Toroslarda köylüler HES’e karşı ayaklandı!

Yusuf Yavuz

Antalya’da Manavgat, Akseki ve Gündoğmuş ilçelerinin sınırını oluşturan Çenger Çayı üzerinde geçtiğimiz yıllarda yapılan HES projesi suyu yetersiz olduğu için düzenli çalışamıyor. Ancak nehrin 7 kilometrelik bölümünü kurutan HES’ten ağzı yanan köylüler, aynı nehir üzerinde yeni HES projeleri yapılmak istenince ayaklandı. Geçtiğimiz yıl kamu ve şirket yetkililerini köylerine sokmayan yöre halkı, yasal süreç içerisinde HES projesine karşı itirazlarını yetkililere ilettiler. Köylülerin talepleri ciddiye alınmazsa, proje yargıya taşınacak. Yöre halkı Çenger Çayı’nda yeni bir HES yaptırmamaya kararlı.

YETKİLİLER KÖYLÜLERİ HES’E İKNA EDEMEDİ, ORTALIK KARIŞTI

Antalya Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü Akseki, Gündoğmuş ve Manavgat ilçelerinde, Çenger Çayı üzerinde Kanyon Enerji adında özel bir şirket tarafından yapılması planlanan HES projesi için ÇED nihai kararı verildiğini duyurdu. İl müdürlüğü ayrıca bölgedeki 21 köyün muhtarına bilgilendirme yaparak konuyla ilgili görüş bildirilmesini istedi. Bunun üzerine Manavgat Kaymakamlığı’na giden kimi muhtarlar, konuyla ilgili kaygılarını ilettiler. Ancak kaymakamlığın, “suyunuza bir şey olmayacak” şeklindeki açıklaması, bölgede daha önce yapılan Çenger 1 HES projesinde mağdur olan köylüleri rahatlatmaya yetmedi. Projenin içeriği hakkında daha fazla bilgi isteyen köylülerin talebi üzerine kaymakamlık DSİ yetkilileriyle HES şirketinin ilgililerini davet etti. Ancak DSİ ve HES şirketinin yetkililerinin açıklamaları da köylüleri ikna etmeye yetmediği gibi, DSİ yetkilisinin “projede daha sonra değişiklik yapacağız” sözleri gerilimi daha da arttırdı.

MUHTARLAR KÖYLÜLERLE BİRLİKTE TALEPLERİNİ YETKİLİLERE İLETTİLER

HES projesine ait ÇED raporuna ‘olumlu’ karar verildikten sonra değişiklik yapılacağını öğrenen köylüler, duruma tepki göstererek ÇED raporuna topluca itiraz etme kararı aldılar. Aralarında, kadınlı erkekli günlerce direnerek köylerine HES şirketini sokmayan Manavgat’a bağlı Ahmetler köyünün muhtarı Mustafa Yıldız ile Gençler köyü muhtarı Hasan Hüseyin Coşar’ın da bulunduğu 12 köy muhtarı köylülerle birlikte Antalya Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’ne bir dilekçe ile başvurarak HES projesine ÇED olumsuz kararı verilmesini talep ettiler. Ayrıca kimi köylüler de avukatları Münip Ermiş ile birlikte projeye karşı itirazlarını yazılı olarak ilettiler.

HUKUKSUZ YAPILAN HES YÜZÜNDEN ÇENGER ÇAYI KURUDU

Bölge köylüleri, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’ne ilettikleri dilekçede, Çenger Çayı üzerinde yapımı tamamlanan bir HES bulunduğunu ancak bu proje yüzünde Çenger Çayı’nın 7 kilometrelik bölümünün kuruduğuna dikkati çekerek, hukuksuz biçimde inşa edilen Çenger 1 HES’in dere yatağındaki suyun yetersizliği yüzünde düzenli olarak çalıştırılamadığını belirttiler. Bölgeye yapılması planlanan yeni HES projeleriyle kuraklığın artacağını, tarım ve hayvancılığın ise büyük zarar görerek arazilerinin zorla ellerinden alınacağını dile getiren köylüler, “Bilindiği gibi bölgemizde temel geçim kaynağımız tarım ve hayvancılık olup, planlanan yeni HES’lerle birlikte toplam 30 kilometrelik bir alanda çok sayıda köyün ekonomik ve dolayısıyla sosyal hayatı alt üst olacaktır. Bu da ülkemizin kadim yerleşimlerinden biri olan bölgemizin korunması gereken kültürel hayatını yok edecektir” görüşünü savundular.

‘YENİ HES İSTEMİYORUZ, ÇED OLUMSUZ VERİLSİN’

HES projelerinin inşası sırasında bölgede çok sayıda ağacın kesilerek su üretimi sisteminin tahrip edileceğini ve yaban hayatının zarar göreceğini kaydeden yöre köylüleri, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’ne ilettikleri dilekçede, şu görüşlere yer verdiler: “bizler, hayatımızı borçlu olduğumuz Çenger Çayı’nı ve bölgemizi yok edecek olan, bindiğimiz dalı kesmek anlamına gelecek bu hatalı HES projelerine ‘ÇED olumsuz kararı’ verilmesini talep eder, aksi halde her türlü yasal hakkımızı saklı tuttuğumuzu beyan ederiz.”

KÖYLÜLER, GEÇTİĞİMİZ YIL YETKİLİLERİ BÖLGEYE SOKMAMIŞLARDI

Geçtiğimiz yıl Mayıs ayında yine aynı bölgede HES projesi için Akseki Güçlüköy’de halkı bilgilendirme toplantısı yapmak isteyen yetkililer, kadınların başını çektiği yüzlerce köylü tarafından protestoyla karşılanmış, bunun üzerine o toplantı yapılamadan sona ermişti. Antalya Konya karayolunda bir araya gelen bölge köylüleri, son yılların en kapsamlı protesto eyleminde, düdük, tencere ve zurna sesleriyle uyduruk raporlarla sularına el koymak isteyen firmaları ve onlara izin veren yetkilileri bölgeye sokmamışlardı. İlgili haberimiz için: (https://gazeteciyazaryusufyavuz.wordpress.com/2014/05/20/bu-da-halkin-kamu-spotu/)

TOROSLAR’DA HES’LERE KARŞI İSYAN YÜKSELİYOR

Yasal süreç içerisinde bu kez yine konuyla ilgili itirazlarını yetkililere ileten yöre köylüleri, üç ilçenin sınırlarını çizen Çenger Çayı üzerinde yeni HES projeleri yaptırmamaya kararlı. Bunun için hukuki süreç başlatılacağı da gelen bilgiler arasında. Toroslar’da HES projelerine karşı yükselen isyan ve uyarılar yetkililer tarafından ciddiye alınmazsa önümüzdeki günlerde bölgede ciddi köylü direnişlerinin yaşanması bekleniyor.

Fotoğraflar: Geçtiğimiz yıl (15 Mayıs 2014) Akseki Güçlüköy'de yapılan köylülerin HES protestosundan