Taşeron İşçileri Çorlu’da Sahipsiz Değildir
Tekirdağ’ın Çorlu ilçesinde geçtiğimiz aylarda kurulan Çorlu Taşeron İşçileri Dernek Başkanı Cemal Dalar’la dernek kurulma sürecini ve Taşeron sistemine karşı neler yapacaklarını konuştuk. Aydınlık Gazetesine konuşan Dalar sorularımıza cevap verdi.
Dernek Niçin kuruldu. Derneği kurmanızdaki asıl amaç nedir. Bunları öğrenebilir miyiz?
Cemal Dalar; “Türkiye’de Taşeron sistemi bugün büyük bir sorundur. Son 10 yıllık dönemde taşeronlaşma bütün işyerlerinde kendisini göstermektedir. Başbakanlıkta çalışan işçiler dahi taşerona verilmiş durumdadır. Diyanet İşleri Başkanlığında taşeron işçiler çalışmakta bugün baktığımız zaman taşeron işçilik Türkiye’nin her yerinde. Kendi özel bölgemize baktığımız zaman Çorlu’da Belediyede kadrolu çalışandan fazla taşeron işçisi mevcut. Hastaneler keza taşeoron işçileri ile dolu. Bunun dışında birçok fabrikada, işyerinde taşeron işçi çalıştırılmaktadır. Bu koşullarda bizlerde bazı taşeron işçi arkadaşlarla birlikte ve bir avukatımızla bu sisteme karşı bir çıkış yapmak istedik. Ve derneğimizi Çorlu merkezli kurduk. Çorluda taşeron sistemine karşı mücadeleyi yükseltmek istedik.
Taşeron Sisteminin Aksak yönleri nelerdir. Anlatır mısınız?
Cemal Dalar; “Taşeron işçileri asıl işverenin işçisi olmasına rağmen kanunda yazılı olan hakları bilmedikleri görülmekte. Bir örnek verecek olursak taşeron işçisi senelik izin hakkının olmadığını, fazla mesai ücretinin olmadığını ve kıdem tazminatı hakkının olmadığını düşünüyor. Bu büyük bir yanılgıdır. Taşeron işçisinin diğer işçilerden hiçbir farkı yoktur. Taşeron işçileri de 4857 sayılı iş kanununda yazılı olan bütün haklar taşeron işçilerinin de haklarıdır. Bugün aksaklık olarak görülen sadece taşeron işçilerinin kendi haklarından habersiz olmalarıdır. Akp hükümeti sanki taşeron işçilerinin kıdem tazminatı hakkı değilmiş gibi taşeron işçilerine kıdem tazminatı hakkı getirilecek gibi haberler ortaya atmakta. Yukarıda da belirttiğimiz gibi taşeron işçisi 4857’ye tabidir. Ve asıl işçilerin bütün hakları onlar için de geçerlidir.” Dedi.
Taşerona karşı mücadele de neler yapılabilir?
Cemal Dalar; “Önce şunu anlamamız gerekir. Taşeron sistemi acımasızdır. İşçiyi tamamen köle durumuna sokmaktadır. Buna karşı şunu yapmak gerekir. Bir taşeron işçilerini bir yerde örgütlü hale getirmemiz lazım. İki kamuoyunun yönünü bu soruna çevirmek için medya gücünü kullanmamız, taşeoron sisteminin yanlışlıklarını medya kanalı ile halkımıza duyurmamız öncelik olmalıdır. Taşeron işçilerini kazanmak onlara yardımcı olmak için avukat desteği verilmelidir. Taşeron işçisi asıl işverenin işçisi olduğu kanıtlanması durumunda taşeron işçisi ciddi tazminatlar almakta. Bu nasıl oluyor şöyle açıklayayım. İş kanununa göre bir işyerinde her iş taşerona verilemez, yardımcı işler taşerona verilebilir. Bu konuda bir kısıtlama yoktur. Asıl işin bir bölümünün taşerona verilebilmesi için işletmenin veya işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren bir iş olması gereklidir. Örnek verecek olursak. Fabrikada bir yemek işi yardımcı bir iş olması durumunda taşerona verilebilir. Fakat Hastanede yemek işi asıl işin bir parçasıdır. Çünkü hastalara göre özel yemekler çıkartılması gerekir. Bu sebeple taşerona verilemez. Ama fabrikada yardımcı iş görülebilir ve taşerona verilebilir. İSKİ de sondaj asıl işin bir parçasıdır fakat bir işletme teknolojik olarak bir sondoj makinası almıştır. İSKİ’nin iki günde yapacağı sondaj’ı o işletmedeki teknolojik makine 2 saatte yapabiliyorsa bu teknolojik bir gereksinimdir ve bu taşerona verilebilir. Eğer teknojik bir durum yoksa ve yardımcı bir iş değilse bir taşeron işçisi asıl işverenin işçisi olarak kabul edilir ve muvazaa durumu ortaya çıkar.
