Koyunların otladığı merayı kamyonlar bastı!

Yusuf Yavuz

Altı ay önce koyun sürülerinin dolaştığı İstanbul’un Çatalca ilçesindeki meralarda bugün damperli dev kamyonlar ve iş makineleri dolaşıyor. Çakıl köyündeki mera ve su kaynakları, yaşam alanlarıyla birlikte toz duman içerisinde. Bunun nedeni ise Kuzey Marmara Otoyolu için ihtiyaç duyulan malzeme için Çakıl köyünün mera vasfındaki arazisinin seçilmiş olması. Üstelik de tarım toprakları ve meraları koruması gereken Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın izniyle. Ekim 2017’de, taş ocağı açılmak istenen merada vasıf değişikliği yapılabilmesi için Çakıl köyündeki çiftçilerin üçte ikisinin imzasını isteyen bakanlığın gerekli değişikliği yapmasının ardından iş makinelerinin yok ettiği alanda artık koyun sürüleri değil dev kamyonlar dolaşıyor.

BAKANLIK MERADA TAŞ OCAĞI AÇILMASI İÇİN ÇİFTÇİLERDEN İMZA İSTEDİ

İstanbul’da orman katliamına neden olan Kuzey Marmara Otoyolu tarım alanları ve meralara da büyük zararlar veriyor. Kuzey Marmara Otoyoluna malzeme temin etmek için Çatalca’da seçilen alanın mera vasfı geçtiğimiz yıl değiştirildi. İstanbul Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü tarafından Ekim 2017’de Çatalca Çakıl Mahallesi Muhtarlığına gönderilen resmi yazıda, 2745 nolu parselde yer alan yaklaşık 224 bin metrekarelik mera vasfındaki arazinin, 211.555 metrekarelik kısmında kalker ocağı açılmak istendiği belirtilerek bunun için tahsis amacı değişikliğine gidileceği kaydedildi. Resmi yazıda, köyde yaşayan çiftçilerin en az üçte ikisinin görüşü alınarak İl Müdürlüğüne acil olarak iletilmesi talep edilmişti.

MERADA TAŞ OCAĞI AÇILDI, KOYUNLARIN YERİNİ KAMYONLAR ALDI

Yapılan vasıf değişikliğinin ardından hızla bölgeye giren iş makineleri Çakıl köyünün merasını yok etti. Yaklaşık 5-6 ay önce koyun sürülerinin dolaştığı alanda bugün iş makineleri ve kamyonlar dolaşırken bölgedeki hayvancılığın simgesi olan ağılların yanıbaşına ise şantiye yapılarının inşa edilmesi dikkat çekiyor.

‘HAYVANCILIK KÜÇÜK ÜRETİCİNİN ELİNDEN ALINIYOR’

Çakıl köyünde yaşanan mera katliamına tepki gösteren Adnan Pelvanlar, “Çatalca’da 1990’lı yıllarda bir koyun sürüsü yoldan geçerken kenara çekilip epeyce bekliyorduk. O kadar çok koyun vardı. Bu sayı giderek azaldı, sürü başına 30-40 koyuna kadar düştü. Şimdilerde ise 5-6 koyun besliyor çobanlar. Çünkü geleceklerini göremiyorlar. Bu bölgede Yassıören, Nakkaş ve İzzettin gibi köylerde yapılan manda yetiştiriciliği bitti. Bunun yerine Silivri’de endüstriyel hayvancılık tesisleri kuruldu. Küçük üreticilerin elinden alınan hayvancılık, büyük şirketlere veriliyor. Mera hayvancılığı yok edilip, yerine endüstriyel hayvancılık getiriliyor” görüşünü dile getirdi.

‘PATLAMALARLA EVLER SARSILIYOR, KÖYLÜLER KORKU İÇİNDE’

Ekim 2017’de Çakıl köyünün merasında koyunların dolaştığını anlatan Pelvanlar, burada açılan taş ocağının hayvancılığı yok ettiğini belirterek, “bugün artık merada iş makineleri, kamyonlar dolaşıyor. Çakıl köyünde anfolar patladıkça köy sarsılıyor; taşocağına uzak alanda oturan bir köylü, bahçesinde olduğu sırada gerçekleşen patlama sırasında toprağın oynadığını söyledi. Patlamalar yüzünden köyün girişindeki kasabın camları çatlamış. Damperli kamyonların ana caddeye çıktığı kavşakta yer alan trafik ışıklarında kuyruklar olduğunu söyleyen köylüler, kamyonlar yüzünden kavşaktan geçmelerinin bir saati bulduğunu dile getiriyor. ‘Köyden Çatalca’ya gitmeye korkar olduk’ diyorlar. Patlamalar sırasında Çakıl köyünde her yer toza bürünüyor. Bütün köylüler patlama ile evlerinin sarsıldığını söylüyorlar ama tepkilerini dile getirmeye korkuyorlar” diye konuştu.

‘DAVA AÇILMASI ÖNERİSİNİ MUHTAR KABUL ETMEDİ’

Mera alanında taş ocağı açılmasının önünün, İstanbul Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü’nden gelen bir yazı ile açıldığını anımsatan Pelvanlar, arazinin mera vasfının değiştirilmesi için köylülerden toplanmasının talep edildiğini belirterek, bu girişime karşı dava açılması önerisinin, köy muhtarı tarafından kabul edilmediğini iddia etti.

İSTANBUL’UN İÇME SUYU KAYNAĞI DA TEHDİT ALTINDA

Çatalca’daki taş ocaklarının çevreye ve yer altı sularına verdiği zararlar konusunda bilimsel çalışmaları bulunan İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Toprak İlmi ve Ekoloji Anabilim Dalı Emekli Öğretim Üyesi Prof. Dr. M. Doğan Kantarcı ise şu bilgileri verdi: “Çatalca kütlesi kristalen şistlerden oluşur. Kuzey ucu ile güney ucunda granit yer alır. Kristalen kütlenin üstünde Eosen yaşlı kireç taşları yer alır. Kireç taşı çatlaklı yapıda olduğu için yağış sularını sızdırır. Çatlak sisteminden sızan sular Büyük Çekmece Gölünü besler. Böylece sağanak yağışlar sel olup, toprağı Büyük Çekmece Gölü’ne taşımaz. Muratbey Tepe’den kuzey batıya doğru uzanan sırtta büyük bir taş ocağı işletilmektedir. Buraya düşen yağışlar yüzeysel akışa dönüşüp, Büyük Çekmece Gölü’ne çamur taşımaktadır. Büyük Çekmece Gölü Havzası’nda yeni bir taş ocağı açılmamalıdır. Çünkü göl İstanbul’un ‘içme suyu’ kaynağıdır.”