TDK'den 'Boşnak' kelimesine ilişkin açıklama

Türk Dil Kurumundan (TDK), "Basılı Türkçe Sözlük'te de genel ağ sayfamızdaki Güncel Türkçe Sözlük'te de 'Boşnak' kelimesinin 'kocasından kaçarak başkasıyla evlenen kadın' anlamı yoktur. Orada sadece 'Bosna halkından veya bu halkın soyundan olan kimse' anlamı vardır." açıklamasında bulunuldu.

TDK'den "Boşnak" kelimesinin anlamına ilişkin yaşanan tartışmalar üzerine açıklama yapıldı. Açıklamada, "Basılı Türkçe Sözlük'te de genel ağ sayfamızdaki Güncel Türkçe Sözlük'te de 'Boşnak' kelimesinin 'kocasından kaçarak başkasıyla evlenen kadın' anlamı yoktur. Orada sadece 'Bosna halkından veya bu halkın soyundan olan kimse' anlamı vardır." ifadesine yer verildi.

Bazı basın yayın kuruluşlarında "Boşnak" kelimesi için söz edilen "kocasından kaçarak başkasıyla evlenen kadın" anlamının TDK'nin 1965'te basılan Türkiye'de Halk Ağzından Derleme Sözlüğü'nde ve onun genel ağ sayfasındaki Derleme Sözlüğü (Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğü) başlığıyla kullanıma sunulan biçiminde, baş harfi küçük olarak yer aldığı belirtildi.

Bu anlamı sadece ağızlarda kullanıldığı için Türkçe Sözlük'te yer almadığı ve alamayacağı vurgulanan açıklamada, "Bazı basın yayın kuruluşlarında söz konusu kelime için iki anlamın da verildiği belirtilen sözlük Türkçe Sözlük değil TDK'nin kuruluşundan itibaren yayımlamış olduğu bütün sözlükleri bir araya toplayan 'Büyük Türkçe Sözlük' başlıklı veri tabanıdır." değerlendirmesi yapıldı.

TDK gibi akademik bir kurumun kastedilen türde bir yanlış yapmayacağının açık olduğu vurgulanan açıklamada, şunlar kaydedildi:

"Kaldı ki biri özel isim olan 'Boşnak', diğeri cins isim olan 'boşnak' kelimeleri aynı kökten bile değildir. Çorum yöresinden derlenip 1965'te yayımlanan Türkiye'de Halk Ağzından Derleme Sözlüğü'ndeki 'kocasından kaçarak başkasıyla evlenen kadın' anlamındaki 'boşnak' kelimesinin kökü ile aynı sözlükte Rize yöresinden derlenip kaydedilmiş olan 'boşanma belgesi' anlamındaki 'boşunak' kelimesinin kökü aynıdır. Kelimenin Rize yöresinden derlenen şekli, kelimenin kökü ile ilgili veri sunmaktadır. Sesçe aynı olmaları dışında birbirleriyle ilgisi olmayan ağızlardaki 'kocasından kaçarak başkasıyla evlenen kadın' anlamlı 'boşnak' ile ölçünlü Türkçedeki 'Bosna halkından veya bu halkın soyundan olan kimse' anlamındaki 'Boşnak'ın Büyük Türkçe Sözlük veri tabanında alt alta gösterilmiş olmaları, dikkatsiz ve sorumsuz bazı basın yayın kuruluşlarınca istismar edilerek kurumumuz haksız yere eleştirilmiştir."