Depremde evi zarar gören kiracının hakları ne?

Deprem bölgesinde bulunan binalarda ev sahiplerinin yanı sıra pek çok kiracı da oturuyor. Kiracıların çoğu ise deprem nedeniyle doğan haklarını bilmiyor. Trt Haber'den Mine Yagıcı Çiftci'ye konuşan Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Oğuz Sadık Aydos, depremde evi hasar gören veya yıkılan kiracıların ne gibi hakları olduğunu anlattı. İşte 5 maddede kiracı depremzedelerin hakları...

1. KİRA KONUSU TAŞINMAZIN DEPREMDE KULLANILAMAZ HALE GELMESİ KİRA İLİŞKİSİNİ NASIL ETKİLER?

Deprem nedeniyle yıkılan veya ağır hasarlı olduğu için yıkılacak olan taşınmazlardaki kira sözleşmesi kendiliğinden sona ermiş kabul edilir. Zira ev sahibinin kira konusu taşınmazı, kiracının kullanımına hazır halde bulundurmaması nedeniyle borcu imkansız hale gelir.

2. DEPREM NEDENİYLE KULLANILAMAZ HALE GELEN TAŞINMAZLAR İÇİN KİRACI KİRA BEDELİNİ ÖDEMEK ZORUNDA MIDIR?

Kiracının kira bedelini ödemesi, kira konusu taşınmazı kullanmasının karşılığıdır. Taşınmazın kullanılamaz hale gelmesi durumunda doğal olarak kiracının kira bedelini ödeme sorumluluğu ortadan kalkar. Deprem meydana gelmeden önceki kullanımlar için kiracının borcu devam eder. Söz gelimi her ayın 15'inde kira bedelini “otur-öde” şeklinde ödeyen kiracı, 15 Ocak ile depremin meydana geldiği 6 Şubat tarihleri arasındaki günlerin karşılığı olan kira borcunu ödemek zorundadır.

3. DEPREMDE YAŞADIĞI KORKUDAN ÖTÜRÜ FARKLI BİR İLE TAŞINMAK İSTEYEN KİRACILARIN HAKLARI NELER?

Kiralanan taşınmazın depremde hiçbir hasar görmemesi halinde kira ilişkisi devam eder. Deprem esnasında ve sonrasında ağır korku ve travma yaşayan kiracı, farklı bir ile taşınmak için kira sözleşmesini feshedebilir. "Olağanüstü fesih" olarak nitelendirilen bu yola başvurmak için 3 aylık süreye uyulması gerekir. 3 aylık süre zarfında kiracı kira bedelini ödemeye devam eder. Bu feshin yapılması için dava açmaya gerek yoktur. Ancak fesih bildiriminin yazılı yapılması gerekir.

4. DEPREM NEDENİYLE ZARARA UĞRAYAN KİRACI, EV SAHİBİNE KARŞI DAVA AÇABİLİR Mİ?

Kiralanan taşınmazın depreme dayanıklı olmaması, ilgili mevzuata aykırı yapılması hallerinde, bu durumu bilerek kiraya veren ev sahibi kiracının uğradığı zararı tazmin etmek zorundadır.

5. KİRACININ DEPREM NEDENİYLE HASARLI OLAN TAŞINMAZDA BULUNAN EŞYASININ BEDELİNİ KİM KARŞILAYACAK?

Depremden sonra can güvenliği gibi nedenlerle taşınmaza giriş yasaklanmışsa kiracı tahliyeye zorlanamaz. Bu durumda doğal olarak ev sahibinin de kiracının mallarını koruma yükümlülüğü söz konusu değildir. Taşınmaza giriş yasaklanmamakla birlikte kiracının veya yakınlarının tedavi sürecinin devam etmesi, yaşanılan üzüntü gibi nedenlerle deprem bölgesindeki eşyanın alınamaması halinde somut olay çerçevesinde karar verilmesi gerekir.