Kuzey Makedonya Devlet Bakanı Elvin Hasan Aydınlık'a konuştu

HALİL NEBİLER/TEOMAN ALİLİ

Yugoslavya’nın parçalanmasından sonra ortaya çıkan devletlerden biri olan Makedonya çalkantılı bir siyasi dönemin ardından önemli bir yatırım merkezi oldu. Avrupa ile Asya’nın tam ortasında bulunan ve “balkanların incisi” olarak gösterilen Makedonya, coğrafi olarak önemli bir konuma sahip. AB ve NATO üyeliğini çok önemseyen Makedonya yöneticileri Yunanistan’la yaşadıkları isim sorununu da aştılar ve Prespa Anlaşması olarak tarihe geçen anlaşmayla ülkenin resmi ismini Kuzey Makedonya Cumhuriyeti olarak değiştirdiler. İsim değişikliğinin hemen ardından Yunanistan, Makedonya'ya karşı uyguladığı ambargoları kaldırdı ve ülkenin NATO ve AB üyeliği için önü açıldı. BM parametrelerine göre belirlenen ‘Çok etnikli devlet’ sistemiyle yönetilen Kuzey Makedonya dış yatırımlara çok açık bir ülke. Pek çok konuda cazip ve konumu itibarıyla uygun olan ülke 2 milyon nüfuslu, ancak 650 milyon kişilik bir pazara doğrudan hitap edebiliyor.

Makedonya'da bakan Türkiye'de Ata'sının huzurunda

Türkiye ile tarihi ve sosyolojik bağları çok güçlü olan ülkenin Dış Yatırımlardan Sorumlu Bakanı bir Türk. İktidar ortağı Türk Hareket Partisi'nden bakan olan Elvin Hasan aynı zamanda bir eğitmen. Türk Hareket Partisi Genel Başkanı Enes İbrahim de özellikle Prespa Anlaşması sırasında önemli rol oynamış olan genç bir siyasetçi.

Yakın dostluğumuz olan Sayın Bakan Elvin Hasan'la bir ropörtaj yaptık. Ara başlıkları biz koyduk...

BAKANLAR KURULU’NDAKİ TEK TÜRK

- Yeni adıyla Kuzey Makedonya’nın dış yatırımlardan sorumlu Devlet Bakanının bir Türk olması dikkat çekici...

Kuzey Makedonya Cumhuriyeti'nde yaşayan Türk toplumunun temsilcisi olarak tarihi ve geleneksel iyi ilişkilerde bulunduğumuz Türkiye Cumhuriyeti ile ilişkilerde her zaman köprü olmuşuzdur. Türkiye Cumhuriyeti, bölgedeki Türkler için büyük önem arz etmektedir. Aynı zamanda bölge ülkeleriyle kurduğu iyi ilişkiler, sunduğu desteklerden dolayı da tabii ki Türkiye bizim için önemli bir ülkedir. Biz ülkemiz Kuzey Makedonya Cumhuriyeti'nin başarılarına nasıl seviniyorsak Türkiye Cumhuriyeti'nin başarılarından da mutluluk ve sevinç duymaktayız. Kuzey Makedonya Cumhuriyeti Türkleri olarak her zaman bölgedeki komşu ülkelerle, başta Türkiye ile iyi ilişkileri geliştirme taraftarı olmuşuzdur. Ben de Bakanlar Kurulu’nda bulunan tek Türk bakan olarak, soydaşlarımızın düşünce ve duygularını en iyi şekilde temsil etmeye çalışmaktayım.

‘KOMŞULARLA İLİŞKİLER NORMALLEŞİNCE…’

- Kuzey Makedonya 2 milyon nüfuslu bir ülke ama çok sayıda önemli firma yatırım yapıyor. Neden?

Ülkemiz için stratejik öneme sahip NATO entegrasyonu ve AB ile müzakerelerin başlama süreci, dış yatırımcıların ülkemize yatırım yapma ilgisini artırmıştır. Komşularımızla normalleşen ilişkilerimiz bu süreçlerin başlamasında ön ayak olmuştur. Hükümetimiz döneminde daha önce sıkıntılar yaşadığımız Bulgaristan’la iyi komşuluk anlaşması imzalamış, akabinde Yunanistan ile isim sorununu çözecek bir anlaşmaya varılmıştır. Güven sağlayan bu durum Kuzey Makedonya Cumhuriyeti'ne yatırımcıların gelmesini kolaylaştırıyor.

