Bu çılgınlığı durdurun

Türkiye 2016 senesinin son iki haftasında ne yaptı biliyor musunuz? 420 bin cep telefonu satın aldı. Üstelik bu satış rakamı MOBİSAD Başkanı Sinan Ekşi’nin ifadesiyle tüm zamanların rekoru.

Ortalama yılda 13 ile 15 milyon civarında telefon satın alan ülkem insanı, 2016’yı da boş geçirmedi. Ülkede tam 14 milyon 988 bin cep telefonu satıldı. Peki son iki haftadaki satış patlamasının nedeni ne?

Fiyatlara zam gelebilme ihtimali… Bu ürünlerin neredeyse tamamına yakınını ithal ettiğimizi biliyoruz. Hatta yine sektörün ifadesiyle rakama, 2 milyon civarındaki kaçak cihaz da dahil değil.

Şimdi bunu neresinden toparlayacağız? Bir ülkede 2 milyon kaçak telefon nasıl olur? Bu başlı başına bir sınır güvenliği problemidir. Haksız rekabetten kayıtdışı ekonomiye, güvenlikten dolandırıcılığa kadar uzanan yelpazeye girmiyorum bile.

Hadi bu, işin bir başka boyutu… Ya satılan 15 milyon yeni telefonu ne yapacağız? Daha önceki yıllarda da 12 milyondan az olmamak kaydıyla satış rakamları karşımıza çıkıyorsa, bu kadar telefonla ne yapıyoruz?

Son 2 haftaya sıkıştırılan tüm zamanların rekor satışı ise apayrı bir trajedi. Sanki adam hammadde alıyor. Bu neyin acelesi? Elindeki telefon kaç yıllık ve ne kadar iş görmüyor olabilir ki, aceleyle telefon alma hissiyatına giriyorsun.

Teknolojiye, teknoloji kullanımına karşı biri değilim. Elbette birileri alacak, satacak ve kullanacak. Benim tercihim bunun Türkiye’de üretiliyor olması ya da yatırılan paradan çok katma değer yaratan bir fonksiyon taşıması.

Ama son model telefonların oyun, sosyal medya, mesaj ve konuşma dışında kullanılmadığını da bilecek kadar insanların içinde yaşıyorum. Her şeyden önce bu kadar az fonksiyonunu kullandığınız bir ürünün, hiç elinizi sürmediğiniz özelliklerine para verdiğinizde, o cihazın size kat be kat daha fazla bedele mal oluyor.

Dünya ekonomisinde sıkıntıdan bahsediyoruz. Türkiye ekonomisinin açmazları zaten ortada… Dolar ile ilgili problemimiz var ve ‘dolar bozdur’ kampanyaları düzenleniyor. Herkesin dilinde bir Türk Malı kullanma hamaseti, lafa gelince kimse kimseye milliyetçiliği bırakmıyor, ama aceleden 420 bin ithal telefon alınarak hepsi çürütülüyor.

İnsanın cep telefonu almak için nasıl bir acelesi olabilir? Bu sadece bir örnek... Bununla ilgili o kadar çok başlık sayabilirim ki… Yetkililerimiz yerli mal kullanmayı dile getiriyor; ama kamu ihalelerinde bile yerli üreticiye dirsek gösteriliyor.

Yetmedi mi bu sanal refah? Yetmedi mi bu çılgın tüketim merakı? Bu çılgınlığı durdurun. ‘ben ne yapabilirim’ diyenlere de küçük bir önerim var. Cep telefonunu hediye olmaktan çıkarın. Çünkü bu fotoğraf içinde bize, ödediğinizden daha pahalıya geliyor.

Çetin Ünsalan