Aralık ayı önemli günler ve olaylar (Tarihte bugün)

1 Aralık 1928: Yeni Türk harfleri kullanılmaya başlandı.

1 Aralık 1931: İlk sesli Türk filmi 'İstanbul Sokaklarında' gösterildi.

1 Aralık 1968: Türk gitarist, piyanist ve sinema oyuncusu Dario Moreno (47) İstanbul'da hayatını kaybetti. Vasiyetinde İzmir'de toprağa verilmesini istedi. Buna rağmen Moreno İsrail'de toprağa verildi. Sanatçı İzmir üzerine söylediği şarkılarıyla ünlüydü.

2 Aralık 1876: Türkçü düşünür Yusuf Akçura doğdu.

2 Aralık 1888: Şair, yazar Namık Kemal (48) hayatını kaybetti.

2 Aralık 1969: Sovyet Mareşali Kliment Voroşilov (88) hayatını kaybetti. Voroşilov, Cumhuriyetin 10. yıl törenleri için 1933 yılında Türkiye'ye gelmiş ve 15 günlük bir inceleme gezinde bulunmuştu.

2 Aralık 1995: DİSK eski Genel Sekreteri ve yazar Kemal Sülker hayatını kaybetti. Sülker Sosyalist Parti/İşçi Parti üyesi idi.

3 Aralık: Dünya Engelliler Günü.

4 Aralık: Dünya Madenciler Günü.

4 Aralık 1920: Ankara'da maaşlarını alamayan öğretmenler ilk kez grev yaptı.

4 Aralık 1945: Tan gazetesi baskını. Komünizm karşıtı gösteri ve yağma...

4 Aralık 1957: Enver Paşa'nın eşi Naciye Sultan (59) hayatını kaybetti.

4 Aralık 1978: Aydınlık müracaat sorumlusu Baki Angın (22), Elazığ'da öldürüldü. Angın TİKP üyesi idi.

4 Aralık 2013: Prof. Dr. Leziz Onaran (83) hayatını kaybetti.

5 Aralık: Kadın Hakları Günü

5 Aralık 1934: Türkiye’de kadınlar, seçme ve seçilme hakkını elde etti. Yapılan ilk seçimde 18 kadın Milletvekili seçilerek Meclis'e girdi.

06 Aralık 1921: Sadrazam Sait Halim Paşa, Roma'da akşam evinin önünde Ermeni militan tarafından tabancayla vurularak şehit edildi.

6 Aralık 2014: Sosyalist önderlerden araştırmacı yazar Rasih Nuri İleri (94) İstanbul'da hayatını kaybetti. İleri, TKP, TİP, SBP ve BSP'de siyaset yapmıştı.

6 Aralık 2017: ABD Başkanı Donalt Trump Kudus'ü İsrail'in başkenti olarak tanıdıklarını ve diplomatik misyonun buraya taşınacağını açıkladı. Açıklama büyük tepki çekti. 12 Aralık günü İstanbul'da toplanan İslâm İşbirliği Teşkilatı, kararı tanımadığını ve Doğu Kudüs'ü Filistin'in başkenti olarak tanıdığını ilân etti.

7 Aralık 1920: Türkiye Halk İştirakiyun Fırkası kuruldu.

7 Aralık 1956: Yazar Reşat Nuri Güntekin hayatını kaybetti.

7 Aralık 1979: İÜ İktisat Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Cavit Orhan Tütengil uğradığı silahlı saldırı sonucu hayatını kaybetti.

7 Aralık 1993: Ressam Abidin Dino hayatını kaybetti.

7 Aralık 2016: Eski TBMM Başkanı İsmet Sezgin (88) Ankara'da hayatını kaybetti. 27 yaşında Türkiye'nin en genç Belediye Başkanı olarak Aydın'da görev yapan Sezgin, 1951 yılından 2002 yılına kadar 7 dönem Aydın Milletvekilliği, 4 defa bakanlık yaptı. Sezgin DP, AP, BTP, DYP ve DTP gibi partilerde görev aldı. AP ve DYP Genel Başkan yardımcılığında da bulundu.

7 Aralık 2017: Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, bir cumhurbaşkanı olarak Yunanistan'a 65 yıl sonra resmi ziyarette bulundu. Cumhurbaşkanı Pavlopoulos ile görüşen Erdoğan, Batı Trakya'daki Müftü seçimi meselesini gündeme getirerek, "Lozan güncellenmeli" dedi.

