10 maddelik Soçi Mutabakatı nedir, neyi kapsıyor?
Garantör ülkelerin Suriye İdlib'teki yol haritası olan Soçi mutabakatı sık sık gündeme geliyor. Liderler, siyasiler, uzmanlar sürekli Rusya'da imzalanan ikili mutabakata atıf yapıyor. Peki 10 maddelik Soçi Mutabakatı nedir, neyi kapsıyor? Türkiye, Rusya ve İran başta olmak üzere Suriye için ne anlam ifade ediyor?
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladmir Putin, 2018'in son günlerinde Rusya'nın Soçi kentinde biraraya geldi.
Suriye gündemi ile yanyana gelen liderler, Astana ruhuna uymak konusunda hem fikirdi. Toplantının sonunda İdlip ve Fırat’ın doğusunu da kapsayan 10 maddelik tarihi bir mutabakat imzalandı.
Tarihi mutabakata Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ve Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu imza attı.
İdlib'de yükselen gerginlik, ikili görüşme trafiği derken liderler Soçi'de imzalanan mutabakata işaret ediyor. Rusya ve Suriye'den gelen açıklamaların satır başlarında da hep Soçi mutabakatı yer alıyor.
Hem Astana'ya katılan ülkeler hem de Suriye için yol haritası olarak gösterilen mutabakat metni;
10 MADDELİK SOÇİ MUTABAKATI-17 EYLÜL 2018
1- İdlib gerginliği azaltma bölgesi korunacak. Türkiye gözlem noktaları güçlendirilecek.
2- Rusya Federasyonu, İdlib’de askeri operasyonlar ve saldırılardan kaçınılması için gerekli önlemleri alacak ve mevcut statüko korunacak.
3- Silahsızlandırma bölgesi oluşturulacak ve bölge 15-20 km olacak.
4- Silahsızlandırma bölgesinin sınırları sahadaki çalışmalarla belirlenecek.
5- Tüm radikal terörist gruplar silahsızlandırma bölgesinden 15 Ekim’e kadar çıkarılacak.
6- Çatışan taraflara ait tüm tanklar, çok namlulu roketatarlar, toplar ve havanların da aralarında olduğu ağır silahlar 10 Ekim’de İdlib’deki silahsızlandırma bölgesinden çekilecek.
7- Silahsızlandırma bölgelerindeki denetimler Türk ve Rus askerleri tarafından yapılacak. Denetimler insansız hava araçlarıyla havadan da yapılacak.
8- M4-M5 otoyolu güvenliği yıl sonuna kadar sağlanacak ve trafiğe açılacak.
9- İdlib’de sürdürülebilir ateşkes rejiminin sağlanabilmesi için etkili önlemler alınacak. İran, Türkiye, Rusya ortak koordinasyon merkezi geliştirecek.
10- İki taraf her türlü tezahürde Suriye’deki terörizmle mücadele konusunda kararlılıklarını yineledi." maddelerinden oluştu.
Türkiye ve Rusya için mutabakatın kritik maddeleri 5 ve 8'di. İmzalardan sonra anlaşılan takvim işlemedi. "Terör örgütü” kabul edilen Heyet Tahrir uş-Şam gibi El Nusra bağlantılı örgütler İdlib'den çıkarılmadı. Bölge ağır silahlardan arındırılmadı.
Aralıklarla yapılan Türk ve Rus ortak devriyeleri, Suriye'nin mutabakatının 10'maddesi kapsamında M5'e ilerlemesi ile askıya alındı. Gerilimi düşürmek için temaslar sürerken Suriye ordusu beklemedi. Soçi mutabakatında imza altına alındığı gibi M5'i terörden temizledi. Halep kırsalındaki ağır silahlı terör gruplarını imha etti.
Bölgenin can damarı olan uluslararası karayolunda Rusya ve Suriye ortak asayiş noktaları kuruldu. Şimdi İdlib çevresinde bölgesinde konuşlanmaya başladılar.
Türkiye ise İdlib bölgesine sınır birliklerine askeri personel ve teçhizat ikmaline devam ediyor.
ulusal.com.tr
