Rahim ağzı kanserinin teşhisini kolaylaştıracak çip geliştirildi

KANSER TESTİ, GEBELİK TESTİ GİBİ ECZANEDEN ALINACAK, EVDE TEST YAPILABİLECEK

Çalışır prototipi üretilen ve seri üretime geçildiğinde eczanelerden alınarak evde uygulanabilmesi hedeflenen cihaz, basın toplantısı ile tanıtıldı. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi, Mühendislik Bilimleri-Nanoteknoloji Bölümü'nde akademisyen olarak çalışan Dr. Melike Karakaya, Serviks (rahim ağzı) kanserinin teşhisini kolaylaştıracak bir buluşa imza attı. Uzman doktorlar tarafından uygulanan smear testinin çocuk uzun sürede sonuç vermesi, örneklerin toplanarak bir merkezde test edilmesinin zahmetli olmasından yola çıkan Karakaya, daha basit bir yöntem oluşturmak için çalışmalarına başladı. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü'nde, Nanoteknoloji Doktora Programını ekim ayında tamamlayan Karakaya, 'Serviks Kanserinin POC Erken Moleküler Teşhisi İçen 3D Kağıt Bazlı Analitik Mikroakışkan Çip' üzerine yürüttüğü tezini tamamladı. Tez çalışmaları sırasında TÜBİTAK'tan destek alan Karakaya, bu konu üzerine Boston Üniversitesi Biyomedikal Mühendisliği Bölümü'nde araştırmalarını gerçekleştirme fırsatı buldu. Karakaya'nın çalışmaları sonucunda ürettiği çip, Katip Çelebi Üniversitesi Rektörlük Binası'nda gerçekleştirilen basın toplantısı ile tanıtıldı. Toplantıya, Katip Çelebi Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Galip Akhan, Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mehmet Ali Malas ve Dr. Melike Karakaya katıldı. Toplantıda konuşan İKÇÜ Rektörü Prof. Dr. Galip Akhan, üniversitelerinin bilimsel gelişmelerle kendini gösterdiğini belirterek, "Melike Karakaya hocamız çok iyi bir çalışma gerçekleştirdi. Tez çalışması sırasında TÜBİTAK'dan burs aldı. Boston Üniversitesi ile birlikte çalıştı. Rahim ağzı kanserinin teşhisinde yapılan testi kolaylaştırdı. Smear testinde örneklerin alınması ve test edilecek merkeze götürülmesi zor oluyordu. Bir uzmanın bu örnekleri tek tek incelemesi gerekiyordu. Hocamızın çalışması sonucunda bu test sayesinde bir uzmana ihtiyaç olmadan 10 dakika içerisinde sonuç alınabilecek. Geliştirilen çipi her doktor muayenehanesinde uygulayabilecek" dedi.

RAHİM AĞZI KANSERİ TEŞHİSİ İÇİN ÇİP GELİŞTİRDİ

45 yaş altı kadınlarda kanserden ölümlerin 3. sırada olduğunu, 30 yaşını geçen her kadının yılda bir kez smear testi yaptırdığını söyleyen Dr. Melike Karakaya, "Buradaki ihtiyacı görerek, mühendislik alanını sağlık ile birleştirip ülkemize sağlık alanında fayda sağlayacak bir cihaz geliştirmek istedik. Dünyada 2 dakikada 1 kadın hayatını kaybediyor. Dünyada yılda 270 bin kadın rahim ağzı kanserinden hayatını kaybediyor. Rahim ağzı kanserini erken teşhis yapabilen bir cihaz geliştirmeyi düşündüm ve şuan sonuca vardık. TÜBİTAK bursu ile Boston Üniversitesi'nde çalışmalarımı gerçekleştirdim. Beth Israel Hastanesi de bana örnekler sağlayarak destek oldu. Bu cihazı Sağlık Bakanlığı'nın katsıyla seri üretimini yapmak istiyorum. Erken teşhis rahim ağzı kanseri çipi sadece Türkiye için değil tüm dünyada kadınlar için önemli" diye konuştu.

ÇİP ECZANELERDEN ALINARAK EVDE KULLANILABİLECEK

Seri üretime geçildiğinde çipin eczanelerden alınarak evde uygulanabilir formunun üretilebileceğini söyleyen Karakaya, "Şuan ürettiğimiz enzimli çip ile 4.6 dakikada tamamen ölçülebiliyor. 13 ay süren çalışma sonucu ürettiğimiz bu cihazın evde uygulanabilir hali ise yaklaşık 30 dakika içinde sonuç verebilecek. Hasta aldığı sürüntü örneğini cihazla birlikte verilen alkollü çözeltide seyreltip, preparata damlatacak. Aynı gebelik testi gibi negatif ya da pozitif diye bir sonuç elde edilecek. Şuanki üretilen prototiplerin maliyeti yaklaşık 1 dolar" dedi.

SAĞLIK BAKANLIĞI'NDAN DESTEK BEKLİYOR

Kanser hastalığında erken teşhisin çok önemli olduğunu söyleyen Karakaya sözlerini şöyle sürdürdü:

"Smear testi zahmetli bir test. Bir uzmanın tek tek kontrol etmesi gerekiyor. Bu testlerin toplanıp o uzmanın bulunduğu merkeze gönderilmesi gerekiyor. Bu da zaman kaybına neden oluyor. Ben hem daha pratik bir uygulama hem de erken teşhisi sağlama adına çalışmalarımı sürdürdüm. Özel firmalardan da teklif geliyor. Ancak bu ürünü bir devlet üniversitesinde geliştirdim, Sağlık Bakanlığı desteği ile de milletimizin hizmetine sunmak istiyorum."