Yüksek elektrik fiyatlarına karşı hükûmetin çözümü
İsveç, sürekli artan ve iki aydır en büyük artışın yaşandığı elektrik fiyatları sorunuyla sarsılıyor. Özelleştirme furyasında elektrik dağıtımı çeşitli şirketler arasında paylaştırılmış, fiyatlandırılmayı piyasanın belirlemesine izin verilmişti. Özelleştirmeden yakınan ve sosyal refah devletinin güçlendirilmesi gerektiğinden bahseden hükûmet, sonbahardan bu yana sürekli artan fiyatlar karşısında zor durumda kalan dar gelirliler başta olmak üzere tüketicileri korumak için duruma müdahale etti.
Aylık elektrik kullanımı 2000 kW saati aşan hanelere üç ayda en fazla 6000 SEK (İsveç kronu) yardım yapılacak. Maliye Bakanı Mikael Damberg, artışlardan etkilenen haneler için toplam 6 milyar kron ayrılacağını belirtti. Ancak kimlere ve ne kadar yardım yapılacağı iktidar ve muhalefet partileri arasında büyük tartışmalara yol açtı. Tartışmaların en yoğun olduğu günlerde, elektrik fiyatlarında bir düşüş görüldü. Sebebi de bir doğa olayı, rüzgâr! Şu sıralarda çok güçlü rüzgâr estiği için RES’ler (rüzgâr enerjisi santralleri) çok elektrik üretmiş ve elektriğin fiyatı düşmüş!
Rüzgârın yardımına rağmen elektrik fiyatları tartışmaların gündeminde. Üstelik bu defa tartışmanın yönü, ABD’nin dev şirketlerinin elektriği vergisiz kullanmasına izin veren elektrik yasasına çevrildi, yasanın iptali isteniyor. Sıradan bir aile elektrik faturasının üçte birini vergi olarak ödüyor. Buna karşılık 2017 yılında çıkarılan bir yasayla Bill Gates, Jeff Bezos ve Zuckerberg gibi teknoloji devlerinin sahip olduğu ABD şirketleri (Facebook, Microsoft, Amazon) İsveç’teki devasa bilgisayar bilişim sunucu merkezlerinde (server) kullanılan elektrik için neredeyse hiç vergi ödemiyor. Bu merkezlerin kullandığı elektrik, bulundukları şehirlerde kullanılan toplam elektriğin yarısı! Son beş yıldır İsveçli vergi mükelleflerinin bu dev şirketlerin kullandığı elektriğin bedelini de yüklendiği ortaya çıkarken, gözler İsveç hükûmetine çevrildi. İsveç Ticaret Bakanı Karl Petter Thorwaldsson ve Maliye Bakanı Mikael Damberg, konuyla ilgili olarak Dagens Industri gazetesinin yönelttiği soruya cevap vermekten kaçındı. Hükûmete yakın çevrelerde bu şirketlerin İsveç’in dijitalleştirilmesine sağladığı katkılardan bahsediliyor. Hükûmetin bu şirketlere büyük avantaj sağlayan yasayı iptal edip etmeyeceği merakla bekleniyor.
