NATO Müttefik Kara Kuvvetleri Komutanı Ben Hodges Aydınlık’a konuştu

Kasım 2012’de örgütün yeniden yapılanması çerçevesinde NATO’nun tek Kara Kuvvetleri Komutanlığı Karagahı haline getirilen, NATO Müttefik Kara Kuvvetleri Karargahı’nın ilk komutanı Korgeneral Frederick Ben Hodges, 23 Ekim’de İzmir Şirinyer’de bulunan devir teslim töreninden sonra görevini yeni komutan Korgeneral John Nicholson’a devretti. Aydınlık’ın sorularını yanıtlayan Korg. Hodges ile, başında bulunduğu NATO Kara Kuvvetleri Karargahı’nın görevlerinden, Suriye’deki gelişmelere ve PKK konusuna uzanan bir söyleşi gerçekleştirdik.

ABD Avrupa Kara Kuvvetleri Komutanlığı görevine getirilen Korg. Hodges’un NATO’nun tehdit öncelikleri arasında Rusya’yı vurgulu bir şekilde tehdit olarak ön sıralarda sayması, PKK’nın bu tehdit öncelikleri arasında olup olmadığı yönündeki sorumuza ise “evet” yanıtı vermemesi dikkat çekti.

NEDEN İZMİR

- İki yılı aşkın bir süre NATO Kara Kuvvetleri Komutanlığı’nın başından en yetkili kişi olarak Türkiye’de görev yaptınız. NATO Kara Kuvvetleri Komutanlığı’nın görevleri nelerdir, işlevi nedir?

Bildiğiniz üzere NATO ittifakında 28 üye ülke var. NATO’nun temeli ortak savunmadır. Bu NATO üyesi ülkelerden herhangi birine bir saldırı söz konusu olduğunda bütün NATO’nun bu saldırıya mukabelede bulunması temeline dayanır. Türkiye 1952 yılında NATO üyesi oldu. O tarihten bu yana Türkiye’de daima bir NATO karargahı bulundu. Ancak İzmir’deki NATO karargahlarının görev ve maksadı yıllar içerisinde değişen global ve stratejik duruma paralel olarak da evrim geçirdi. NATO da genel olarak bu değişikliği geçirdi. 2010 yılında Portekiz’in Lizbon kentinde yapılan NATO zirvesinde NATO, yapısında bir reforma gitme kararı aldı. Bunun nedeni de kısa bir süre sonra sona erecek olan Afganistan’daki harekattan sonraki dönemde NATO’nun daha hazırlıklı olmasını sağlamak. Bu nedenle NATO karargahlarının çapında bir indirmeye gidildi. Bu yapılan reformla Türkiye’deki NATO Kara Karargah sayısı 1’e indirildi. Şu anda İzmir’de bulunan NATO karargahı da Türkiye’deki tek Kara Komutanlığı. Bu karargah için İzmir’in seçilmesinin başlıca nedeni de bölgenin coğrafi ve stratejik konumu. Bilindiği gibi bölge çeşitli belirsizlikler ve tehlikelerle dolu bir bölge. Örnek olarak Rusya, Ukrayna, Suriye, Irak, Balkanlar ve Akdeniz’in bir bölümünü gösterebiliriz.

- 2. Dünya Savaşı sonrasında NATO komünizm tehdidine karşı kurulmuş bir organizasyondu. 1991’de Sovyetler Birliği yıkıldı ve komünizm tehdidi ortadan kalktı. Şimdi NATO’nun tehdit önceliği nedir, nerelerden tehdit görmektedir? Bu çerçevede NATO’da Türkiye’ye nasıl bir görev biçilmektedir?

NATO sadece komünizm ve Sovyetler Birliği tehdidine karşı kurulmadı. NATO’nun kuruluşunun esas amacı üye ülkelerin barış ve istikrarını sağlamak. NATO bu ülkeler arasında hiçbir zaman ihtilaf çıkmasına izin vermeyen bir teşkilat. Dolayısıyla bir barış teşkilatı. NATO 1991 yılında Sovyetler Birliği ve Varşova Paktı’nın dağılmasından sonra mevcut global konjonktüre uyum sağlamak zorunda kaldı. Dolayısıyla NATO da evrim geçirerek kendisine yeni bir misyon edindi. Bu da hatırlayacağınız gibi Bosna, Kosova ve Hırvatistan’da 90’lı yıllarda yaşanan sorunlar. NATO Bosna Harekatı’nı o bölgedeki çatışmaların büyüyerek NATO ülkelerine sıçramasını engellemek için başlattı.

