Vakaları Türkiye'de her geçen gün artıyor: Uzmanlar uyardı!

Boğaziçi Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Necla Birgül İyison, İstanbul'da sıkça rastlanan ve yumurtalarını sığ sulara bırakan Asya kaplan sivrisineğinin, ısırdığı kişilerde alerjik reaksiyonlara neden olabileceğini belirtti.

Yağmur Biçen Yağmur Biçen
Vakaları Türkiye'de her geçen gün artıyor: Uzmanlar uyardı!

Dr. İyison, belediyelerin ilaçlama çalışmalarını artırmaları gerektiğini ve vatandaşların balkon ve bahçelerinde su birikintisi bırakmamaya özen göstermeleri gerektiğini vurguladı.

Asya kaplan sivrisineğine karşı uzun vadeli ve çevre dostu çözümler geliştirmek için çalışmalar yapan İyison, bu sivrisinek türünün Türkiye'deki popülasyonu ve özellikleri hakkında da değerlendirmelerde bulundu.

Doç. Dr. İyison, Asya kaplan sivrisineğinin giysilerin üzerinden bile ısırabildiğini ve nematod, parazit ve virüs taşıyabildiğini ifade etti. Bu sivrisinek türü, "sarıhumma," "dang humması," "zika," "chikungunya," ve "Batı Nil virüsü" gibi hastalıkların taşınmasında etkili olmasına rağmen, Türkiye'de bu hastalıklara dair henüz bir vakaya rastlanmadığını belirtti.

Vakaları Türkiye'de her geçen gün artıyor: Uzmanlar uyardı! - Resim : 1

Özellikleri nedeniyle "agresif bir tür" olarak tanımladığı Asya kaplan sivrisineğine dair bilimsel çalışmaları ve yeni gelişmeleri takip ettiğini aktaran İyison, "İklim değişikliği de bu sivrisineklerin gelişimini sağlıyor. Çünkü havalar ısındıkça hızlı gelişim gösteriyor ve bıraktıkları yumurta sayısı daha çok artıyor. Sayıları artınca tabii daha fazla insana zarar verebiliyor" değerlendirmesini yaptı.
Bu sivrisineğin Güney Amerika'dan yapılan ticari alışverişler sırasında, gemi vasıtasıyla geldiği Türkiye'de ilk kez 2011'de Trakya'da, 2017'de Karadeniz'de görüldüğünü ve ardından İstanbul ile farklı bölgelere yayıldığını belirten İyison, invaziv bir tür olduğu için ortama çabuk adapte olup orada çoğalabildiğini dile getirdi.

"DIŞARIDAKİ SU BİRİKİNTİLERİ ÖNLENMELİ"

Doç. Dr. Necla Birgül İyison, Asya kaplan sivrisineğinin ısırdığı kişilerde yarattığı etkiye ilişkin, şu bilgileri verdi: "Isırdığı kişilerde alerjik reaksiyonlara yol açabiliyor. Öncelikle kasılma meydana geliyor. Sonra kızarma oluşuyor belirli bir bölgede. Bunu nasıl giderebiliriz? Kızarıklık oluşan bölgeye buz koyabiliriz. Bu hem iltihabın yayılmasını hem de kaşıntıyı engelleyebilir. Antihistaminik merhemler de kullanılabilir. Belirtiler geçmezse doktora gidilmelidir. Eğer sinek boğaz bölgesini ısırırsa, bu şişlik meydana getirdiği için çok tehlikeli olabiliyor. Bu gibi durumlarda hemen doktora başvurulması gerekiyor."
Bu türün yumurtalarını su birikintilerine bıraktığına işaret eden İyison, şöyle konuştu: "Yumurtalarını genelde sığ sulara bırakıyorlar ve oradan yayılıyorlar. Dereler, açık alandaki su birikintileri, su kanalları, bidonlar, havuzlar bu sivrisineklerin yumurtalarını bırakabileceği yerler arasında. Yumurtalar zamanla gelişiyor, gelişmelerinin ardından onlar da tekrar yumurta bırakıyorlar. Uygun koşullarda 1 hafta içerisinde çoğalabilirler. Bir kerede yaklaşık 50 yumurta bırakabiliyorlar. Bu nedenle, dışarıdaki su birikintileri önlenmeli. Yurt dışında yapılan bir araştırmaya ait makalede, su birikintileri olan ve olmayan bir yerde bu sivrisineklerden kaynaklı sarıhumma, dang humması hastalıklarının ne kadar yaygın olduğuna bakılmış. Makalede, bu su birikintileri kalktığında bu hastalıkların yayılımının yüzde 50-60 azaldığı bildirilmiş."


"ETKİLİ BİR YÖNTEM GELİŞTİRİP YAYILMALARINA ENGEL OLMAYI HEDEFLİYORUZ"

Doç. Dr. İyison, bu türün şu anda İstanbul'daki yaygınlık durumu ve yapılması gerekenler hakkında da şu değerlendirmelerde bulundu: "Şu anda İstanbul'da yaygın. Sarıyer'de, Beykoz'da yoğun şekilde görülüyor. Ancak bence iklim değişikliği nedeniyle artık her yere yayılıyor. Belediyeler ilaçlamaları artırabilir, belirli bölgelerde daha fazla ilaçlama yapabilir. Vatandaşlar da balkonlarında, bahçelerinde veya çevrelerinde su bırakmamaya, su birikintilerine dikkat edebilirler."

Asya kaplan sivrisineğine yönelik gerçekleştirdikleri çalışmalardan da bahseden İyison, "Genellikle sivrisineklere karşı aynı ilacın uzun süre kullanılması bu ilaca karşı direnç geliştirmelerine neden olmaktadır. Bu nedenle sivrisineklerin ilaçlara bağışıklık kazanma yollarını moleküler düzeyde çalışıyoruz. Bu sayede etkili bir yöntem geliştirip daha fazla yayılmalarına engel olmayı hedefliyoruz" şeklinde konuştu.

Kaynak: Anadolu Ajansı

Asya Kaplan Sivrisineği hastalık vaka