Seçimlerden sonra zam tufanı

MAYIS ayı enflasyonu açıklandı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre tüketici fiyatlarındaki aylık artış yüzde 0.56 oldu. İlk 5 aydaki enflasyon yüzde 5.30’a ulaşırken, yıllık enflasyon da yüzde 8.09 olarak hesaplandı.

AYLAR SONRA DÜŞTÜ

Mayıs ayında en yüksek artış yüzde 10.06 ile giyim ve ayakkabı grubunda olurken, en yüksek düşüş de yüzde 2.68 ile gıda ve alkolsüz içeceklerde görüldü. Gıda fiyatları aylık bazda en son 2014’ün Mayıs ayında yüzde 1.35 oranında gerilemişti.

Yıllık olarak bakıldığında en Mayıs itibarıyla en yüksek enflasyon yüzde 13.44 ile lokanta ve oteller grubunda gerçekleşti. Mayıs ayında gerilemeye mutfak enflasyonu olarak bilinen gıda ve alkolsüz içeceklerdeki yıllık enflasyon yüzde 12.81 oldu.

Merkez Bankası yıl sonu enflasyon tahminini yüzde 6.8 olarak belirlemişti. Uzmanlar Merkez’in tahmininin tutmayacağı görüşünde.

LİMONZAM ŞAMPİYONU

Mayıs 2015’te endekste kapsanan 426 maddeden; 67 maddenin ortalama fiyatlarında değişim olmazken, 269 maddenin ortalama fiyatlarında artış, 90 maddenin ortalama fiyatlarında ise düşüş gerçekleşti. Buna göre Mayıs ayında fiyatı en çok artan ürün yüzde 28.38 ile limon oldu. Fiyatı en fazla düşen ürün de yüzde 62.9 oranında ucuzlayan sivri biber oldu.

Mayıs ayında çekirdek enflasyon ise aylık bazda yüzde 1.96 ve yıllıkta yüzde 7.48 oldu. Çekirdek enflasyon; gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içkiler ile tütün ürünleri, altın ve enerji hariç olarak hesaplanıyor.

Dün özel bir TV kanalına konuşan Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, çekirdek enflasyondaki gidişatın iyi olduğunu belirterek, çekirdek enflasyon verilerine bakıldığında enflasyon konusunda temelde bir sorun olmadığını savundu. Verileri incelediğimizde; Şubat’ta yüzde eksi 0.14 olan çekirdek enflasyonun, Mart’ta yüzde 0.61, Nisan’da yüzde 2.03 ve Mayıs’ta yüzde 1.96 olduğu görülüyor. Geçen yıl Mayıs’ta çekirdek enflasyon yüzde 1.50 olmuştu. Buna göre çekirdek enflasyonda iyileşme değil son aylarda yükselme olduğu görülüyor.

ÜRETİCİ ENFLASYONU İSTİKRARLI YÜKSELİYOR

Enflasyonda asıl dikkat çeken unsur ise üretici fiyatlarındaki istikrarlı yükseliş oldu. Bunun bir benzeri 2013’te görülmüş ve ardından çift haneli üretici enflasyonu ile karşılaşılmıştı. Buna göre Mayıs’ta yurt içi üretici fiyatları endeksindeki artış aylık yüzde 1.11 ve yıllık 6.52 artış gösterdi. 2013’ün Nisan ayında yüzde 1.7 olan üretici fiyatları enflasyonu aynı yılın sonunda yüzde 7’ye kadar çıkmıştı. 2014’te çift haneli rakamlardan 2015’in Şubat ayında yüzde 3.1’e kadar inmişti.

PROF. DR. ŞİŞMAN: ZAMLAR KAPIDA

Enflasyon verilerini değerlendiren Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi İktisatçı Prof. Dr. Mehmet Şişman, “Daha yolun yarısındayız. Enflasyonda görünüm iyi değil’’ dedi. Dolar kurunda görülen yükseliş nedeniyle üretici ayağında artış olduğunu, gıdadaki düşüşe rağmen çekirdek enflasyondan kaynaklanan bir artış yaşandığını belirten Şişman, “Birçok sektör seçim öncesi zam yapmadı ertelediler. Seçimden sonra zamlar gelecek. Bakan Mehmet Şimşek gibi düşünmüyorum. Enflasyonda bir iyileşme, bir düşüş eğilimi görmüyorum’’ değerlendirmesinde bulundu.