Merkez Bankası Başkanı’na sorular
İstanbul Sanayi Odası, Merkez Bankası Başkanı Murat Çetinkaya’yı ağırlayacak. Merkez’in Başkanı’nın sanayici ile bir araya gelmesi gerçekten önemli. Ama bu durum değerlendirmesi şeklinde olacaksa, ne kadar kıymetli?
Bu nedenle Merkez Bankası Başkanı kısa bir değerlendirmenin ardından sanayicinin sorularına yanıt vermeli. Mesela Türkiye’nin üretici gücü en iyi bildiği konuyu sormalı. Bütçe gelirleri içinde tahakkuk / tahsilât oranının kendilerine getireceği fatura nedir? Çünkü tahsilât oranlarında dramatik düşüşler var. Bunun ödemeler zinciri içinde yaratacağı kırılma adına, Merkez Bankası’nın nasıl bir önlem düşündüğünü öğrenmeliler.
Yine dünya pazarı daralırken, rekabetin kızıştığı şu koşullar altında TL’nin değerlemesinin nasıl sağlandığını sorgulamalı. Doların suni olarak aşağıda tutulup, tutulmadığının yanıtını almalı.
Ani bir çıkış riski karşısında Merkez Bankası’nın kullanılabilir rezervleri hakkında bilgi istemeli. Bankalar arası kâğıt üzeri dolar operasyonuyla değerin ne derece altta tutulabileceğini sual etmeli.
Reel sektörün borçluluk oranlarına dikkat çekip, bu konuyu ülke ekonomisi adına risk görüp görmediği sorulmalı. Yoksa o da ekonomi yönetimi gibi bunun özel sektörün kendi riski olduğunu mu düşünüyor?
Peki bir soru daha: Merkez Bankası’nın faiz kararlarının tasarruf eğilimleri açısından nasıl etkisi olacağının yanıtını alsınlar. Çünkü bir tarafta enflasyonun altında mevduat faizi verirken, diğer taraftan ticari kredilerin yüzde 17 – 20 düzeyinde gezmesini Başkan nasıl açıklayacak?
Şayet tasarruf arttırmayacaksa ki bu oranlarla artması mümkün değil; BES gibi zoraki kesintilerin de kısa vadede çözüm getirmesi zor; dışarıdan finansman bulunamayacağına göre reel sektörün finansmanının nasıl sağlanacağını sorsunlar.
O kadar çok sorulacak soru var ki; ama ben size olacağı söyleyeyim. Merkez Bankası gelecek; cebindeki kelimeleri İSO üyelerine anlatacak ve doğru düzgün, dişe dokunur tek bir soru almadan, alsa da yanıtlamadan gidecek.
Özetle Merkez Bankası Başkanı ile sanayici buluşuyorsa, Başkan’ın susup, sanayicinin konuşması, Merkez Bankası Başkanı Çetinkaya’nın da soru işaretlerini giderecek tatminkâr açıklamalar yapması gerekir.
Çünkü bu haliyle para politikasından enflasyona, finansman ihtiyacından bankalarla olan ilişkilere kadar hiçbir konuda kâğıt üzerinde, ezbere anlatılacak bilgilerin kıymeti yok. Eğer Başkan Çetinkaya konuşmak yerine, dinlemeyi ve sorulara yanıt vermeyi denerse, belki salondan kurumsal itibarı biraz toparlamış olarak çıkabilir.
Yoksa, kimse onun ne dediğine bakmıyor. Herkesin gözü dayatılanlar doğru ya da yanlış da olsa Beştepe’de. Bu da kurallara değil, inisiyatife bağlı ekonomik ortamda, Merkez’in dediğini önemsiz kılar.
Çetin Ünsalan
