Kuş Gözüyle Aras Nehri Kuş Cenneti

Doğu Anadolu’da ilk kez kullanılan ve daha Mayıs ayında çıkan en yeni uçan kamera teknolojisiyle Doğu Anadolu’nun en zengin kuş cenneti Iğdır Aras Nehri Kuş Cenneti, 200 metre yukardan kuşbakışı çekildi. Kahverengi bozkırla çevrili yemyeşil bir vaha olan Aras Nehri Kuş Cenneti’nin kuşların gözünden çekilen filmi, zorlu coğrafyalardan göç eden kuşların gözünden hayatta kalmaları için ne kadar kritik bir vaha olduğunu ortaya açıkça gösteriyor.

Tuzluca ilçesinin Yukarı Çıyrıklı köyünde 2006 yılından beri yaptıkları bilimsel çalışmalarla alanda 258 kuş türü kaydeden ve 67 binden fazla kuşu halkalayan KuzeyDoğa Derneği’nin başkanı ve Utah Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Çağan Sekercioğlu, “Doğu Anadolu’da ilk kez kullanılan uçan kamera tekniğiyle bu kuş cennetini havadan belgeledik. Alanı çok iyi bilmemize rağmen görüntüleri görünce nefesimiz kesildi. Alanı kuşların gözünden en iyi şekilde görebilmek için uçan kameranın sınırlarını aştım. 200 metre yukarı çıkardım, 1100 metre uzağa yolladım. Büyük risk aldım ve ama aldığımız görüntülere değdi.” dedi.

Alanın çok önemli olduğunu bildiklerini ve bu alanı 2005 yılında Google Earth’den görünce bir kuş cenneti olduğunu o zamandan anladığını da belirten Şekercioğlu, “Yine de uçan kamera sayesinde ilk kez kuşların gözünden görünce, kuşlar için ne kadar kritik bir vaha görevi gördüğünü daha da iyi anladık. Etrafı tamamen kurak bozkırla çevrili bir cennet.Aras Nehri Kuş Cenneti, Avrupa’dan ve Sibirya’dan Ortadoğu ve Afrika’nın zorlu coğrafyalarına gidip gelen milyonlarca kuş için hayati bir konaklama, beslenme, üreme ve kışlama alanı. Aras Nehri Kus Cenneti vahası yok olursa, milyonlarca kuş alıştıkları bu vahayı kaybeder ve göç esnasında onbinlerce kuş telef olur. Bu yüzden, Orman ve Su İsleri Bakanlığı Doğa Koruma Milli Parklar Genel Müdürlüğü’nün verdiği “Aras Nehri Kus Cenneti için en uygun koruma statüsü Tabiatı Koruma Alanıdır” kararı çok isabetlidir. Bu kararı veren Doğa Koruma Milli Parklar Genel Müdürü Ahmet Özyanık’a, TBMM’de “Bu kuş cennetini korumak boynumuzun borcudur” sözünü veren Orman ve Su İsleri Bakanı Prof. Dr. Veysel Eroğlu’na ve çalışmalarımızı destekleyerek Aras Nehri Kuş Cenneti’ni tanıtan Orman ve Su İşleri Bakanlığı Iğdır İli Şube Müdürü Mete Türkoğlu’na teşekkür ederiz.” diye konuştu.

Şekercioğlu, Iğdır’ın Tuzluca ilçesi, Yukarı Çıyrıklı köyü merkezli ve Aras Nehri boyunca yaklaşık 10 kilometrekarelik bir alanı kaplayan Aras Nehri Kuş Cenneti’nin Doğu Anadolu’nun ilk “Tabiatı Koruma Alanı” ilan edilmesinin, Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’nce uygun görüldüğünü de ifade etti.

