ABD, Çin derken kendisini yalnızlaştırıyor

Hızlanan küresel cepheleşmede ABD, esas hasmı Çin’le karşılaşabilmek için bazı mevzileri tutmak istiyor. Ukrayna ve Gürcistan’ı NATO’ya alarak Rusya’yı geriletmek, Karadeniz- Akdeniz bağlantısı ile Türkiye’yi kuşatmak, nihayet Asya’nın merkezine yerleşmek. Biden’in, müttefiklerini aşarak NATO’yu genişletme çabaları pakt içinde çelişmeleri artırıyor. Bu durum Avrasya güçlerine yararlanabilecekleri olanaklar sağlıyor.

ABD RUSYA’YI SİNDİREREK ÇİN’İ YALNIZLAŞTIRMAK İSTİYOR

2022 ile birlikte ABD-Rusya gerginliği tırmandı. Rusya, NATO’nun doğuya doğru açılmasına karşı kesin tavrını açıkladı. ABD, AB alanını kullanarak Rusya sınırına yakın yığınaklarına devam ediyor, ittifakın ağırlığı ile NATO’yu Doğu‘ya sürüyor. İtirazlara rağmen Brüksel ve Berlin’i Rusya ile görüşmelere ve sürece dahil etmiyor. AB yetkilileri ABD Lideri Joe Biden’in ittifak adına tek kutupluluğun temsilcisi olarak hareket etmesine karşı rahatsızlıklarını dile getiriyorlar.

Amerika’lı uzmanlara göre, “ABD’nin Rusya ve Çin’e karşı iki cephede birden kazanma şansı yok.” Rusya ile denge yolu bularak, Çin’i yalnızlaştırması gerekir.  AB’yiyanına alarak bunu yapması zor. Avrupa’nın Çin ve Rusya ile çok yönlü ve geri dönülemez ilişkileri gelişmeye devam ediyor.

ABD RUSYA GÖRÜŞMELERİ

10 Ocak 2022’de Rusya-ABD temsilcileri Cenevre’de bir araya geldiler. 8 saat süren görüşmelerde ilerleme olmadı. Rusya Ukrayna’ya saldırma niyeti olmadığını tekrarladı. Alman Der Spiegel dergisi 10 Ocak’ta, “ABD Rusya’ya silahsızlanma görüşmeleri teklif etti” diye yazdı. Görüşmede, ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Wendy Sherman, manevraların sınırlandırılması, füzelerin konuşlandırılması gibi çatışma konularını tartışabileceklerini tekrarladı, NATO'nun doğuya doğru genişlemesine son verilmesi çağrılarını ise reddetti. Rus mevkidaşı Sergei Ryabkov, ''Ukrayna'ya saldırmak gibi bir niyetleri olmadığına'' dair güvence verdi.

Moskova, NATO'nun doğuya doğru genişlemesine son verilmesi ve Batı askeri ittifakının Rus sınırları yakınlarına saldırı silahları yerleştirmekten vazgeçmesini tekrarladı. “Rusya bu taleplerinden vazgeçmeyecektir” diyen Ryabkov, özellikle NATO'nun doğuya doğru genişlemesi açısından Cenevre'de ilerleme kaydedilmediğini söyledi. İkibuçuk yıldan sonra12 Ocak’ta Brüksel’de NATO- Rusya Konseyi, 13’ünde ise Wiyana’da AGİT çerçevesinde görüşmeler oldu.

NATO VE UKRAYNA’NIN “RUSYA SALDIRACAK” İDDİALARI

Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmytro Kuleba, NATO'yu Rusya’ya taviz vermemeye çağırdı Twitter'da '' Soğuk Savaş bitti, etki alanları da bitti, Ukrayna Rus işgalinden korkuyor” diye yazdı. Ukrayna yanında NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg te Rusya’nın saldırı planı iddialarını tekrarladı.

AB içersinde, ABD’nin Rusya ile güvenlik, silahsızlanma gibi konuları müttefikler olmadan istişare etmesine karşı itirazlar gittikçe yükseliyor. German Foreign Policy 10 Ocak’ta şunu yazdı: “ABD ve Rusya, Almanya ve AB'nin katılımı olmadan silah kontrolü müzakereleri yürütüyor.

BRÜKSEL VE BERLİN OLMADAN NATO ADINA GÖRÜŞMELER

GFP’nin analizi: ABD Cenevre’de Rusya ile, Almanya ve AB olmadan, Doğu Avrupa'da NATO faaliyetleri ve silah kontrolleri konusunda müzakere planladı. Moskova, NATO'nun doğuya doğru genişlemesine bir son verilmesi için baskı yapıyor ve sınırları yakınında batının askeri faaliyetlerini engellemek istiyor. Washington bunu reddediyor. Almanya, Fransa, Rusya ve Ukrayna arasındaki “Normandiya Formatı” da askıda. Avrupa sadece “NATO’nun işleyişi çerçevesinde” sürece dahil oluyor. Alman hükümetinin, müzakereleri etkileme çabaları boşuna.

