığınak ve tünel imha edilmiştir. 2022 yılında Kandil, Asos, Sincar ve Mahmur dahil olmak üzere 200 km derinliğe kadar her türlü arazi ve hava şartlarında operasyonlar icra edilerek örgüte kritik darbeler vurulmuştur.

DOĞALGAZA YÜZDE 84 ZAM YAPILDI İDDİASI

İddiaya konu artış doğalgaza değil, hizmet bedeline yapıldı. Enerji Piyasası Düzenleme Kurulunun 15/12/2022 tarihli kararı ile doğalgaz hizmet bedellerinin üst sınırında yüzde 84 oranında artış kararı alınmış ve 25 Aralık 2022’de Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Doğalgaz hizmet bedeli, doğalgaz dağıtım şirketlerinin sayaç değiştirme, yeni abonelik, güvence bedeli gibi vatandaşa verdikleri hizmetler karşılığında tahsis ettikleri ücrettir. Doğalgazın metreküp fiyatında herhangi bir zam yapılmadı.

798 BİN 774 ÇOCUĞUN OKUL KAYDI YOK İDDİASI

Türkiye’de ilkokul çağındaki çocuk nüfusu 5 milyon 219 bin 459. Şu anda ilkokulda kayıtlı öğrenci sayısı 5 milyon 200 bin 144. Okullaşma oranı yüzde 99,63’tür. Ortaokul çağındaki çocuk nüfusu 5 milyon 60 bin 300’dür. Bunların 5 milyon 31 bin 879’u eğitim sisteminin içerisindedir. Şu anda 28 bin 421 öğrencinin kaydı yoktur, okullaşma oranı yüzde 99,44’tür. Lise çağındaki genç nüfusu 5 milyon 84 bin 264’tür. 4 milyon 843 bin 596’sı okula kayıtlıdır, 240 bin 668’i ise kayıt dışıdır. Lise çağı için okullaşma oranı yüzde 95,06’dır. Dolayısıyla ilkokul, ortaokul ve lisede kaydı olmayanların toplam sayısı 280 bin 743’tür. Lise çağındaki genç nüfustan kaydı bulunmayanların oranı, toplam sayının yüzde 85,7’sini oluşturmaktadır.

TÜİK VERİLERİNİN GÜVENİLİRLİĞİNE İLİŞKİN İDDİALAR

Elektrik Tüketim Endeksi’nin aylık değişim oranı düşerken Sanayi Üretim Endeksinin aylık değişim oranının yükseliyor olması, bazı basın yayın organlarında manipüle edilmiştir. Yanlış açıklamalarla Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinin güvenilirliğine yönelik iddialar, manipülasyon içermektedir. Sanayi Üretim Endeksi, TÜİK tarafından sektörde önemli büyüklüğe sahip yaklaşık 6 bin 500 işyerinin anket verileri ve sanayi sektöründe faaliyet gösteren, ancak anket kapsamında olmayan firmaların idari kayıt verileri birlikte kullanılarak hesaplanmaktadır. Bu yönüyle Sanayi Üretim Endeksinin hesaplanmasında herhangi bir kapsam sorunu bulunmamaktadır. Veriler, sanayi sektöründeki gelişmeleri net bir şekilde göstermektedir. Enerji, sanayi üretiminin en önemli girdilerinden ve üretim anında sektörlerde farklı oranlarda kullanılır. Enerjiyi yoğun kullanan sektörler düşük teknoloji, orta-düşük teknolojide sınıflandırılmaktadır. Yoğun kullanmayanlar orta-yüksek teknoloji ve yüksek teknoloji olarak sınıflandırılmaktadır.

Sanayi Üretim Endeksinin 2022 Ekim ayında yıllık bazda değişimlerine bakıldığında, orta-düşük teknoloji ürünlerin imalatının yüzde 2,1, düşük teknoloji ürünlerin imalatının yüzde 0,7 azaldığı görülmektedir. Diğer yandan Ekim 2022’de yıllık bazda yüksek teknoloji ürünlerin imalatında yüzde 36,7, orta-yüksek teknoloji ürünlerin imalatında yüzde 14,3 artış yaşandığı görülmektedir. Sanayi üretimi, Ekim 2022’de aylık yüzde 2,4, yıllık bazda ise yüzde 2,5 artış kaydetmiştir. İstatistikler incelendiğinde, Ekim 2022’de sanayi üretimi ve enerji tüketimi arasında uyumsuzluğun nedeni yanlış hesaplama değil, Türkiye’nin üretimindeki katma değer ve nitelikli büyüme odaklı faaliyetlerdir.

