Boşanma davalarında velayet neye göre veriliyor? Velayet kriterleri nelerdir?
Boşanma davalarında çocuğun olduğu durumlarda ebeveynler bazen anlaşmazlığa düşebiliyor, iki taraf da çocuğunun velayetine sahip olmak isteyebiliyor. Peki boşanma davalarında velayet neye göre veriliyor? Kriterler ne?
Boşanmalarda ortada çocuk varsa yaşanan en büyük anlaşmazlıklardan biri velayet konusu. Çocuğun menfaati ve üstün yararı gözetilerek verilmesi gereken bu karar neye göre veriliyor? Dikkatli verilmesi gereken bu kararda kullanılan kriterleri özetleyerek açıklıyoruz.
Türk Medeni Kanunu (TMK) madde 182/1'e göre, "Mahkeme boşanma veya ayrılığa karar verirken, olanak bulundukça ana ve babayı dinledikten ve çocuk vesayet altında ise vasinin ve vesayet makamının düşüncesini aldıktan sonra, ana ve babanın haklarını ve çocuk ile olan kişisel ilişkilerini düzenler." Çocuğun velayeti; çocuğun kişisel varlığının korunması, mallarının korunması ve çocuğun temsil edilmesini kapsar.
VELAYET HAKKININ BELİRLENMESİNDE KULLANILAN KRİTERLER
Çocuğun yaşı, bedeni/akli/ahlaki gelişim durumu, öğrenimi, gereksinimleri, boşanma öncesinde ve sırasında çocuğun hangi ebeveyn ile daha tatminkar duygusal ilişki içinde bulunduğu, ebeveynlerin sosyal, ekonomik durumu ve eğitim seviyesi nedeniyle çocuğun hangi ebeveynin daha yeterli olacağı, ebeveynlerin sosyal çevresi ve çocuğun ruhsal, bilişsel ve ahlaki gelişimine zarar verip vermediği olarak özetleyebiliriz.
Hakim, gerektiğinde psikiyatrist, psikolog, pedagog gibi uzmanlardan yardım alarak çocuğun üstün yararını gözetir. Özellikle 0 ila 12 yaş arası çocukların velayeti genellikle anneye verilirken, anneye verilmemesi gereken hallerde de velayet babaya geçebilir.
Velayetin belirlenmesinde yaş önemli bir faktördür. 0-3 yaş arası çocukların annenin bakımına muhtaç olduğu düşünülerek genellikle annenin velayeti tercih edilir. 3-7 yaş arası çocuklarda annenin bakımına duyulan ihtiyaç azalırken, babaya verilmesi hala istisna bir durumdur, ortada anneye verilmemesi gerektiğine ve çocuğun üstün yararının anne tarafından korunamayacağına dair sebepler olmalıdır.
7 yaş üzeri çocuklar ise genellikle kendi görüşleri alınarak velayet hakkında karar verilir. Çocuğun yaşına, duygusal bağlarına, yaşadığı çevreye ve geleceğe yönelik beklentilere göre karar verilir. Birden fazla çocuk varsa çocuğun kardeşleriyle beraberliği de gözetilir.
VELAYET KARARINDA ÇOCUĞUN GÖRÜŞÜ
Çocuğun üstün yararına dikkat edilerek, çocuğun yaşına ve olgunluğuna bağlı olarak velayet kararı verilir. Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme ve Çocuk Haklarının Kullanılmasına İlişkin Avrupa Sözleşmesi, çocukların kendi görüşlerini ifade etmelerine olanak tanımıştır.
Velayet kararı alınırken çocuğun idrak gücüne uygun şekilde ifade etmesine imkan verilir ve çocuğun görüşleri dikkate alınır. Uzman pedagogların da görüşleri alınabilir. Mahkeme, çocuğun üstün yararını gözeterek velayet kararı verirken, çocuğun kendisine en uygun bakım ve yaşam ortamını sağlayacak ebeveyni belirlemeye çalışır.
Yaş, duygusal bağlar, çocuğun görüşleri ve çocuğun geleceği gibi faktörler gözetilerek velayet kararı verilmelidir. Çocuğun velayeti, çocuğun sağlıklı gelişimi ve mutluluğu için özenle ele alınmalıdır.
Emsal karar nedir? Neden önemli? Ne işe yarar?Siyaset