8 Aralık 1978: KTÜ öğretim üyesi Doç. Dr. Necdet Bulut uğradığı suikast sonucu hayatını kaybetti. (26 Kasım günü saldırıya uğramıştı.) Bulut, bilgisayar alanında ilk doktora çalışması yapan bilim insanıydı.

8 Aralık 1985: KESK kuruldu.

8 Aralık 2014: Aydınlık gazetesi sayfa sekreteri Bedir Odabaş (49), evinde geçirdiği kalp krizi sonucu hayatını kaybetti.

9 Aralık 1945: Milli Mücadele kahramanlarından Telgrafçı Manastırlı Hamdi Bey (54), Konya'da hayatını kaybetti. Hamdi Bey, İstanbul Beyoğlu Postahanesi'nde çalışırken 16 Mart 1920 günü şehrin işgalini Mustafa Kemal Paşa'ya ilk bildiren kişiydi. Daha sonra Ankara'ya katılarak görevini burada sürdürdü. Hamdi Bey İstiklâl Madalyası sahibiydi. 1934 yılında Atatürk tarafından "Martonaltı" soyadı verildi.

10 Aralık: Uluslararası İnsan Hakları Günü.

10 Aralık 1901: İlk Nobel ödülü verildi.

10 Aralık 2007: Yazar Erhan Bener hayatını kaybetti.

10 Aralık 2016: İstanbul Beşiktaş'ta polise yönelik yapılan bombalı ve canlı bomba eyleminde 39'u polis, 7'si vatandaş olmak üzere toplam 46 kişi hayatını kaybetti.155 kişi de yaralandı.Saldırıyı PKK'nın yan kolu TAK'ın üstlendiği açıklandı. Saldırının Türkiye'nin Suriye'deki operasyonlarının önemli bir aşamaya (Halep ve El Bab alınmak üzere) gelmesine denk gelmesi anlamlı bulundu.

11 Aralık 1951: Milli Mücadele komutanlarından, Menemen Sıkıyönetim Komutanı ve Dersim operasyonunda görev yapan General Mustafa Muğlalı hayatını kaybetti.

11 Aralık 1953: Gazeteci Sedat Simavi hayatını kaybetti.

11 Aralık 1987: Tiyatro ve sinema oyuncusu Adile Naşit hayatını kaybetti.

11 Aralık 2012: Tiyatro oyuncusu, yönetmen yazar Mücap Ofluoğlu hayatını kaybetti.

12 Aralık 2003: Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev (80) hayatını kaybetti. Aliyev SSCB döneminde de üst düzey görev almıştı.

13 Aralık 1051: Biruni, Gazne’de hayatını kaybetti.

13 Aralık 1974: Yazar, politikacı, diplomat Yakup Kadri Karaosmanoğlu hayatını kaybetti.

13 Aralık 1977: Yazar Oğuz Atay hayatını kaybetti.

13 Aralık 1979: Şair Behçet Necatigil hayatını kaybetti.

13 Aralık 1980: Bir gösteri sırasında çıkan çatışmada Er Zekeriya Önge'yi öldürdüğü iddiasıyla idam cezasına mahkum edilen YDGD üyesi Erdal Eren (19)'in idam cezası Ankara'da infaz edildi. Lise öğrencisi olan Eren, cinayeti işlemediğini ve gerçek yaşının da 17 olduğunu ileri sürdü.

13 Aralık 2006: Dünya Rakı Günü.

13 Aralık 2017: İslâm İşbirliği Teşkilatı, İstanbul'da ABD'nin Kudüs'ü başkent olarak tanıması ve büyükelçiliğini buraya taşıma kararını görüşmek üzere olağanüstü toplandı. Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'ın da aralarında bulunduğu 16'sı lider düzeyinde 48 ülkeden temsilci katıldı. Zirvenin devlet başkanları listesinde bir sürpriz isim ise dikkat çekti. Başka bir toplantı için İstanbul’da bulunan Venezüela Devlet Başkanı Nicolas Maduro, misafir olarak toplantıda bulundu. ABD'nin kararı kabul edilmez bulundu.

14 Aralık 1799: ABD Başkanı G. Washington hayatını kaybetti.

14 Aralık 1831: Alman filozof Hegel hayatını kaybetti.

14 Aralık 1969: İstanbul Teknik Üniversitesi öğrencisi Battal Mehetoğlu, okul kapısında vurularak hayatını kaybetti.

15-18 Aralık 1969: Büyük Öğretmen Boykotu başladı. Üç gün süren eyleme 109 bin öğretmen katıldı.

