Antik Çağın çözülemeyen dili yapay zeka sayesinde çözüldü! Nazca dili gizemi tarih oldu!

Yapay zeka günümüzde popülerliğini arttırıyor. Peki yapay zeka eski yazı dilini çözebilir mi diye düşündünüz mü? Yapay zeka sayesinde, Peru'daki Nazca Çizgilerini içeren ünlü Nazca Pampa bölgesinin kuzey kesiminde yer alan eski yazı dili çözüldü!

İnsansı bir figür, bir kuş, bir balık ve bir çift bacağın ortak noktası nedir? Bilim insanları ve arkeologlar, derin bir yapay zekâ öğrenme modeli tekniği kullanarak, Peru'daki Nazca Çizgilerini içeren ünlü Nazca Pampa bölgesinin kuzey kesiminde, jeoglif olarak bilinen ve daha önce fark edilmemiş dört hava gravürü keşfetti. İnsansı jeoglif, sağ elinde bir sopa tutan ve 5 metre (16,4 ft) gibi etkileyici bir uzunluğa sahip bir figürü tasvir ediyor!

Tarihin ilk sepet dokumalarının şok edici 40.000 yıllık tarihiTarih

YAPAY ZEKA SAYESİNDE DİLİ ÖĞRENME

YAPAY ZEKA İÇİN HANGİ DİL?

Yamagata Üniversitesi'nden ekip, araştırmalarında yapay zeka derin öğrenme (DL) tekniklerini kullanarak Nazca Pampa'daki yeni jeogliflerin ortaya çıkarılmasında önemli adımlar attı. Ayrıca, teknoloji ve arkeolojinin uyumlu kullanımı konusunda zengin bir şekilde büyüyen bir birikime katkıda bulundular.

Çalışmanın yazarları, şu ifadeleri kullandı:

- Arkeolojik görüntü nesnesi tespiti görevinde sıklıkla ortaya çıkan zorlukları ele alan bir DL [derin öğrenme] boru hattı geliştirdik.

- Yöntemimiz, DL'nin daha iyi genelleme ve performansa sahip görüntü temsillerini öğrenmesini sağlayarak daha önce ulaşılamayan hedeflerin keşfedilmesini mümkün kılıyor. Ayrıca, araştırma sürecini hızlandırarak, yaklaşımımız saha araştırması ve yapay zekayı birleştiren yeni bir paradigma sunarak arkeolojiyi ilerletiyor ve daha etkili ve verimli araştırmalara yol açıyor.

 DİLİ ÇÖZMEK İÇİN HANGİ TEKNOLOJİLER KULLANILDI?

Yamagata Üniversitesi 2004 yılından bu yana Nazca Pampa'da 390 km2'yi aşan geniş bir alanı kapsayan jeoglif dağılımına ilişkin kapsamlı araştırmalar yürütüyor. Bu araştırmalarda, bölgeyi kapsamlı bir şekilde incelemek için uydu görüntüleri, hava fotoğrafları, havadan tarama LiDAR ve drone fotoğrafçılığı gibi ileri teknolojiler kullanıldı.

2016 yılında araştırma ekibi, bölgenin detaylı bir incelemesini yapmak için piksel başına 0,1 metre (0,32 ft) zemin çözünürlüğüne sahip hava fotoğrafları kullandı. Zaman içinde çok sayıda jeoglifi başarıyla tespit ettiler. Ancak, geleneksel tanımlama sürecinin son derece zaman alıcı olduğu ortaya çıktı. Araştırmacılar bu zorluğun üstesinden gelmek için yapay zeka derin öğrenme tekniklerine başvurarak fotoğrafları önemli ölçüde daha hızlı bir şekilde analiz etmelerini sağladı.

Bu araştırmalar için 2018'den itibaren yapay zeka kullanılmaya başlandı. Bir basın açıklamasına göre, şu ifadeler kullanıldı:

- ...derin öğrenme teknolojisini kullanarak, potansiyel yer resimlerini çıplak gözle hava fotoğraflarından yer resimlerini aramaktan yaklaşık 21 kat daha hızlı tespit etmek artık mümkün.

 NAZCA ÇİZGİLERİ NEDEN ÇİZİLMİŞTİR?

Nazca Pampa'nın jeoglifleri ilk olarak 1920'lerde tespit edilmiş ve 1940'lardan bu yana devam eden çalışmalar zoomorfik tasvirler, geometrik şekiller ve çizgisel desenleri kapsayan çok çeşitli figüratif tasarımları ortaya çıkarmıştır.

Nazca Pampa'daki jeoglifler genel olarak üç ana tipte sınıflandırılabilir: figüratif, geometrik ve çizgisel. Arkeologlar çizgisel jeogliflerin Erken Orta Dönem'de gelişen bir kültür olan Nazca halkı tarafından yapıldığını teorize etmektedir. 

NAZCA ÇİZGİLERİ NASIL YAPILMIŞTIR?

Jeogliflerin ikonografisi, kaya çıkıntılarında keşfedilen Formatif petrogliflerde bulunan ikonografiye benzerlikleri nedeniyle Geç Formatif dönem (MÖ 400 ila 200) kökenine işaret etmektedir. Bu dönemde, M.Ö. 800 civarında ortaya çıkan ve MÖ 100'e kadar süren bir "And Uygarlığı" olan Paracas Kültürü bölgede yaşamıştır.

Bu çalışmada, eğitim verilerini etiketlemek için yenilikçi bir yaklaşım geliştirilerek, bilinen ve yeni jeoglifler arasındaki benzer kısmi örüntüler etkili bir şekilde tanımlanarak bir atılım gerçekleştirilmiştir. Önümüzdeki yıllarda arkeoloji ve veri bilimi alanında da benzer atılımların yapılması muhtemeldir.

Üniversitede kültürel antropoloji ve And arkeolojisi profesörü olan Masato Sakai, şu ifadeleri ekledi:

- Sadece insan gücüyle 20 yıldan fazla sürecek bir işi yapay zekanın bir yılda yapabileceğini gördük. Bu, jeogliflerin incelenmesini daha da hızlandıracaktır.

İlk mumyalar neden yapıldı? Mumyalama inançları neydi?Tarih