Dünyanın İlk Yazarı Bir Kadındı! Tarihin İlk Şiirinde Ne Yazıyordu?
Dünyanın ilk yazarı Mezopotamyalı rahibe Enheduanna'dır. Bilim insanları bu konuda ikiye bölünmüş durumda, çünkü bazı bilim insanları o zamada kadınların okur yazarlık durumunun olmadığını iddia ediyor. Dünyanın zengin medeniyetlerinde doğmuş Enheduanna ile tanışın. Dünyanın ilk yazarı bir kadındı..
Beş bin yılı gecik bir zaman önce Mezopotamya'nın en zengin imparatorluklarından biri olan Sümer İmparatorluğunda yaşayan insanlar, bilinen en eski yazı sistemi olan çivi yazısı ile kayıt tutmaya başladılar. Çivi yazısının ortaya çıkmasından yaklaşık bin yıl sonra Enheduanna adlı bir rahibe bu yazı sistemini yeni bir şekilde kullanmaya başladı. Onun benzersiz metinleri, birinci şahıs yazımının bilinen en eski örneğidir ve eserinin yazarlığını iddia eden bilinen ilk yazar olabilir.
Mezopotamyalı Enheduanna'nın yazılarının kopyaları gün yüzüne çıkması ile bilim adamları sonunda Enheduanna'yı yazar olarak kabul etmişlerdi. Ancak, Enheduanna'yı metinlerinin yazarı olarak kabul etmeleri onlarca yıl sürdü. Malasef ki bazı bilim insanları bu metinleri onun yazmadığını iddia etmeye devam ediyor, çünkü o zamanlarda kadınların okur yazarlığı olmadığını iddia ediyorlar. Bu metinleri onun yazdığına inanan akademisyenler, onun yazılarındaki derin kişisel yansımalara ve bu eserlerin ölümünden çok sonra bile sürekli olarak ona atfedildiğine işaret ediyor.
Dünyanın İlk Yazarı Kimdi?
Enheduanna, M.Ö. 23.yüzyılda Mezopotamya'nın günümüz Irak'ın bir bölgesinde doğdu. Akkadlı Sargon'un veya Akad ve Sümer halkını tek bir yönetim altında birleştiren Akad İmparatorluğu'nu kuran Kral Sargon'un kızıydı.
Sargon, Enheduanna'yı Sümer şehri Ur'daki ay tanrısı Nanna'nın baş rahibesi olarak atadı. Bir süre sonra Sümer kralı onu görevden aldı ve sürgüne gitmeye gönderdi. Sümer kralının sürgüne göndermesi ile Enheduanna, tanrıça İnanna'ya bir şiir yazdı. Şiir, darbeyi anlatıyordu ve tanrıça İnanna'ya eski konumunu geri getirmesi için yalvarışta bulunuyordu. Enheduanna'nın yazdığı şiirin ismi "İnanna'nın Yüceltilmesi" olarak geçiyor ve şiirde şunlar geçiyor:
"Beni dikenler diyarında gezdirdi.
Kutsal makamımın asil tacını aldı,
Bana bir hançer verdi: 'Bu tam sana göre' dedi."
Bilim insanları, şiiri çok kişisel bir bakış açısı ile yazıldığını söylüyor ve şiirinde gerçekleşen darbe sırasında tanrıça İnanna'ya çok saygısızca davrandıklarından bahsediyor.