15 Aralık 2004: Şair yazar Şükran Kurdakul hayatını kaybetti.

15 Aralık 2017: Üsküdar- Ümraniye metro hattı hizmete girdi. Bu hat Türkiye'nin ilk sürücüsüz metro hattı oldu. Üsküdar-Ümraniye-Çekmeköy-Sancaktepe metrosunun uzunluğu 20 kilometre ve 16 istasyonu bulunuyor. Hattın kalan kısmının Haziran 2018'de açılacağı ilan edildi.

16 Aralık 1991: KazakistanCumhuriyeti SSCB'den ayrılarak bağımsızlığını ilân etti.

16 Aralık 2016: Çevirmen yazar Bertan Onaran (79) İstanbul'da hayatını kaybetti.

17 Aralık 1273: Büyük düşünce adamı Mevlânâ Celâleddin-i Rumî hayatını kaybetti.

17 Aralık 1908: 2. Meşrutiyet Devrimi'yle Meclis-i Mebusan tekrar toplandı. Yapılan seçimde 275 üyenin 160'ını İttihat ve Terakki Partisi kazandı. Ahmet Rıza Bey reisliğe seçildi. Abdülhamid'in nutku okundu.

17 Aralık 1980: Ermeni Soykırımı Adalet Komandoları (JCAG) isimli terör örgütü tarafından, Sidney Başkonsolosumuz Şarık Arıyak ve Güvenlik Ataşemiz Engin Sever şehit edildi.

17 Aralık 2009: Gazeteci yazar Doç. Dr. Yıldız Sertel hayatını kaybetti.

17 Aralık 2013: AKP'li 4 bakanın çocuklarına yönelik yolsuzluk ve rüşvet operasyonu yapıldı. Aralarında işadamlarının da bulunduğu çok sayıda kişi gözaltına alındı. Bakan çocukları daha sonra tutuklandı. Babaları da istifa etti. Olay hükümeti sarstı.

17 Aralık 2016: Kayseri'de, çarşı iznine çıkan Kayseri 1. Komando Tugayı'na bağlı askerleri taşıyan otobüse yönelik yapılan bombalı saldırıda 14 asker şehit oldu. 55 kişi ise yaralandı. Saldırının PKK tarafından yapıldığı açıklandı. Komando birliğinin, PKK'ya yönelik yaptığı operasyonlarda 5 ayda 710 PKK'lıyı etkisiz hale getirdiği bildirildi.

18 Aralık 2002: Akademisyen Doç. Dr. Necip Hablemitoğlu evinin önünde uğradığı suikast sonucu hayatını kaybetti. Hablemitoğlu, çevrece sivil toplum kuruluşlarının Batı'yla ilişkilerini ve Fethullahçı yapılanma üzerine yaptığı araştırmalarıyla tanınıyordu.

18 Aralık 2017: ABD Başkanı Donalt Trump, Ulusal Güvenlik Stratejisi'ni açıkladı. Çin ve Rusya'yı rakip, İran ve Kore DHC'yi ise düşman olarak nitelendirdi.

19 Aralık 1918: Hatay Dörtyol'da Mehmet Çavuş (Mehmet Kara) müfrezesi tarafından işgalci Fransızlara karşı ilk kurşun atıldı.

19 Aralık 1972: Gazeteci Ahmet Emin Yalman hayatını kaybetti.

19 Aralık 1978: Kahramanmaraş Katliamı:111 vatandaşımız hayatını kaybetti.

19 Aralık 1979: TİKP Tunceli Nazimiye İlçe Başkanı Hasan Erkılıç (33)'ın yolu Tellik Köyü'ne giderken bir grup arkadışıyla birlikte PKK militanları tarafından kesildi. Erkılıç kaçırıldı. Bir gün sonra cesedi bulundu.

19 Aralık 2009: Ergenekon davası sanığı Dnz.Yarbay Ali Tatar, ikinci kez tutuklanma istemi üzerine karara tepki göstererek beylik tabancasıyla intihar etti.

