Kemal Yılmaz yazdı: ''Türkiye'nin ilk profesör unvanı alan hemşiresi: Eren Kum''
medikritik.com yazarı Kemal Yılmaz, ''Türkiye'nin ilk profesör unvanı alan hemşiresi: Eren Kum'' başlıklı bir yazı kaleme aldı.
Kemal Yılmaz / medikritik.com
Prof. Dr. Eren Kum’un hemşirelik yaşamı İstanbul Haseki’de bulunan Kızılay Hemşirelik okuluyla başlayıp, İngiltere ve Amerika’da almış olduğu eğitimlerle taçlanarak ülkemizde çeşitli kurumlarda başlattığı yenilikçi girişimlerle devam etmiştir. Prof. Dr. Eren Kum, hemşirelikte mesleki uygulamaların gelenekçi yaklaşımdan kurtulup uluslararası nitelikte yenilikçi, eğitim ve bilimin odağında bakım yaşam kalitesi merkezinde sürekli gelişen bir meslek olması gayesiyle sayısız emeği hayata geçirmiş bir hemşiredir.
1928 yılında Bursa’da doğan Prof. Dr. Eren Kum, küçük yaşlarda babasını kaybetmesiyle ağabeyleri yanında büyümüştür. Ağabeylerinin işleri gereği birçok Anadolu şehrinde yaşamını sürdürürken Türk kültürünün çeşitli yaşam biçimlerine tanıklık etmiş ve bu deneyimlerini ileriki hemşirelik eğitim hayatında bakımın kültür odaklı etkilerinde çokça kullanmıştır. Lise öğrenimini yarıda bırakarak İstanbul Kızılay Özel Hemşirelik Kolejinde eğitim hayatına devam ederek 1948 yılında mezun olmuştur. Kızılay Derneği’nin bursu ile İngiltere’ye Royal Infirmary Hastanesi’ne gönderilen Profesör Kum, bu hastanede bir yıl boyunca dâhiliye kliniğinde çalışarak kazandığı bilgi, tecrübe ve gözlemlerle yurda tekrar dönmüştür. Türkiye’de lisans düzeyinde hemşirelik eğitimi için girişimler 1940’lı yıllarda başlamıştır. Bunlardan biri Prof. Dr. Muhittin Erel ve arkadaşlarının çabaları; diğeri ise Florance Nightingale’nin İstanbul’a gelişinin 100. Yıl anısına Türkiye Florance Nihtingale Vakfı hemşirelik yüksekokulu açma girişimleridir. Amerika Columbia Üniversitesi’ne 7 hemşire göndermesi ile, 1956 yılında filizlenen girişim devam eder. Lisans ve lisansüstü eğitim almak için seçilen hemşirelerden biri de Prof. Dr. Eren Kum ’dur. Columbia Üniversitesi Teacher College’de başlayan hemşirelik lisans eğitimi 1957’de tamamlayan Prof. Dr. Eren Kum, 1959’da hemşirelikte bilim uzmanlığı diplomasını almıştır. Türkiye’ye döndükten sonra hemşirelik eğitim hizmetlerine devam ederken, 1963 yılında Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatri Anabilim dalında doktora eğitimini tamamlamıştır. Prof. Dr. Eren Kum 1972 yılında doçent ve 1978 yılında da profesörlük unvanını alarak Türkiye’nin ilk profesör hemşiresi olma unvanını kazanmıştır.
Uluslararası Ekonomik İşbirliği Teşkilatı’nın yardımı ve aracılığı ile Columbia Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi ile işbirliği yapılarak, İstanbul Üniversitesi içinde kurulması koşuluyla açılacak Florence Nıghtıngale Hemşirelik Yüksekokuluna öğretim üyesi yetiştirmek amacıyla, 80’i aşkın hemşire adayı arasından olan Prof. Dr. Eren Kum aldığı eğitimle Columbia Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi direktörü Mc Manus’ un başkanlığında, Florence Nıghtıngale Hemşirelik Yüksekolulu’nun müfredat ders programını ve yönetmeliğini hazırlamışlardır. Amerika’daki öğrenimlerini tamamladıktan sonra yurda ilk dönen üç öğretim üyesi Perihan Velioğlu, Rüçhan Tüzün ve Eren Kum Uluslararası Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (AID) yetkilileriyle birlikte, okulun başarılı bir şekilde kurulmasına ışık tutacak ve temel teşkil edecek bir bilimsel inceleme yapmışlardır.
Prof. Dr. Eren Kum, 1961-1963 yılları arasında Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri ve Hemşirelik Yüksekokulu’nun kurucu üyeliğini yapmış ve Hemşirelik Sanatı, İç Hastalıkları ve Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği derslerinin öğretim görevliliğini yürütmüştür. 1961 yılında öğretime geçen Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu’nda, kuruluş aşamalarından itibaren Eren Kum’ un tükenmeyen enerjisi ve azmi ile bu alanda çok değerli mezun hemşireler ile öğretim üye ve elemanları ile yurdun dört bir yanındaki hemşirelik okullarının eğitim kadrosu yetişmiştir. Eren Kum’ un Türk Hemşireler Derneği’ ne gerek üye, gerekse başkan olarak yıllarca katkıları olup, derneğin uluslararası örgütlerle işbirliğini yoğunlaştırıp, tanınmasında, çok önemli başarılar kaydetmiş, Türk Hemşireler Birliği’nin yasallaşması için bir grup arkadaşıyla birlikte öncü olmuştur.
1986 yılında başkanlığını yürüttüğü Türk Hemşireler Derneği aracılığıyla Uluslararası Hemşireler Birliğinin (ICN) onaylanmış olan mezuniyet andının tercümesini yaptırarak tüm hemşirelik okullarında standart bir andın okunmasını sağlamıştır. Hemşirelik mesleğinin sağlık camiasında sayısal çoğunlukta olmasına rağmen mesleki gelişimdeki durağanlığına her fırsatta dikkat çekerek donanımlı hemşireler yetişmesi için ICN ile bağlantılı olarak eğitim modellerini ülkemiz eğitimine uyarlamaya çalışmıştır. Hemşirelerin birlik düzeyinde temsilini önemsemiş, 1973’lerden itibaren Türk Hemşireler Derneğinin hemşirelik birliği ve yasa tasarısı üzerinde çalışmalarına destek olmuştur.
Ülkemizde hemşirelik eğitimi ve uygulamalarına yaptığı katkılarla profesyonel hemşireliğin gelişmesinde öncü ve lider olan Sayın Prof. Dr. Eren Kum 1 Mart 1995 tarihinde emekli olmuş ve 20 Mayıs 2015 tarihinde vefat etmiştir.