RUSYA TEHDİTTİR

NATO’yu bir bilgisayar programı olarak düşünürsek 3 versiyona ayırabiliriz. NATO 1.0 versiyonu NATO’nun ilk 40 yıllık, Sovyetler Birliği dağılmadan önceki dönemi. Burada NATO’nun görevi zaten belliydi. 2.0 versiyonu ise NATO’da köklü değişikliğin yaşandığı dönem. Bu dönemde Balkanlar, Afganistan, Libya başlıca sorun bölgeleri. NATO 3.0 versiyon ise gelecek. Tehdit değiştikçe IŞİD, Rusya, Ukrayna gibi, NATO da gelişiyor, değişim gösteriyor. NATO’nun ana maksadı savaş çıkmasını engellemek, savaşa sebebiyet verebilecek durumları önlemek. Bu nedenle Türkiye’nin NATO’daki yeri çok önemli. Çünkü, Türk Silahlı Kuvvetleri NATO’nun en güçlü silahlı kuvvetlerinden bir tanesi. Ayrıca Türkiye coğrafi ve stratejik açıdan çok önemli bir bölgede bulunuyor. Türkiye NATO ittifakına gerek altyapı, gerek askeri teçhizat ve personel olarak büyük katkılar sağlamıştır. Türkiye NATO’ya ve uluslararası koalisyonlara katkısını esirgememiştir.

- Sayın komutan Rusya’yı bir tehdit olarak saydınız. Rusya’daki öngörülemeyen gelişmeleri mi kastediyorsunuz yoksa “Rusya bir tehdittir” anlamında mı söylüyorsunuz?

İkisi de. Rusya’nın Kırım’da ve Ukrayna’da yaptığı yasa dışı bir şey. Rusya açık açık Ukrayna’yı ve Kırım’ı işgal etti. Bu uluslararası yasaya aykırı. Dolayısıyla bunun önüne geçilmesi ve buna bir son verilmesi gerekiyor.

EMİR-KOMUTA KİMDE OLACAK

- NATO Karargahı herhangi bir müdahale durumda nasıl bir görev üstlenecek? Bir örnekle açıklayabilir misiniz?

Hatırlarsanız NATO Türkiye’ye 2013 yılı başlarında Suriye’den bir tehdit söz konusu olduğunda Adana, Gaziantep ve Kahramanmaraş’a Alman, Hollanda ve ABD patrior füze bataryaları tahsis etmişti. Türkiye’ye bir taarruz ya da tehdit söz konusu olduğunda ne yaptığımızın bir örneği. Türkiye’ye daha büyük bir tehdidin söz konusu olması durumunda Türkiye NATO’ya müracaatta bulunacak ve NATO, NATO antlaşmasını 5. maddesini devreye sokarak Türkiye’ye gereken desteği verecek.

Pratikte, ilk olarak NATO Kara Komutanlığı emrindeki Kara Kuvvetlerine ihtiyaç duydukları eğitimi veriyor. İkinci olarak, Türkiye’ye yönelik tehdidin çapına bağlı olarak çok büyük bir tehdit söz konusu ise, Türkiye’ye sağlanacak Kara Kuvveti desteğinin komutası bizde olacak. Ancak, ufak çaplı bir tehdit söz konusu olursa başka bir NATO birliği de gereken korumayı sağlayabilir.

PKK NATO İÇİN TEHDİT Mİ

- Türkiye’nin uzun yıllardır karşı karşıya olduğu PKK terörü ile ilgili NATO’nun yaklaşımı nedir? PKK, sizin biraz önce saydığınız tehditler arasında mıdır?

PKK, benim ülkem ABD tarafından da bir terör örgütü olarak kabul edildi. PKK Türkiye’ye hatta ABD’ye bile bir tehdit oluşturuyor. Tabii bu konu çok karmaşık bir konu.

- Ben şunu anlamaya çalışıyorum: PKK, NATO’nun tehdit öncelikleri arasında mıdır?

Türkiye bugüne kadar PKK konusunda NATO’dan herhangi bir yardım talebinde bulunmadı. Türkiye şu ana kadar PKK ile tek başına mücadele etti.

PKK tehdidini bertaraf edebilmek için Türkiye karar verdiği takdirde bütün NATO üyesi ülkelerle değil de 1 veya 2 üye ülke ile birlikte de PKK’ya karşı mücadele edebilir. Ancak bu konuda Türkiye NATO’ya global bir başvuru yapmış değildir.

Fikret Akfırat / Hayati Özcan

Aydınlık