19 Aralık 2015: Lübnan Hizbullah komutanlarından Samir Kuntar (53), Suriye'de uğradığı füzeli saldırı sonucu hayatını kaybetti. Dürzi kökenli Kuntar, uzun yıllar İsrail hapishanelerinde tutuklu bulunurken 2008 yılında varılan anlaşma üzerine serberst kalmıştı.

19 Aralık 2016: Rusya'nın Ankara Büyükelçisi Andrey Karlov, Çankaya Belediyesi'nin Çağdaş Sanatlar Merkezi'nde resim sergisi açılışı sırasında bir polisin silahlı saldırısına uğradı ve olay yerinde hayatını kaybetti. Saldırının Suriye ekseninde yapılan toplantılar öncesine rastlaması ABD bağlantılı FETÖ'ye çevirdi. Saldırgan polis Mevlüt Mert Altıntaş'ın FETÖ bağlantısı olduğu saptandı.

20 Aralık 1416: Şeyh Bedrettin idam edildi.

20 Aralık 1915: İngilizler, Anafartalar ve Arıburnu bölgesinden kuvvetlerini geri çekti. Düşman 9 Ocak 1916 günü de Seddülbahir bölgesinden çekildi. Böylece Çanakkale Cephesi'nde düşman askeri kalmadı. Türk Ordusu'nun zaferi tescil edildi.

20 Aralık 1915: Yazar Aziz Nesin doğdu.

20 Aralık 1961: Doğan Avcıoğlu'nun YÖN dergisi yayımlandı.

20 Aralık 1993: Türk sinemasının karekter oyuncusu Hulusi Kentmen hayatını kaybetti.

20 Aralık 2007: Tiyatro oyuncusu Savaş Dinçel hayatını kaybetti.

20 Aralık 2012: Milli şair Mehmet Akif Ersoy'un torunu Ferda Argon (85) hayatını kaybetti.

20 Aralık 2012: Halk müziği sanatçısı Kâmil Sönmez hayatını kaybetti.

21 Aralık 1840: Şair Namık Kemal'in doğum günü.

21 Aralık 1943: Atatürk’ün Adalet Bakanı Mahmut Esat Bozkurt hayatını kaybetti.

21 Aralık 1978: Kahramanmaraş’ta TİKP üyesi öğretmen Hacı Çolak ve Mustafa Yüzbaşıoğlu (24) katledildi.

21 Aralık 1991: DİSK Genel Başkanı Abdullah Baştürk hayatını kaybetti.

21 Aralık 2012: Yazar Burhan Günel hayatını kaybetti.

21 Aralık 2016: Suriye'nin kuzeyinde TSK tarafından yürütülen operasyonlarda El Bab şehrinde 16 askerimiz İŞID'in saldırısı sonucu şehit oldu. El Bab, ABD'nin tamamlamaya çalıştığı 'Kürt Koridoru'nu engellemek açısından stratejik konuma sahip.

21 Aralık 2017: Türkiye’nin girişimleriyle hazırlanan ve Trump’ın Kudüs kararını eleştiren karar tasarısı, BM Genel Kurulu’nda ABD’nin tehditlerine rağmen 9’a karşı 128 oyla kabul edildi. Oylamada 35 ülke ise çekimser kaldı.

22 Aralık 1905: Rusya’da işçilerin ayaklanması.

22 Aralık 1914: Osmanlı Ordusu'nun Doğu Cephesi'nde Rus Ordusu'nu kuşatma amaçlı Sarıkamış Harekâtı başladı.

23 Aralık 1876: Osmanlı İmparatorluğu’nda ilk Anayasanın ilân edildi.

23 Aralık 1930: Menemen’de gerici ayaklanma: Yedek Subay Kubilay Bey ile bekçiler Hasan ve Şevki Beyler katledildi.

23 Aralık 1931: Yazar Mehmet Rauf hayatını kaybetti.

23 Aralık 2009: Tiyatro ve sinema oyuncusu Cüneyt Gökçer hayatını kaybetti.

23 Aralık 2011: Eski Başbakanlardan Adnan Menderes'in oğlu eski Milletvekili Aydın Menderes hayatını kaybetti. Menderes, 15 Mart 1996 günü Afyon yakınlarında geçirdiği trafik kazasında felç olmuş ve tekerlekli arabada yaşamını sürdürmek zorunda kalmıştı. Menderes DP, AP, BDP, RP ve DYP'de siyaset yaptı. Mayıs 1993'te de Büyük Değişim Partisi (BDP)'ni kurdu ve uzun süre Genel Başkanlığını yaptı.