GFP’nin, 13 Aralık 2021’de yazdıkları görüşmelerin arka planına ışık tuttu: “Berlin, Ukrayna sorunundaki müzakerelerde Washington'a karşı nüfuz mücadelesinde yeni bir yenilgiyle karşı karşıya. Bunun arka planında, ABD Başkanı Joe Biden'ın geçen hafta Washington'un ''doğu cephesindeki sıcaklığı düşürmek'' için Moskova ile müzakerelere başlaması yatıyor. Bu, sert tepkilere yol açtı: Brüksel’in dışarda bırakılması önde gelen bir Alman gazetesine göre AB için ''muazzam bir aşağılama''. Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, G7'deki mevkidaşlarıyla yaptığı görüşmede, Berlin'in öncülüğündeki ''Normandiya formatını'' öne çıkardı, ancak başarısız oldu: Bugün üst düzey bir ABD Dışişleri yetkilisi Moskova ve Kiev'de görüşmelere başladı. “Doğu Avrupa'daki liderliği Berlin'in elinden alan Washington, AUKUS Paktı ile Paris'in elinden Pasifik'te bağımsız girişim fırsatını çoktan çaldı.”

Avrupa, Washington ile Moskova arasındaki ikili görüşmeleri kırmak ve süreçte bağımsız bir rol üstlenmek üzere elinden gelen her şeyi yapıyor. Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, ABD'li mevkidaşı Antony Blinken ile konuşmak için geçen hafta sadece birkaç saatliğine ABD başkentine gitti; “Avrupa’da güvenlik konusunda AB’siz bir karar alınmamasını” talep etti. AB Dışişleri Temsilcisi Josep Borrell de geçen hafta doğu Ukrayna'ya yaptığı bir gezide “Avrupa güvenliğine ilişkin herhangi bir tartışmanın AB'yi içermesi gerektiğinin açık olduğunu” söyledi! Borrell, ''Beğenseniz de beğenmeseniz de bizimle konuşmak zorunda kalacaksınız'' dedi.

Bu çabalara rağmen, AB NATO çerçevesindeki ABD-Rusya müzakerelerinin kenarında kalıyor; AB bağımsız adım atamıyor. NATO dışişleri bakanları askeri pakt içindeki konumlarda anlaşmak üzere video konferansta buluştular. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ''Rus endişelerini dinlemeye'' ve ''ileriye dönük siyasi bir yol'' aramaya her zaman hazır olduklarını belirtti; konvansiyonel ve nükleer düzeyde ''Rusya ile silah kontrolü görüşmelerine hazırlar''. Stoltenberg ayrıca ''Avrupalı ​​müttefiklerin ... NATO düzeyinde masada'' (!) ve askeri paktın AB ile koordineli olduğunu vurguladı: Bu durum AB için daha kapsamlı bir bağımsız rolün istenmediğinin bir göstergesi.

AMERİKAN STRATEJİSİ: RUSYA VE ÇİN’İN ARASINI AÇMAK

Gözlemciler, Washington'un Moskova ile müzakerelerine ilişkin olarak, Batı tehditlerine karşı Rusya ve Çin arasında giderek güçlenen dayanışmaya işaret ettiler. ABD Dışişleri Bakanlığı'nda Donald Trump’ın Avrupa ve Avrasya'dan sorumlu bir yetkilisi olan A. Wess Mitchell, 2021 yazında, Moskova ve Pekin'e karşı iki cepheli bir savaşın “ABD'ninyeteneklerini aşacağına” karar verdi. Bu nedenle ABD silahlı kuvvetleri iki cepheli bir savaştan kesinlikle kaçınmalı. ABD stratejisinin ''en önemli hedeflerinden biri'' bu olmalı.

Kısa bir süre önce, Çin uzmanı Rus Vasily Kashin, ABD'nin ''tüm kaynaklarını Pasifik'te yoğunlaştırmadan'' Halk Cumhuriyeti'ne karşı kendisini savunamayacağına hükmetti. Tabii ki şu anda Rusya ve İran’ın konumu “böyle bir yoğunlaşmayı neredeyse imkansız hale getirdi”. Wall Street Journal, sorunun çözümlerinden birinin Pekin’le ilişkilerini zayıflatması için ''Rusya ile ılımlı ilişkiler geliştirmek'' olabileceğini söyledi.