Yapısı değişiyor, başvuru limiti artıyor

Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tüfenkci, tüketici hakem heyetlerinin yeniden düzenlenmesi ihtiyacı doğduğunu belirterek, "Tüketici hakem heyetleri belirli merkezlerde bir araya getirilecek. Tüketici hakem heyetlerine 3 bin 610 liraya kadar olan uyuşmazlıklarda başvuru yapılabiliyordu, bu limit 6 bin liraya kadar yükseltilecek." dedi.

Tüfenkci, AA muhabirine yaptığı açıklamada, tüketicilerin hak arama yollarını kolaylaştırmak, satıcı ve sağlayıcı arasındaki uyuşmazlıkların daha basit, hızlı, masrafsız çözümlenmesini sağlamak ve yargının yükünü azaltmak amacıyla 81 ilde ve 919 ilçede binin üzerinde tüketici hakem heyeti oluşturulduğunu anımsattı.

Tüketici hakem heyetlerine 3 bin 610 liraya kadar olan uyuşmazlıklarda başvuru yapılabildiğine dikkati çeken Tüfenkci, söz konusu limitin 6 bin liraya kadar yükseltileceğini ifade etti.

Başkanlığını illerde ticaret il müdürü, ilçelerde ise kaymakamın yaptığı heyetlerin, baro, belediye, tüketici örgütleri, ticaret, sanayi, esnaf ve sanatkarlar odasından temsilciler olmak üzere 5 üyeden oluştuğunu bildiren Tüfenkci, şöyle konuştu:

"2015 ve sonrasında tüketici hakem heyetlerinin başvuru sayılarında azalma görüldü. 2017 yılı başvuru sayısı 300'ün altında olan 593 tüketici hakem heyetinin olduğu tespit edildi. Aylık bir veya iki başvuru yapılan tüketici hakem heyetlerinin üye ve raportörlerine huzur hakkı veya ücreti ödemesi yapılıyor. Raportör ve bilirkişi görevlendirmelerinde suistimallerin olduğu belirlendi. Başvuru sayıları az olmasına rağmen söz konusu hakem heyetlerine bilgisayar, yazıcı, fotokopi makinesi gibi demirbaşlar da Bakanlığımızca sağlanıyor. İlçelerde kaymakamlıklar bünyesinde kurulu olması sebebiyle demirbaşların tüketici hakem heyetleri iş ve işlemlerinde kullanılıp kullanılmadığının takibi mümkün değil. Bazı tüketici hakem heyetlerinde hukuka uygun karar alınamaması, raportörlerin sürekli değişmesi, başvuruların hukuka uygun değerlendirilememesi, kararlarda bir standart olmayışı sebebiyle tüketiciler mağduriyet yaşıyor."

"TÜBİS ile yapılandırma çalışmalarına hız verildi"

Tüketici hakem heyetlerince yanlış alınan kararlara yapılan itirazlarda, kararların mahkemeler tarafından bozulması sonucunda tüketicilerin avukatlık vekalet ücreti veya icra masrafları ödemek zorunda kaldığına işaret eden Tüfenkci, "Tüketici hakem heyetlerinin işlem yoğunluğu, usul ekonomisi ve benzeri hususlar göz önünde bulundurularak yeniden düzenlenmesi ihtiyacı doğdu." değerlendirmesinde bulundu.

Tüfenkci, bu kapsamda öncelikle tüketici hakem heyetlerinin iş ve işlemlerinde kullandığı çevrimiçi sistem olan Tüketici Bilgi Sistemi'nin (TÜBİS) tüm tüketici hakem heyetleri tarafından aktif olarak kullanılır hale gelmesiyle yeniden yapılandırma çalışmalarına hız verileceğini aktardı.

Binin üzerinde tüketici hakem heyetinin, coğrafi konumları ve şikayet sayıları dikkate alınarak merkezde ya da yakın ilçelerde merkezler oluşturmak suretiyle bir araya getirilmesini sağlayacak iki ayrı çalışma taslağı hazırladıklarını belirten Tüfenkci, söz konusu çalışmanın tüketici hakem heyetlerinin kapatılması anlamına gelmediğini vurguladı.

Çalışmayla bazı tüketici hakem heyetlerinin güçlendirilerek tüketici başvurularında karar mercilerinin değiştirileceğini ifade eden Tüfenkci, şunları kaydetti:

"İlçe tüketici hakem heyetlerinde kaymakamlıklarda bulunan 'Tüketici Hakem Heyeti' tabelası kalmaya devam edecek. Tüm ilçe tüketici hakem heyetlerinde koordinasyonu sağlaması amacıyla asgari sayıda görevlendirmeyle çalışan raportör bulundurulmaya devam edecek. Görevlendirmeli raportörler tarafından tüketici hakem heyetine yapılan başvurular doğrudan TÜBİS'e aktarılacak. Tüketici hakem heyetlerine gelen tüketicilere, satıcı veya sağlayıcılara bilgilendirme yapılacak. Görevlendirmeli raportörler tarafından, aktif çalışan tüketici hakem heyetlerinin bilirkişi görevlendirmelerinde koordinasyon sağlanacak. Çalışmayla, tüketicilerin yeniden yapılandırma sonucunda herhangi bir hak kaybına uğramamaları için gerekli tüm tedbirlerin alınması öngörülüyor. Yeniden yapılandırma sonucunda erişilebilir, hakkaniyetli ve kaliteli hizmet sunumu, personel ve kaynakların etkin kullanımı, ihtisaslaşma ölçeğinden azami faydalanma, tüketici hakem heyeti başkan, üye ve raportörlere ödenen huzur hakkı ücretlerinde kaynak tasarrufu sağlanmış olacak."

Konunun yapılacak ilk Ekonomi Koordinasyon Kurulu'nda gündemine getirileceğini dile getiren Tüfenkci, düzenlemenin kısa sürede hazır olacağını söyledi.