24 Aralık 1867: Şair Tevfik Fikret doğdu.

24 Aralık 1951: Libya bağımsızlığını ilân etti.

24 Aralık 1979: SSCB, Afganistan'ı işgal etti.

25 Aralık 1921: Gaziantep’in kurtuluşu.

25 Aralık 1973: Garp Cephesi Komutanı, Atatürk döneminin Başbakanı ve İkinci Cumhurbaşkanımız İsmet İnönü (89) hayatını kaybetti.

25 Aralık 1989: Romanya Devlet Başkanı Nikolay Çavuşesku ve eşi ElenaHanım darbe sonucu kurşuna dizilerek katledildi.

25 Aralık 2012: Eski Bayındırlık Bakanı Şerafettin Elçi hayatını kaybetti.

26 Aralık 1893: Çin devriminin lideri Mao Zetung doğdu.

26 Aralık 1914: Doğu Cephesi'nde Rus Ordusuna karşı, 22 Aralık 1914 günü başlayan Sarıkamış Harekâtı başarısızlıkla son buldu: 30 bin eskerimiz şehit oldu (11 bini donarak.)

26 Aralık 1997: Matematikçi Cahit Arf hayatını kaybetti.

27 Aralık 1919: Maraş’ta Fransızlara karşı ayaklanma başladı.

27 Aralık 1919: Mustafa Kemal Paşa, Ankara’ya geldi.

27 Aralık 1936: Milli Şair Mehmet Akif Ersoy İstanbul'da hayatını kaybetti.

27 Aralık 1939: Büyük Erzincan depremi: 32 bin kişi hayatını kaybetti.

27 Aralık 1953: İsmet İnönü döneminin Başbakanı Şükrü Saracoğlu hayatını kaybetti.

27 Aralık 2007: Pakistan Halk Partisi Genel Başkanı ve eski Başbakanı Benazir Butto (54), seçim çalışmaları için gittiği Ravalpindin'de uğradığı silahlı saldırı sonucu hayatını kaybetti. Baba Zülfikar Ali Butto da darbe sonrası 1979 yılında idam edilmişti.

27 Aralık 2012: Gazeteci yazar Soner Yalçın yargılanmakta olduğu ODATV Davası'ndan tahliye edildi.

28 Aralık 2011: Şırnak'ın Uludere ilçesi Irak sınırında bir grup kaçakçı TSK uçakları tarafından PKK'lı diye bombalandı. 35 vatandaşımız hayatını kaybetti. Olay büyük yankı yarattı. TSK düşmanlığına dönüştürüldü. Olayın ABD'nin verdiği istihbaratla (İHA'yla) yapıldığı ileri sürüldü.

28 Aralık 2012: İşadamı eğitim destekçisi Asım Kocabıyık hayatını kaybetti.

30 Aralık 1911: Çin Cumhuriyeti'nin seçimle gelen ilk başbakanı Sun Yat Sen göreve başladı.

30 Aralık 1922: Bolşevik Devriminin lideri Lenin, SSCB'nin kurulduğunu ilân etti.

30 Aralık 1993: Atatürk'ün koruma amiri ve Dışişleri Bakanlarımızdan İhsan Sabri Çağlayangil hayatını kaybetti.

30 Aralık 2006: Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin işgal yönetimi tarafından idam edildi.

30 Aralık 2009: İran'da 10. dönem Cumhurbaşkanlığı seçiminde hile yapıldığı gerekçesiyle çıkan olaylar halkın büyük katılımıyla yapılan karşı gösteriyle sona erdi. ABD destekli kışkırtmadan sonra geniş çaplı tutuklamalar ve Musevi önderliğindeki muhalefete siyasi yasak getirildi.

30 Aralık 2015: Akit gazetesi Genel Yayın Yönetmeni ve yazarı Hasan Karakaya (58), Medine'de geçirdiği kalp krizi sonucu hayatını kaybetti.

31 Aralık 1961: Saraçhane'de 100 bin kişilik işçi mitingi yapıldı.

31 Aralık 2015: ANAP dönemi Bakanlarından Ekrem Pakdemirli (76), kendi yaptığı zeytin ve çam fıstığı toplama makinesinin çarpması sonucu hayatını kaybetti.

31 Aralık: Yeni yıl gecesi.

(Hazırlayan: Aydınlık Gazetesi Arşiv Servisi)