Tülin Uygur
Tülin Uygur Köşe Yazısı

Kuzey ülkelerinde Amerikan casusluk skandalı!

Danimarka ordusuna bağlı Genelkurmay İstihbarat Dairesi (FE) ve polise bağlı İstihbarat Teşkilatı’nın 4 elemanı “önemli” bilgileri sızdırdıkları gerekçesiyle gözaltına alındı. Gözaltına alınanlardan FE’nin eski şefi Lars Findsen tutuklandı. Altı yıl FE’nin başkanı olarak görev yapan Lars Findsen “vatana ihanet” şüphesiyle suçlanıyor. Dava ile ilgili detaylar ve soruşturma büyük gizlilik içerisinde yürütülüyor. İsveç ve Danimarka Radyolarının verdiği bilgilere göre Lars Findsen, FE’nin gizli belgelerini basına sızdırmıştı. Kamu sektöründeki en yetkin isimlerinden biri olarak bilinen Lars Findsen daha önce de polise bağlı İstihbarat Teşkilatının başkanlığını yapmıştı. 

Skandal nasıl ortaya çıkaran devlet kurumlarını denetleyen bir kurumun raporu oldu. Raporda Danimarka’ya ait telekomünikasyon hatlarının yabancı istihbarat örgütleri tarafından izinsiz dinlendiği ve bu bilgilerin saklandığı yer almıştı. Danimarka Genelkurmay İstihbarat Dairesi (FE)’nin,İsveç ve Avrupa’nın üst düzey politikacılarını dinlemesi için ABD Ulusal Güvenlik Dairesi (NSA)’ya yardımcı olduğu ortaya çıkmıştı. Bunun üzerine Lars Findsen ve bazı üst düzey istihbarat örgütü yöneticileri Ağustos 2020’de istifaya zorlanmıştı. Yapılan soruşturmada 2021 baharında Angela Merkel dahil Fransız ve Norveçli politikacıların ABD’nin Ulusal Güvenlik Dairesi (NSA) tarafından dinlendiği belirlenmişti.

Denetleme raporunun ardından 2014 yılında Danimarka Genelkurmay İstihbarat Dairesi (FE) “ Operasyon Dunhammer” adı altında kendi soruşturmasını başlatmıştı. Soruşturma, Danimarka ve ABD’ninortak oluşturduğu casus sistemi XKeyscore’un ABD tarafından Danimarkalı yetkililerden izinsiz olarak kullanıldığını ve Danimarka’nın komşusu ülkelerin üst düzey yetkililerinin dinlendiğini ortaya çıkarmıştı. Komşu ülkelerdeki politikacıların telefon numaralarının kullanılarak internet yoluyla tüm konuşmaların, yazışmaların ve SMS’lerin ABD Ulusal Güvenlik Dairesi (NSA) tarafından dinlendiği anlaşılmıştı. Ancak bu kadar açık ve önemli bilgiler içeren bu soruşturma sonuçlarının Danimarka Savunma Bakanının masasına gelmesi tam 5 yıl almıştı.

Soruşturmada sadece İsveçli politikacıların değil, İsveç savunma sanayisinin kilit firması ve askeri uçak üreticisi Saab yöneticilerinin, iş insanlarının ve yüksek rütbeli kamu görevlilerinin de ABD Ulusal Güvenlik Dairesi tarafından sistematik olarak dinlendiği belirlenmişti. 

Bir NATO ülkesi olan Danimarka’da hükümet casusluk skandalının tüm derinliğiyle araştırılmasını istiyor. Danimarka ve İsveç kamuoyu Lars Findsen’in tutuklanmasının ardından gelişmeleri dikkatle izliyor.

Kuzey ülkelerinde Amerikan casusluk skandalı! - Resim : 1

Danimarka’nın fiber kablo trafiği tablosu: Skandalın sebebi olan Amerikan Ulusal Güvenlik Dairesi NSA’nın, Danimarka’dan fiber kablolarla dağılan internet trafiğini casusluk amacıyla serbestçe izlediği ve böylece İsveç, Norveç, İngiltere ve Almanya’daki önemli bilgi akışına vakıf olduğu ortaya çıkmıştı. 

abd soruşturma operasyon güvenlik avrupa istihbarat