YILLARDIR AYNI GAZI AYNI PETROLÜ BULUYORUZ İDDİASI

Bazı basın yayın organlarında yer alan ve sosyal medyada paylaşılan, “Yıllardır aynı gazı aynı petrolü buluyoruz” başlıklı haberler dezenformasyon içermektedir. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 26 Aralık 2022’de müjdesini verdiği 58 milyar metreküplük doğalgaz keşfi, Karadeniz’deki Sakarya gaz sahasında Çaycuma-1 kuyusunda bulunmuştur. Erdoğan’ın daha önce müjde olarak açıkladığı doğalgaz keşifleri, Karadeniz’deki Sakarya Gaz sahasında bulunan Tuna-1 Kuyusu ve Amasra-1 kuyusundaki keşiflerle ilgilidir. İlk olarak Ağustos 2020’de Tuna-1 kuyusunda 320 milyar metreküplük doğalgaz keşfi açıklanmıştır. Ekim 2020’de bu kuyudaki doğalgaz keşfinin 320’den 405 milyar metreküpe yükseldiği duyurulmuştur. Haziran 2021’de Amasra-1 kuyusunda, 135 milyar metreküplük yeni bir keşfin müjdesi verilmiştir. Son olarak 26 Aralık 2022’de Cumhurbaşkanı Erdoğan Kabine Toplantısında Çaycuma-1 kuyusunda 58 milyar metreküplük yeni keşfin müjdesini kamuoyuyla paylaşmıştır. Ayrıca Gabar’daki Şehit Esma Çevik kuyusunda keşfedilen toplam 150 milyon varil rezervli petrolün keşfini de Cumhurbaşkanı Erdoğan duyurmuştur.

Türkiye’nin keşfettiği toplam 710 milyar metreküp doğalgazın bugünkü piyasa değeri, yaklaşık 1 trilyon dolar civarındadır. Keşfedilen doğalgaz rezervinin “seçimden sonra kullanılacağı” iddiası da gerçeği yansıtmamaktadır. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Sakarya Gaz Sahasındaki çalışmaların büyük bir hızla sürdüğünü ve Mart ayında yerli gazın şebekeye verilmesinin planlandığını açıklamıştır.

ENFLASYON VERİLERİ GERÇEĞİN ALTINDA AÇIKLANIYOR İDDİASI

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından üretilen istatistikler; mesleki bağımsızlık, şeffaflık, tarafsızlık ve doğruluk ilkelerine bağlı olarak, Avrupa Birliği İstatistik Ofisi (Eurostat) ve ilgili diğer uluslararası kuruluşlar tarafından belirlenen yöntem, tanım ve kavramlar kullanılarak hesaplanmaktadır. Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), yaşam maliyetini değil, sabit bir mal ve hizmet sepetinin zaman içindeki değişimini ifade etmektedir. Hissedilen enflasyon ise Tüketici Eğilim Anketleri yolu ile tüm dünyada çok sayıda tüketiciye aynı sorular sorularak ölçülmektedir. Hissedilen enflasyon, kişiden kişiye gelir ve tüketim alışkanlıklarına göre değişmektedir. İstatistiksel verilere bakıldığında hissedilen ve açıklanan enflasyon arasında farklılık olması, bugüne özgü bir durum değildir. Avrupa Merkez Bankası tarafından 2005-2015 dönemi için yapılan bir çalışmada, hissedilen enflasyonun açıklanan enflasyondan yaklaşık 5 kat fazla olduğu tespit edilmiştir. Türkiye’de aynı dönem için yapılan çalışmalarda, vatandaşın hissettiği enflasyonun, açıklanan enflasyonun 2 katı olduğu belirlenmiştir.