‘1 MİLYAR DOLARLIK HEDEF’

- Ülkenizin serbest ticaret anlaşmaları ve bölgeleri var mı?

Ülkemizin AB, CEFTA, EFTA, Ukrayna ve Türkiye ile Serbest Ticaret anlaşmaları var. Türkiye ile ticaret hacmimiz de her geçen yıl artmaktadır. Başbakan sayın Zoran Zaev ile Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın iki ülke arasında koydukları ticaret hacmi hedefi 1 milyar dolardır. Bu yönde Hükümet olarak çalışmalarımız devam etmektedir.

9-11 Nisan 2019 tarihlerinde Ankara’ya yaptığım resmi ziyaretlerde önemli görüşmeler yaptık. Ülkemizin büyük şehirlerinde serbest ticaret, sanayi ve gelişim bölgeleri bulunmaktadır. Serbest bölgelerde gerekli altyapı imkânları sağlanmıştır.

‘BÜROKRASİ AZALDI TEŞVİKLER ARTTI’

- K. Makedonya, yabancı yatırımcılara kolaylık sağlıyor mu? Bürokratik işlemler zor mu? Yatırımcılar için kredi olanakları var mı?

Haziran ayında yatırımcılara finansal destek sağlama kanununda yapılan değişikliklerle bürokratik işlemlerin kolaylaştırılması ve teşviklerin artması amaçlanmıştır. Yasada teşvik türlerinin, teşvik miktarlarının artışının yatırımcılara cazip gelebileceğini düşünüyoruz. Teşvikler arasında devletimizin sağladığı destekler şunlardır: Yatırımcının tesisi ve alacağı yeni makineler için yaptığı yatırım desteklenmektedir. İşletme faaliyete geçtikten sonra istihdam edilecek bireyler için teşvik öngörülmüştür. İhracatı ve rekabeti artıracak yatırımcılarımız teşviklerden yararlanabilir. Tabi ki teşviklerden yararlanabilmek için yasalarda öngörülen şartların yerine getirilmesi gerekmektedir. Ülkemizde yatırımcılar için uygun kredi imkanları bulunmaktadır.

Türkiye Cumhuriyeti'nin önemli kuruluşlarından Halk Bank da ülkemizde faaliyet göstermektedir. Ciddi Türk yatırımcılara önemli imkanlar sağlamaktadır.

Ayrıca, uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ajansı, Kuzey Makedonya’nın kredi notunu, istikrarlı bir görünümle BB’den BB +’ya yükseltti. Fitch raporunda, iyileştirilmiş yönetim standartlarının, reformların uygulamasını desteklediğini ve ülkenin 2014 ve 2017 yılları arasındaki gelişiminin siyasi felce dönüşmeyeceği konusunda güvenini artırdığını belirtiyor. Fitch, bunun NATO üyeliği ve Avrupa Birliği üyeliği müzakerelerinin açılması yönünde daha fazla ilerleme üzerinde etkisi olduğunu kaydederken, yatırımcıların da güvenini destekliyor.

YATIRIM ALANLARI

- Ülkenizde özellikle hangi alanlarda yatırım yapılabilir?

Ülkemizde ciddi sanayileşme olacağını düşündüğümüz bu dönemde Türk firmalarının yatırımlarıyla ülkemize gelmelerini bekliyoruz. Otomotiv, beyaz eşya üretimi, inşaat, tekstil, ilaç sanayi, ziraat, tarım ürünleri işletmeciliği, turizm gibi birçok alanda yatırımlar yapılabilir. Yanı başımızda olan 650 milyonluk AB pazarı Kuzey Makedonya’daki yatırımcılar için çok büyük bir fırsattır. Türk yatırımcılarına sesleniyorum, gelin ülkemizin kalkınmasına ve gelişimine katkıda bulunun. Türk yatırımcıları sayısının artışı iki ülke için yeni fırsatlar doğuracaktır ve iki ülke arasındaki ticaret hacminin artışında katkıda bulunacaktır.