Şekercioğlu, Aras Kuş Cenneti’nin öne çıkan değerlerini de şöyle sıraladı:

“Kars-Iğdır illerinin bulustugu noktada yer alan Aras Nehri Kuş Cenneti’nin, barındırdığı en az 258 kuş türü ile Türkiye’deki kuş türlerinin %55’inin yaşadığı,

-Ülkemizde Samsun-Adana hattının doğusunda en kuş türünün kaydedildiği,

-Sadece 7 yılda Türkiye’deki 802 omurgalı kara hayvanı türünün %40’ının kaydedildiği,

-Dünya çapında nesli tehlike altında olan en az 37 canlı türünün yaşadığı,

-Halkalanan 67,000’den fazla kuşun 3 kıtada düzinelerce ülkeden göc ettiğinin tespit edildiği,

-Kuşların konaklama, beslenme ve üremeleri için dünya çapında kritik öneme sahip olan,

-Karşıladığı 4 Ramsar sulak alan kriteri ile dünyaca önemli bir sulak alan olduğu unutulmamalıdır.”

Şekercioğlu ayrıca, “Iğdır-Kars Aras Nehri Kuş Cenneti’nin, Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’nün kararıyla “Tabiatı Koruma Alanı ilan edilmesi, Kars, Iğdır ve Doğu Anadolu’da ekoturizm için büyük fayda ve marka değeri sağlayarak, Türkiye’nin ekoturizm ve doğa zenginliğinin uluslararası tanınırlığını da arttıracaktır. Orman ve Su Isleri Bakanı Veysel Eroğlu’nun 6 Haziran 2012’de TBMM’de verdiği “Bu kuş cennetini korumak boynumuzun borcudur” sözünü tutarak Aras Nehri Kuş Cenneti’nin Doğu Anadolu’daki ilk “Tabiatı Koruma Alanı” ilan etmesi, Doğu Anadolu ve Türkiye de doğa koruma, ekolojik araştırma ve ekoturizm için son yılların en büyük başarılarından biri olacaktır.” şeklinde konuştu.

Şekercioğlu şunları ekledi:

“Birbirinden farklı 9 ayrı habitat yani yaşam alanını sadece 10 kilometre karelik bir alanı içinde bulunduran Aras Nehri kuş cennetinde 2006 yılından beri yaptığımız kuşa halka takma çalışmaları sonucu 67 binden fazla kuşa halka taktık. Bu halkalı kuşlar 3 ayrı kıtada Güney Afrika, Zambiya, Rusya, Macaristan, Kıbrıs, İsrail, Arabistan gibi birçok ülkeye gitti ve diğer ülkelerden bize birçok halkalı kuş geldi. Aras Nehri kuş cennetinde verici taktığımız soyu tehlikedeki küçük akbabaların bazı bireyleri bir yılda 50,000 kilometreden fazla mesafe kat ederek kışları Etiyopya ve Somali’de geçirdi. Yine Türkiye’de ilk kez kullandığımız coğrafi takip cihazları olan geolocatorlar da bu bölgede üreyen büyük kamışçın kuşlarının kışı Doğu Afrika’da geçirdiğini gosterdi. Dünyanın düzinelerce ülkesinden gelen yüzlerce gönüllü, KuzeyDoğa Derneği ile birlikte bölgede yaptığı kuş araştırma ve ekoturizm çalışmaları, Aras Nehri Kuş Cennetini Iğdır’ın en önemli ekoturizm bölgesi haline getirdi. Bu yüzden Iğdır Orman ve Su İşleri İl Müdürlüğü’nün çıkardığı Aras Nehri kuş cenneti broşürü bölgenin ve Iğdır Aras Nehri kuş cennetinin tanıtımı için çok önemli bir adım. Ümidimiz Aras Nehri Kuş Cennetinin kuş gözlem kulesi, konukevi, ziyaretçi merkezi gibi diğer yatırımlarla Iğdır’ın ekoturizm merkezi ve dünya çapında bir marka noktası haline gelmesidir. Yazılı basında yüzlerce habere televizyonda ise düzinelerce habere ve birçok belgesele konu olan Iğdır Aras Nehri Kuş Cenneti aynı zamanda Iğdır’ın ve Dogu Anadolu’nun dünya çapında tanıtımı ve turizm kalkınması için de çok önemli bir noktadır.”

Özgür TUĞRUL / KARS