Muvazaa durumunda ise işçi işe girdiği günden itibaren asıl işverenin işçisi kabul edilir ve geriye dönük butün haklarını tahsil edebilir. Taşeron işçisine asil işveren talimat ve araç gerek veremez, eğer verdiği görülürse bu muvazalı durumu doğurur ve asıl işverenin işçisi sayılır. Bu tür davalarda taşeron işçileri çok ciddi tazminatlar almaktadır. Bu duruma örnek verecek olursak. Belediye de taşeron olarak çalışan bir işçi belediyenin kendi araçlarını kullanamaz. Eğer kullandığı tespit edilirse bu muvazaalıdır. Mahkemeye alacak davası açan bir taşeron işçisi burada muvazaa tespiti isteyip belediyenin asıl işçisi olduğunu tespit ettirir. Eğer belediyenin asıl işçisi 1800 tl maaş alıyorsa ve taşeron işçisi 900 tl maaş alıyorsa o aradaki fark geriye dönük 5 yıl olarak tahsil edilir. Bunun dışında kıdem tazminatı, sosyal haklarda işveren tarafından ödenmek zorunda bırakılır.” Dedi.
Bu anlattıklarınız ışığında siz Çorlu Taşeron İşçileri Dernek Başkanı Olarak Çorluda neler yaptınız ve bundan sonraki hedefiniz neler olacak.
Cemal Dalar: 2013 Kasım ayının başında biz derneğimizi kurduk. Derneğimizi kurarken şuna dikkat ettik iş hukuku uzmanı, güvenilir bir avukatı yönetim kuruluna aldık. Bunu şu sebeple söylüyorum. Taşeron işçilerimiz sorunlarına doğru cevap vermek açısından bunu önemsiyoruz. Derneğimizi kurduktan sonra bir basın açıklaması ile bunu ilan ettik. Daha sonra ODTÜ öğretim görevlisi aynı zamanda Aydınlık Gazetesi yazarı Yıldırım Koç ve Yönetim kurulu Üyemiz Avukat Muhittin Mete İyidoğan’ın katıldığı taşeron işçilerinin yasal hakları nelerdir konulu bir konferans gerçekleştirdik. Konferansımıza taşeron işçilerinin ilgisi yoğundu. Derneğimizi kuralı çok kısa bir süre olmasına rağmen taşeron işçilerimiz derneğimize uğramakta ve bizlerden fikir almaktadır. Bizlerde onların sorunlarını doğru bir şekilde çözmek için gayret sarf ediyoruz. Çorlu’da geçtiğimiz günlerde bir emek kurultayı gerçekleştirildi. Bizde taşeron işçileri derneği olarak bütün gücümüzle bu kurultayı düzenleyenlere destek verdik. Ve taşeron işçilerini bu emek kurultayına gelmeleri konusunda yönlendirdik. Bundan sonrada her türlü desteği taşeron işçilerine vereceğiz.
Son sözlerinin nedir?
Cemal Dalar; “Taşeron işçilerin hakları yasada mevcuttur. Bunu bilmeleri ve ona göre hareket etmelerini istiyoruz. Bizde Dernek olarak onların sorunlarını çözmek için elimizden geleni yapacağız. Çorluda mevcut olan tüm taşeron işçilerimizi taşeron derneğimize üye olmaya davet ediyorum.” Dedi.
Haber: İmdat Şahin
ulusalkanal.com.tr