6 dolarlık tercüme
Economist Intelligence Unit’in raporuna göre Türkiye’de 5,2 dolar seviyesindeki imalat sanayiinde saatlik ücretler 5 yıl içinde 6 dolara yaklaşacak. Bu rakamı aklınızda tutun. Çünkü 6 dolar gelip geçeceğiniz rakam, bir kişinin emek vererek elde ettiği kazanç olarak yaklaşık 5 yıl sonra oluşacak. Yani büyük para.
Kimine göre tek kalemde gözden çıkarılacak kadar küçük, büyük çoğunluğa göre ise bir saatlik alın terinin karşılığı… Bugünkü kurdan hesapladığınızda 17 TL 52 kuruşa karşılık geliyor. Gelir hanesi açısından baktığınızda çok küçük kalan bu para, gider penceresinden bakınca çok yüksek.
Mesela size şöyle bir soru sorsam. İşe gitmek için her gün cebinizden 17,5 TL verir misiniz? Çoğu insanın buna hayır dediğini duyar gibiyim. Ama asrın mucizesi gibi sunulan, denizin üzerini yüzde 3 kullanıp, denizin altına borçla yol döşeyen ülkemizde Avrasya Tüneli başlığında çok anlamlı bir rakam haline geldi.
Ulaştırma Bakanı Ahmet Arslan açıkladı. Çok uzun bir süredir İstanbul’un yeni çılgınlıklarından Avrasya Tüneli’nden bir geçişin maliyeti bu olacak. Arslan’ın ifadesine göre bu yolu kullanmak için 5 dolar artı KDV ödemek gerekecek.
Şimdi soru1: Bu bedeli ödeyecek olanlar Türk vatandaşları olduğuna göre, neden dolar üzerinden bir rakam belirleniyor?
Soru 2: Dolar kuru arttıkça vatandaşın ödediği para da artacak mı?
Soru3: Vatandaş yolu kısaltayım derken, her gün 5 dolar artı KDV ya da yuvarlak hesap 6 doları ödeyecek mi?
Soru4: Şehiriçi ulaşım için de ekstra bedel ödenecekse, daha önce ödediğimiz yol, su, elektriğe gidenler nerede?
Bu soruların yanıtını vermek gerçekten güç. Ama gerçek olan bir şey var ki, şehir dışı için dahi çok pahalı olan bu fiyat, şehir içi ulaşım bedeli olarak fahiştir. Peki burayı işletecek olanlar aklını mı yitirdi ki, ödenmesi bu kadar güç olan ve müşteri kaybına neden olacak bir rakam talep ediyor?
Talep etmiş olmalılar ki, Bakan ağzından bu fiyat kamuoyuna ısındırılmaya çalışılıyor. Bunun tek bir tercümesi var. Proje fizibilite açısından çok kötü durumda. Çok yüksek bir maliyete çıkarılmış ki, 6 dolar gibi inanılmaz bir rakam talep edilmek zorunda kalınıyor.
Sonra da buna çılgın projelerden biri diyeceğiz öyle mi? Hadisenin proje olmasına gerek yok ki, ortaya çıkan manzara ve istenecek fiyat zaten başlı başına bir çılgınlık.
Çetin Ünsalan
