Avrasya güçleri Batı Asya'ya ağırlıklarını koydu: Azerbaycan'ın Karabağ Zaferi
2020 yılının en önemli jeopolitik gelişmesi hiç kuşkusuz Güney Kafkasya'da yaşandı. Azerbaycan, Dağlık Karabağ'da yaklaşık 30 yıldır süren Ermenistan işgaline, 44 günlük askeri operasyonla son verdi. Vatan topraklarında yeniden Azerbaycan bayrakları dalgalandırıldı. Yenilgi sonrası siyasi krize sürüklenen Ermenistan ile birlikte Kafkasya'da kaybeden Atlantik cephesi oldu. Bölgenin yeni oyun kurucuları Türkiye, Rusya ve Azerbaycan...
Batı destekli Ermenistan, kışkırtmaya, Temmuz ayında, Azerbaycan'ın Tovuz kentine yönelik saldırılarla başladı. Ermenistan güçlerinin Dağlık Karabağ'da sivilleri hedef alması üzerine, Azerbaycan ordusu, 27 Eylül sabahı askeri operasyon başlattı.
Azerbaycan Ordusu, kısa sürede bölgedeki onlarca yerleşim yeri işgalden kurtardı. Ermenistan güçleri ise, ağır personel ve teçhizat kaybına uğradı.
PKK teröristleri ile Ortadoğu'dan topladığı paralı askerleri bile cepheye süren Ermenistan ordusu, Azerbaycan'ın, çatışma bölgelerine uzak sivil kentlerini vurdu. Ermenistan'ın misket bombası gibi yasaklı bomba ve füzeleri kullandığı saldırılarda 92 Azerbaycanlı sivil yaşamını yitirdi, 400'den fazlası yaralandı.
Cephede hezimete uğrayan Ermenistan, Rusya'dan defalarca askeri yardım istedi. Karabağ'ın Azerbaycan toprağı olduğunu vurgulayan Rusya ise, Erivan'ı her defasında geri çevirdi. 2 kez geçici ateşkes ilan edildi. İkisini de ihlal eden Ermenistan oldu.
Azerbaycan'ın satın aldığı Türk İHA ve SİHA'ları, cephede etkin rol oynadı. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Kafkasya'da Türkiyesiz bir çözümün düşünülemeyeceğini her platformda tekrarladı. Türkiye ve Rusya, çözüm sürecine katkıda bulunan ülkeler olarak öne çıktı.
6 Kasım günü Azerbaycan ordusu Karabağ'ın kalbi stratejik Şuşa kentine girdi. Erivan Yönetimi, Bakü ile imza masasına oturmak zorunda kaldı. Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, ''anlaşmayı imzalamasaydım, 20 bin askerimiz kuşatma altında kalacaktı'' sözleriyle itiraf etti.
Anlaşma gereği Ermenistan, Kelbecer, Ağdam ve Laçin kentlerinden de çekildi. İşgal altındaki tüm topraklar yeniden Azerbaycan'ın kontrolüne geçti. Statü tartışmalarına nokta kondu.
Ateşkesin garantörleri Türkiye ve Rusya oldu. İki ülke bölgede Ortak Barışı Koruma Merkezi kurulması konusunda mutabık kaldı.
Azerbaycan'ın tarihi zaferi bölge jeopolitiğini derinden etkiledi. Karabağ'da, Ermenistan ile birlikte kaybeden Atlantik cephesi oldu. ABD ve Fransa'nın başını çektiği Minsk grubu, devre dışı bırakıldı.
10 Aralık'da Bakü'de yapılan zafer kutlamasında Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Aliyev, bölgede, Türkiye, İran, Rusya, Gürcistan ve eğer isterse Ermenistan ile 6'lı bir iş birliği platformu kurulabileceğini söyledi. Erdoğan, öneriye Rusya'nın da sıcak baktığını söyledi. İş birliği yapması halinde, Ermenistan'a 1993'te kapatılan sınır kapılarının yeniden açılabileceği sinyalini verdi.
Kafkasya'da kurulması hedeflenen Altılı Platform, Orta Asya'da oluşacak yeni dengelerin habercisi olarak görülüyor. Bölgesel birliktelik, Atlantik cephesinin Kafkasya'daki bölücü faaliyetlerine de set çekecek.
6'lı platformun önerisinde, anlaşması gereği, Nahçıvan'ı Azerbaycan'a bağlayan koridorun açılacak olmasının da etkisi büyük. Koridor ile Türkiye'yi Asya'nın bir ucundan diğer ucuna ulaştıracak stratejik ticaret ve enerji yolu da açılmış olacak. Nahçivan Koridoru, gelecekte güçlü bir Avrasya Ekonomik Topluluğunun da temeli olarak görülüyor.
Ve Ermenistan… Batının savaşa sürükleyip yalnız bıraktığı Ermenistan, şimdi siyasi krizle boğuşuyor. Aşırı milliyetçi grupların hedefi haline gelen Başbakan Paşinyan'dan erken seçim teklifi geldi.