EYT prim günü sayısı kaç oldu? İşte EYT hakkında tüm merak edilenler

Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) ile ilgili prim günü sayısı bir kez daha gündem oldu. Vatandaşlar, EYT kapsamında kaç gün prim ödemeleri gerektiği ve eksik prim günlerini nasıl tamamlayacakları gibi sorulara yanıt arıyorlar. İşte detaylar...

EYT’LİLER KAÇ GÜN PRİME TABİ?

8 Eylül 1999 tarihine kadar normal emeklilikte yaş koşulu aranmıyordu. Sadece prim günü eksik olan kişilere tanınan kısmi emeklilikte yaş koşulu vardı. Bu koşullar çalışma statülerine göre değişiyordu. 

8 EYLÜL 199 ÖNCESİNDE EMEKLİLİK ŞARTLARI NASILDI?

8 Eylül 1999 öncesi emeklilik koşulları statüye göre koşullar şöyle idi:

SSK (4A):

Normal emeklilik: Kadın 20, erkek 25 yıl sigortalılık süresi ve 5000 prim günü.

Kısmi emeklilik: 15 yıl sigortalılık süresi, kadınlarda 50, erkeklerde 55 yaş ve 3600 prim günü.

BAĞ-KUR (4B)

Normal emeklilik: Kadın 20 tam yıl (7200 gün), erkek 25 tam yıl (9000 gün) prim.

Kısmi emeklilik: Kadın 50, erkek 55 yaş ve 15 tam yıl (5400 gün) prim.

EMEKLİ SANDIĞI (4C)

Normal emeklilik: Kadın 20 yıl (7200 gün), erkek 25 yıl (9000 gün) hizmet.

Kısmi emeklilik: On yıl (3600 gün) hizmet ve 60 yaş.

4447 Sayılı Kanun ile emeklilik için kademeli yaş koşulu getirildi ve SSK’lıların prim günleri de kademeli olarak 5975 güne çıkartıldı.

KİMLER EYT KAPSAMINA GİRER?

8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı çalışmaya başlamış olan herkes EYT kapsamındadır. 

EYT PRİM GÜN SAYILARI NE KADAR OLACAK?

Çıkartılacak EYT düzenlemesinin ayrıntıları henüz kamuoyuyla paylaşılmadı. Beklenti, 8 Eylül 1999 öncesindeki koşullar ile emeklilik hakkının verilmesi yönünde.

SSK PRİM GÜN SAYISI 

Düzenlemede 8 Eylül 1999 öncesi şartların geçerli olması halinde SSK’lılar için normal emeklilikte 5000, kısmi emeklilikte 3600 prim gününü doldurmaları yeterli olacak.

BAĞ-KUR PRİM GÜN SAYISI

BAĞ-KUR ve Emekli Sandığı iştirakçileri için ise kadınlarda 7200, erkeklerde 9000 prim gününü doldurmak gerekecek. Aksi bir düzenleme olursa, yani 4447 Sayılı Kanun ile getirilen 5000 ile 5975 gün arasında değişen prim günü aranırsa, düzensiz işlerde çalışmış, prim günleri yetersiz kişiler yeni bir mağduriyet ile karşı karşıya kalacaklar demektir.

SSK, BAĞ-KUR VE EMEKLİ SANDIĞI’NA TABİ EYT’LİLER HANGİ KOŞULLARDA EMEKLİ OLACAKLAR?

Emeklilik için halen prim günü, sigortalılık süresi ve yaş şartı bulunuyor. EYT’liler ilk iki şartı yerine getirmişlerse veya getirdiklerinde yaşa bakılmaksızın emekli olabilecekler.

Çalışma statüsüne göre ilk iki koşul şöyle:

SSK: 5000 prim günü, kadınlarda 20 yıl, erkeklerde 25 yıl sigortalılık süresi.

BAĞ-KUR ve Emekli Sandığı: Kadınlarda 20 tam yıl (7200 prim günü), erkeklerde 25 tam yıl (9000 prim günü).

EYT’LİLER, PRİM GÜNÜ YETERSİZ ANCAK YAŞI İLERLEMİŞ OLANLAR İÇİN TANINAN KISMİ EMEKLİLİK HAKKINDAN YARARLANABİLECEK Mİ?

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, Habertürk TV’de soruları yanıtlarken ve açıklamalarında EYT’lilerin 8 Eylül 1999 tarihindeki koşullarla kısmi emeklilik hakkından yararlanacaklarını belirtti.

Kanun teklifinde farklı bir düzenlemeye gidilmez ise EYT’lilerin kısmi emeklilik hakkı şöyle;

SSK: 3600 prim günü, kadınlarda 50, erkeklerde 55 yaş.

BAĞ-KUR: 5400 prim günü, kadınlarda 50, erkeklerde 55 yaş.

EYT YASASI NE ZAMAN YÜRÜRLÜĞE GİRECEK?

EYT yasası TBMM’de kabul edildikten sonra Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girecek. Görüşmeler ocak ayında tamamlanıp aynı ay içinde Resmi Gazete’de yayımlanırsa, yılın ilk ayında yürürlüğe girecek. Ancak, TBMM’deki görüşmelerin uzaması halinde yasanın yürürlüğe girmesi izleyen aylara da kalabilir.

