Asit yağmurları Buzul Çağı'nı başlatabilir mi? İşte Buzul Çağı hakkında ilginç gerçekler
Buzul Çağı, yaşamayı neredeyse imkansız hale gelen pek çok farklı unsurun aynı anda dünyaya egemen olduğu dönemleri ifade ediyor. Dondurucu soğuklar, uçsuz bucaksız buz kütleleri, yok olan bitkiler, hayvanlar…
SON BUZUL ÇAĞI GÜNÜMÜZDEN 20 BİN YIL ÖNCE YAŞANDI
Bu dönemde Dünya yüzeyinin yüzde 8’i ve kara kütlesinin dörtte biri buzullar altında kalmıştı. Son Buzul Çağı’nda özellikle Avrupa’daki bitki türlerinin büyük bir bölümü yok oldu. Afrika, bu dönemde olduğundan daha kurak hale geldi.
Yalnızca dondurucu soğuklar veya devasa buz kütleleri, bir dönemin Buzul Çağı olarak isimlendirilmesi için yeterli değil. Buzul Çağı, yeryüzünün kıtasal olarak devasa buzullarla kaplı olduğu ve dondurucu sıcaklıkların binlerce, bazen milyonlarca yıllık bir zaman dilimine yayıldığı dönemleri ifade ediyor.
Son Buzul Çağı, Kuzey Amerika’daki solucanların “neredeyse tamamen” yok olmasına neden olmuştu.
ŞİMDİYE KADAR 5 BÜYÜK BUZUL ÇAĞI YAŞANDI
Son büyük Buzul Çağı ise günümüzden 40 bin ila 10 bin yıl önce hüküm sürmüştü.
BUZUL ÇAĞI'NIN NEDEN OLAN BİRÇOK UNSUR VAR BUNLARDAN BİRİ ASİT YAĞMURLARI
Günümüzden 460 milyon yıl önce Kuzey Amerika’daki Apalaş Dağları’nda meydana gelen volkanik patlamalar, atmosfere inanılamaz miktarda karbondioksit salınmasına neden olmuştu. Atmosferdeki yoğun karbondioksit asit yağmurlarını, asit yağmurlar ise Buzul Çağı’nı başlatmıştı.
DÜNYA’NIN HAREKETİNDEKİ DEĞİŞİKLİKLER BUZUL ÇAĞI'NI BAŞLATABİLİR
Eksen eğikliği iklimler üzerinde oldukça etkili. Ancak eksen eğikliği olarak ifade edilen Dünya’nın dönme ekseni ile yörünge ekseni arasındaki açı, sandığınız kadar stabil değil.
Bu nedenle Dünya’nın olağan hareketlerinde meydana gelecek ciddi bir değişim, küresel olarak hava sıcaklıklarının düşmesine hatta bir Buzul Çağı’nın başlamasına neden olabilir.
Dünya’daki ilk büyük Buzul Çağı, günümüzden 2 milyar yıl önce yaşandı. 250 milyon yıllık bir volkanik aktivite nedeniyle başladığı düşünülen “soğuk döneme” “Huronian Buzullaşması” veya “Huronian Buzul Çağı” ismi veriliyor. Bilim insanları, bu dönemde Dünya’nın neredeyse tamamen buzullarla kaplı olduğunu belirtiyor.
YAKLAŞIK 360 MİLYIN YIL ÖNCE BAŞLAYAN KAROO BUZULLAŞMASI’NA “BİTKİLER” NEDEN OLDU
Milyonlarca yıl önce, yeryüzü bitkilerin egemenliği altındaydı. Neredeyse yeryüzünün tamamını kaplayan bitkiler, atmosferdeki karbondioksitin önemli oranda azalmasına ve oksijenin ciddi miktarda artmasına neden oldu. Buna bağlı olarak hava sıcaklıkları giderek azaldı ve Karoo Buzul Çağı başladı.
KITA OLUŞUMLARI VEYA TEKTONİK HAREKETLER DE BUZUL ÇAĞI'NIN BAŞLMASINA NEDEN OLABİLİR
Günümüzden binlerce yıl önce ortaya çıkan ve “Panama Kıstağı” olarak isimlendirilen kara parçası, Atlantik ve Pasifik Okyanusu’nu birbirinden ayırdığında “okyanus akıntılarında” ciddi bir değişiklik meydana geldi. Bu değişim nedeniyle pek çok bölgede iklim değişikliği yaşandı. Devam eden süreçte sıcaklıkların önemli oranda azalması, bir Buzul Çağı’nın başlamasına neden oldu.
Son Buzul Çağı’nda Dünya’daki ortalama sıcaklık 7 °C idi.
Buzul Çağı’nda pek çok canlı türü yok oldu. Buna karşın pek çok canlı türü ortaya çıktı. Özellikle de mamut benzeri, genel olarak “Megafauna” şeklinde isimlendirilen iri cüsseli canlılar yeryüzünün buzullarla kaplı olduğu dönemlerde, hayatta kalma konusunda oldukça başarılıydı.
Bununla birlikte çok sayıda iri cüsseli farklı türlere ait canlının Buzul Çağı’nın sona ermesi nedeniyle değişen iklim ve bitki örtüsüne bağlı olarak yok olduğu düşünülüyor.
Homo sapiens, 300 bin yıl önceki Buzul Çağı’nda Dünya’ya yayıldı
Homo sapiens, Buzul Çağı’nda Afrika’yı terk ederek dünyanın farklı bölgelerine dağıldı. Buzul Çağı’nın zorlu yaşam koşullarına adapte olmayı başaran homo sapiens, bu sayede dünyadaki varlığını da garanti altına almış oldu. Buna karşın Dünya’nın buzullarla kaplı olduğu farklı dönemlerde, farklı insan türleri yok oldu.
GÜNÜMÜZDE BUZUL ÇAĞI'NIN İZLERİNE RASTLAMAK MÜMKÜN
Son Buzul Çağı günümüzden binlerce yıl önce sona erdikten sonra, Dünya yavaş yavaş bugünkü şeklini aldı. Buna karşın, her ne kadar bir Buzul Çağı’nda yaşamasak da, Buzul Çağı’nın izlerini vahşi doğada görmek mümkün.
Örneğin Amerika Birleşik Devletleri’nin Kaliforniya eyaletindeki “La Brea Katran Çukurları,” son Buzul Çağı’nda yok olan çok sayıda vahşi hayvanın kalıntısına ev sahipliği yapıyor. Bununla birlikte İskoçya’daki Loch Ness Gölü, büyük oranda binlerce yıl önce eriyen buzul sularından oluşuyor. Kısacası bugün dünyanın pek çok farklı bölgesinde binlerce yıl önce yaşanan Buzul Çağı’nın izlerine rastlamak mümkün.