KÖPRÜ VE OTOYOLLARA YÜZDE 123 ZAM İDDİASI

Bazı basın yayın organlarında yer alan, “Yeni yıl itibari ile köprü ve otoyollara yüzde 123 zam geldi” iddiası doğru değildir. Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından Yap-İşlet-Devret olarak işletilen köprü ve otoyol geçiş ücretlerine 2023 yılında herhangi bir zam yapılmamıştır. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından yapılan açıklamalarda, iddiaların asılsız olduğu duyurulmuştur.

AİZANOİ ANTİK KENTİ'NDE BULUNAN TARİHİ ESERE İLİŞKİN İDDİALAR

Sosyal medyada paylaşılan bir tarihi eser fotoğrafı ile ilgili, “Betoncu bunu eziyor. Rantçı her türlü ahlaki, insani değeri ayakaltına alıyor” iddiası manipülasyondur. Heykelin bulunma anına ait fotoğrafın, inşaat benzeri bir faaliyetle ilgisi bulunmamaktadır. Fotoğraftaki heykel, Dumlupınar Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gökhan Coşkun başkanlığında, 18.08.2022 tarihinden bu yana yürütülen Kütahya Çavdarhisar İlçesi sınırları içerisinde yer alan Aizanoi Antik Kenti kazılarında bulunmuştur. 09.11.2022 tarihinde Penkalas Çayında yürütülen kazı çalışmalarında, nehir üzerindeki 3 numaralı köprü olarak isimlendirilen Roma Dönemi köprüsünün enkazından, Roma İmparatorluk Dönemine ait bir erkek heykeli ortaya çıkarılmıştır.

İki parça olarak bulunan heykelin başı gövdeden ayrı olup başı hemen gövdenin yanında bulunmuştur. Khiton üzerine himation giyimli, bir kaide üzerinde ayakta duran heykelin, Aizanoi kentinin soylularından biri ya da bir din adamı olduğu düşünülmektedir. Kaidenin sağ bölümü ve heykelin sağ ayak bileği kırık ve eksiktir. Kaidenin kırılma merkezinde muhtemelen tamirat için oluşturulan kenet deliği yer almaktadır.

SAPIK GÖÇMEN SERBEST BIRAKILDI İDDİASI

Bangladeş uyruklu düzensiz bir göçmenle ilgili bazı sosyal medya hesaplarından paylaşılan, “’Sapık’ Göçmen hastanedeki tedavisinin ardından salıverildi” iddiasının, toplumdaki huzur ortamını bozmak amacıyla yapılmış dezenformasyon olduğu tespit edilmiştir. Kayseri Valiliği İl Göç İdaresi Geri Gönderme Merkezinde idari gözetim altında bulunan bahse konu Bangladeşli yabancı, 02.12.2022 tarihinde rahatsızlanması üzerine merkezde görevli doktor kontrolünün ardından hastaneye sevk edilmiştir. Aynı gün acil servisten giriş yapılarak tedavi altına alınan şahıs, 29.12.2022 tarihinde tedavisi tamamlanarak taburcu edilmiş ve tekrar Geri Gönderme Merkezine alınmıştır. Halen idari gözetim altında olan yabancının sınır dışı işlemleri devam etmektedir.

MARKET POŞETLERİNE ZAM YAPILDI İDDİASI

Bazı basın yayın organında yer alan, “Market poşetlerine zam yapıldı. Market poşetleri, vatandaşa 38.5 kuruştan satılacak” iddiası doğru değildir. Vatandaşlar poşetleri 25 kuruştan almaya devam edecektir. Marketlerin devlete ödediği ve her yıl yeniden değerlendirme oranına göre belirlenen geri kazanım katılım payına, Cumhurbaşkanı kararıyla indirim uygulandı. Yüzde 122,93 oranında artması planlanan ve 55 kuruş olması gereken geri kazanım katılım payı, 38.5 kuruş olarak belirlendi. Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı kararı sonrası marketlerin piyasaya süreceği her poşet karşılığında devlete ödeyeceği tutar 38.5 kuruş olacak. Ancak, bu artış vatandaşlara yansımayacak ve poşete ödenecek miktar 25 kuruş olarak devam edecek.