Danıştay'dan emeklilere sendika yolunu açan karar

Danıştay, işçi ve memur emeklilerinin sendikalı olabilmelerinin önünü açan Ankara 7. İdare Mahkemesi kararının yürütmesinin durdurulması istemini reddetti. Yeni Emekli Bir-Sen Genel Başkanı Odabaş: "Yüksek mahkemenin kararına göre işçi, Bağ-Kur ve memur emeklileri sendika kurabilecek. Anayasanın 53. maddesine istinaden yapılacak bir uyum yasasıyla yaklaşık 12 milyon emekli sendikalı olma hakkını kavuşacak. Danıştay, emekliler için tarihi bir karar verere, emeklilere sendika yolunu açtı. Mahkeme kararı herkesi bağlar. Sendika kurmanın önündeki engel kaldırıldı. Bundan sonra yetkili sendika, işçi ve memurların bağlı olduğu Sosyal Güvenlik Kurumu ile toplu sözleşme yapma hakkına sahip olacak. Artık emekliler kendileriyle ilgili kararı, kendilerini doğrudan temsil eden emekli sendikalarının aracılığıyla verebilecek"

Yeni Emekliler Birliği Sendikası (Yeni Emekli Bir-Sen) yönetim kurulu üyeleri, 26 Eylül 2013'te kuruluş dilekçesiyle Ankara İl Dernekler Müdürlüğüne başvurdu. Valilik yetkilileri, emeklilerin sendika kurabileceklerine ilişkin yasal düzenleme bulunmaması nedeniyle İçişleri Bakanlığına emeklilerin sendika kuruma haklarının olup olmadığını sordu.

İçişleri Bakanlığından 27 Haziran 2016'da gelen cevapta, emeklilerin "sendika" yerine "dernek" kurabilecekleri bildirildi. Ankara Valiliği de bu bilgilendirme gereği sendika kuruluş dilekçesini işleme koymayarak, başvuruyu reddetti. Sendika yönetimi ise Ankara Valiliğinin ret işlemenin iptali istemiyle Ankara 7. İdare Mahkemesinde dava açtı.

Valilik işlemini iptal eden Mahkeme, Ankara Valiliği ve İçişleri Bakanlığının "emekliler sendika kuramaz" kararını hukuka aykırı bularak, Anayasanın 17. ve 51. maddeleri ile İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi'nin 11. maddesi gereğince emeklilerin sendika kurabileceklerine hükmetti.

Bunun üzerine Ankara Valiliği, Ankara 7. İdare Mahkemesi'nin kararını temyiz ederek, yürütmesinin durdurulmasını ve kararın bozulmasını istedi. Temyiz istemini 10 Aralık 2016'da görüşen Danıştay 10. Dairesi, Ankara Valiliğinin başvurusuyla ilgili ilk incelemesini tamamladı.

Ankara 7. İdare Mahkemesi kararının yürütmesinin durdurulması istemini oy birliğiyle reddeden daire, temyiz istemini daha sonra esastan karara bağlayacak.

"Danıştay tarihi bir karar verdi"

AA muhabirine konuşan Yeni Emekli Bir-Sen Genel Başkanı İsrafil Odabaş, Danıştay'ın sendikalarının lehine verdiği kararın, yaklaşık 12 milyon emekliyi doğrudan ilgilendirdiğine dikkati çekerek, "Yüksek mahkemenin kararına göre işçi ve memur emeklileri sendika kurabilecek. Anayasanın 53. maddesine istinaden yapılacak bir uyum yasasıyla yaklaşık 12 milyon emekli sendikalı olama hakkını kavuşacak. Danıştay emekliler için tarihi bir karar vererek emeklilere sendika yolunu açtı." dedi.

Kararın kendilerine tebliğ edilmesi üzerine kuruluş dilekçesi ve sendika karar defteriyle yeniden valiliğe başvurduklarını söyleyen Odabaş, "İl Dernekler Müdürlüğü, dilekçemizi Danıştayın kararıyla birlikte bakanlığa gönderecektir. Umuyoruz ki yakın bir zamanda kuruluşumuz tescillenir." diye konuştu.

Odabaş, idarenin, mahkemenin kararına uymak zoruna olduğunu, bununla ilgili yasal düzenlemelerin bir an önce yapması gerektiğini belirterek, "Mahkeme kararı herkesi bağlar. Sendika kurmanın önündeki engel kaldırıldı. Bundan sonra yetkili sendika, işçi, Bağ-Kur ve memurların bağlı olduğu Sosyal Güvelik Kurumu ile toplu sözleşme yapma hakkına sahip olacak. Artık emekliler kendileriyle ilgili kararı, kendilerini doğrudan temsil eden emekli sendikalarının aracılığıyla verebilecek." değerlendirmesini yaptı.

2010'da yapılan referandumla kabul edilen anayasa değişikliği sonucunda memurlara toplu sözleşme hakkı verildiğini, emeklilerin de bu imkandan yararlanabileceklerinin açık bir şekilde vurgulandığını aktaran Odabaş, şöyle devam etti:

"Ancak bu hak, emeklilerin temsilcileri yerine aktif çalışan memurların yaptığı toplu sözleşme ile veriliyor. Bu durum eşitlik ilkesine de anayasadaki toplu sözleşme hükmüne de aykırı. Zira toplu sözleşme masasında alınan kararların büyük çoğunluğu çalışan memurlara yönelik. Anayasanın 53. maddesine istinaden çıkarılacak bir uyum yasası ile bu sorun giderilebilecektir."

Anayasanın yanı sıra Türkiye'nin imzaladığı uluslararası sözleşmelere göre emeklilerin sendika kurma hakkının görmezden gelinemeyeceğini vurgulayan Odabaş, "Bundan on yıl önce memurlar için de 'sendika kuramaz' diyorlardı, bugün memurların yaklaşık yüzde 80'i sendika üyesi." ifadesini kullandı.