Güneş patlaması nedir? 10 Mayıs'ta gerçekleşen patlamanın etkileri ne kadar devam edecek?

Güneş patlaması enerji salınımı bakımından güneş yüzeyi üzerinde meydana gelen en şiddetli olaylardan biri geçici enerji boşalmaları olarak tanımlanır.

Patlamalar, yerden yapılan görsel bölge gözlemlerinde güneş üzerinde parlak alanlar olarak, radyo bölgede yapılan gözlemlerde ise ani gürültü artışları (Radio Bursts) olarak gözlenirler. Yaşam süreleri bir kaç dakika ile bir kaç saat arasında değişir. Bunlar güneş sistemimizde gözlenen, en şiddetli patlama olaylarıdır.

Hiroşima'ya atılan bombanın yaklaşık 40 milyon katı bir enerjiye sahiptirler. Çok güçlü magnetik alanların parçalanmaları ve yeniden birleşmeleri patlamaların oluşması için gerekli olan ilk enerji kaynağını oluşturur.

Gamma ışınım, X-ışınım, görsel ışınım ve radyo ışınım gibi elektromagnetik spektrumun hemen hemen her dalga boyunda ışınımda bulunurlar.

 Güneş patlamaları sırasında güneşten yayılan yüksek enerjili parçacıklar, radyoaktif yayılımın temelini oluşturur.

 Bu parçacıklar, uzaya doğru hızla yayılarak elektromanyetik dalgalar oluşturur ve radyo frekanslarında bozulmalara neden olabilir. Her elektronik devrenin belli bir elektrik ve manyetik alan seviyesinde çalışacak şekilde tasarlandığını düşünürsek,

Dünya’nın manyetik alanındaki değişimlerin sebep olacağı elektrik atımların gücü o kadar yüksek alabilir ki, devredeki her bir sinyalin bozulmasına, depolanan veri kaybına ve hatta devrenin yanmasına ve işlemcilerin bozulmasına sebep olabilir.

LORAN ve OMEGA adlı uluslararası sistemlerin radyo dalgaları da güneş aktivitesinden etkilenmektedir. OMEGA haberleşme sisteminin dünyanın farklı bölgelerine yerleştirilmiş sekiz nakil istasyonu vardır. Uçaklar ve gemiler konumlarının belirlenmesinde bu nakil istasyonlarından gelen çok alçak frekansları kullanmaktadırlar. Jeomagnetik fırtınalar ve güneş olayları sırasında bu haberleşme sistemi, bilgi alan araçlara yerlerini belirlemede önemli hatalara yol açabilecek yanlış bilgiler verebilmektedir.

Şiddetli güneş patlamaları sırasında yayınlanan yüksek enerjili parçacıklar da, nükleer patlamaların ya da kazaların ardından yayınlanan radyasyon enerjisi kadar, insan yaşamı için tehlikelidir.

Yeryüzünde yaşayanları bu tehlikeden magnetosfer ve arz atmosferi korumaktadır. Uzaydaki astronotlar her an sağlıklarını tehlikeye düşürecek düzeyde radyasyon tehlikesiyle karşı karşıya kalabilmektedirler.

Kaynak: "Güneş Patlamaları: Kökeni, Özellikleri ve Etkileri Üzerine Bir İnceleme, Cansu Çınar."

Kaynak: "Güneş patlamalarının Dünyamıza etkileri, Bizim Yıldızımız Güneş. Boğaziçi Üniversitesi."