EMEKLİLİK BAŞVURULARI NE ZAMAN YAPILACAK?

Yasa yürürlüğe girinceye kadar emeklilik başvurusu yapanların başvuruları reddedilir. Emeklilik başvuruları yasa Resmi Gazete’de yayımlandığı günden itibaren yapılabilecek. Yasa yürürlüğe girinceye kadar e-Devlet’te emeklilik koşulları da mevcut kanuna göre görüneceği için bu konuda panik yapılmaması gerekir.

PRİM GÜNÜ EKSİK OLANLAR NASIL TAMAMLAYACAK?

Prim günü eksik olanların hizmet borçlanması yapabileceği süreler şöyle:

Askerlik süreleri,

Doğumdan sonraki boşta geçen sürelerin her bir çocukta 2 yıla kadar olan kısmı,

Sigortalı olmaksızın doktora öğrenimi veya tıpta uzmanlık öğrenim süreleri,

Hekimlerin fahri asistanlık süreleri,

Yurt dışında öğrenim süreleri,

Yurt dışı borçlanması.

PRİM GÜNÜ EKSİK OLAN VE SİGORTALILIK SÜRESİ DOLMAYANLAR NE YAPACAK?

Sigortalı çalışmaya 8 Eylül 1999 tarihinden önce başlayan ve çalışma statüsüne göre gerekli prim günü ile sigortalılık süresi koşulunu henüz tamamlamamış olanlar, bu koşulların her ikisini de yerine getirdikleri tarihten itibaren emeklilik dilekçesi verebilecekler. O tarihe kadar beklemek zorundalar.

BORÇLANMA İLE EYT’Lİ OLUNABİLECEK Mİ?

Sigortalı çalışmaya başlamadan önce askerlik yapmış olan ve sigorta başlangıç tarihi 9 Eylül 1999 – 8 Mart 2001 tarihi arasında olanlar 18 aylık askerlik borçlanması yaptıklarında, sigorta başlangıç tarihi borçlandıkları süre kadar geriye çekilecek. Sürenin tamamını borçlanmalarına gerek yok. Sadece sigorta başlangıcını 8 Eylül 1999 tarihine çekecek şekilde borçlanmaları yeterli bulunuyor. Örneğin 1 Ekim 1999 tarihinde sigortalı çalışmayan kişi 22 gün borçlanma yaptığında, 8 Mart 2001 tarihinde sigortalı çalışmaya başlayan kişi ise 540 gün borçlanma yaptığında EYT’den yararlanabilecek.

EYT’LİLERE İLK MAAŞ NE ZAMAN ÖDENECEK?

Yasanın yürürlüğe girdiği ay emeklilik dilekçesi verenlerin ilk maaşı, dilekçeyi takip eden ayın birinci gününden geçerli olarak ödenecek. Örneğin yasa 20 Ocak 2023 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanırsa, 20 – 31 Ocak 2023 tarihleri arasında emeklilik dilekçesi verenlere emekli aylıkları 1 Şubat 2023 tarihinden geçerli olmak üzere bağlanacak.

EYT’LİLER NE KADAR MAAŞ ALACAK?

Emekli aylıkları çalışanların prim gün sayıları ile 2000 öncesi, 2000-2008 arası ve 2008 sonrası çalışma sürelerine göre değişecek. E-Devlet’te "Ne kadar emekli aylığı alırım" şeklinde sorgulama yapıldığında çıkan aylık tutarları, bağlanacak emekli aylığının yaklaşık tutarını göstermektedir. Birebir aynı olmasa da e-Devlet’te görünen tutara yakın aylık bağlanır.

EYT KAPSAMINDA KAÇ KİŞİ EMEKLİ OLACAK?

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan EYT kapsamında 2 milyon 250 bin kişinin emekli olacağını açıkladı. Askerlik vs borçlanması ile EYT kapsamına girecek kişiler ile birlikte bu sayının 2,5 milyon kişiye ulaşabileceği tahmin ediliyor.

EYT’NİN MALİYETİ NE OLACAK?

EYT’lilerin ortalama emekli aylığının 6 bin lira olması halinde 2,5 milyon kişi için ayda 15 milyar TL’den ilk yıl 180 milyar TL dolayında emekli aylığı ödenmesi bekleniyor. Çalışma Bakanı Vedat Bilgin, daha önce 1,9 milyon kişi üzerinden yapılan hesaplamada 274 bin kişinin hiçbir işte çalışmayanlardan oluştuğunu açıkladı.

Asgari ücretli çalışanlar için gelecek yıl 3 bin lira sosyal güvenlik primi ödenecek. Toplam 2,5 milyon emeklinin yüzde 15’ini oluşturan 375 bin kişinin çalışmayan kişilerden oluştuğu varsayılırsa, kalan yaklaşık 2 milyon kişinin sigortalı çalışmayı tümüyle bırakması halinde kişi başı aylık 3 bin liradan yıllık 72 milyar lira prim kaybı ortaya çıkacak. EYT’nin ilk yıl maliyetinin en az 250 milyar liraya ulaşması bekleniyor.