Atatürk öleceğini o gün kime söyledi? Sansür kalktı! Yıllar sonra ortaya çıktı...

Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş felsefesi olan 'Sovyet Dostluğu', kimi anılarda da kendini gösteriyor.

Buna en çarpıcı örnek, Sovyetler Birliği'nin Ankara Büyükelçisi olarak görevlendirilen Semyon Aralov'un Türkiye'de geçirdiği yılları yazdığı anılarıdır.

O BÖLÜMLER İLK KEZ BASILDI

İş Kültür Yayınları'ndan "Bir Sovyet Diplomatının Türkiye Anıları" adıyla çıkan kitap, ilk olarak 1967 yılında, yani sağ gerici siyasal kurumların ülkede yükselen sol hareketi sindirmeye çabaladığı ve devlet araçlarını da buna zorladığı yıllarda çıkmıştı.

Aralov'un 40 yıl sonra kaleme aldığı satırlar, TCK 141 ve 142. maddelerinin korkusuyla sansürlenerek kitaplaştırılmıştı.

Yeni baskıda ise kitaptan çıkarılan o bölümlere de yer verildi. Buna göre Sovyet Elçi'nin, Atatürk'le yaptığı cephe gerisi ve özel sohbetlerine de yeni baskıda yer verildi.

Aralov'un anılarında, Atatürk'ün kendisine 'Partimize düşmanlarımız da sızıyor' sözleri dikkat çekiyor.

'PARTİMİZE DÜŞMANLARIMIZ DA SIZIYOR'

Sovyet diplomat, o günleri şöyle anlatıyor:

Mustafa Kemal, “Hedefimize, ikna ve cephelerde kazanılan pratik zaferler yoluyla ulaşıyoruz” dedi, “(...) Biz bir Halk Partisi kuruyoruz. Bu partinin yardımı ile de halk düşmanlarını yenmeyi umut ediyoruz. Partimize düşmanlarımız da sızıyor, ama bunlar meydana çıkarılacak ve maskeleri yüzlerinden indirilecektir. Gericiler, milli hareketin temeline bomba koymak istiyorlar, ama bunu başaramayacaklardır. Feodaller nice çeteler, nice isyanlar örgütlediler! Bütün bunlar İttihat ve Terakki Partisi’nin artıkları, İngiliz Muhipleri Cemiyeti ve daha başka gerici örgütler aracılığıyla iş gören Curzon, Lloyd George ve öteki emperyalistlerin önderliği ile yapılmaktadır. Ama halk, gericiliği frenlemekte bize yardım etti. Bütün Anadolu ateşler içinde yandığı zaman siz henüz burada değildiniz. İngiltere’nin çeşitli ajanları, Enver Paşa’nın ve padişahın adamları, yer yer ayaklanmalar çıkarıyorlardı. İngiliz hükümeti Yunan ordusuna, Anadolu’nun şu ya da bu bölgesini işgal emrini veriyordu. Her yanda çeteler kuruluyordu.” (…) “Türk milleti gelecekte bunu bir an bile unutmamalıdır” dedi Mustafa Kemal.

ATATÜRK ÖLECEĞİNİ BİLİYORDU

Bir gün, Mustafa Kemal’in Çankaya’daki köşkünde karşılıklı çaylarımızı içerken, geçmişlerimizden söz açıldı. Kaç yaşında olduğunu Kemal Paşa’dan sordum.

Mustafa Kemal, “1880 yılında Selanik’te doğdum” dedi.

Şaşırmıştım. Mustafa Kemal, “Niçin şaşırdınız?” diye sordu.

“Sizinle aynı yılda doğmuşuz,” dedim, “ben de 1880 yılında Moskova’da doğdum.”

Mustafa Kemal Paşa gülümseyerek, “Demek sizinle akran oluyoruz” dedi. Doğumunun ayını, gününü söyledi.

“Henüz çok gençsiniz” dedim “ama muzaffer bir generalsiniz. Büyük işler başardınız, ölüm döşeğindeki bir millete can verdiniz, onu emperyalizm boyunduruğundan kurtardınız. Milletiniz bunu takdir edecektir.”

Mustafa Kemal, “Evet, doğru,” dedi, “ama benim başladığım işi kim sürdürecek? Size birçok defalar anlatmıştım, benim böbreklerim hasta. Böbrek hastaları uzun yaşamazlar. Ben bunu çok iyi biliyorum. Millet, liderler ortaya çıkaracaktır. Bundan hiç kuşkum yok. Ama bunlar, sayısı pek çok olan düşmanlara karşı koyabilecekler mi? Bu beni korkutuyor. Zaman zaman büyük zorluklarla karşılaşıyorum.