Ayak sağlığı ve bakımı

Tüm gün yük taşıyan ayaklar kemik, kas, eklem deri tırnak yapıları içerir. Ayak sağlığınız genel vücut sağlığını tamamlar, günlük yaşamı daha rahat sürdürmemiz için önemli olmasının dışında diğer hastalıklar açısından yol göstericidir. Deride olan belirtiler kızarıklık, kabarıklık, sertlik, benler, kaşıntı, ağrı, uyuşma, şişlik, tırnak renk yapı değişiklikleri uzman doktor görüşü alınmasını gerektir.

Diabetik hastalarda duyu azaldığı için yaralar, nasırlar, yanık, mantar ve bakteri enfeksiyonu kolay gelişir, bu nedenle ayak bakımı, kontrolü önemlidir. Dolaşım problemi olan kişiler tedavisi güç olan yara, morluk olmaması için aynı şekilde sıkı ayakkabı kullanımından, tahriş, darbeden kaçınmalı.

Uygun ayakkabı seçimi çok önemli!

Sıkı dar ayakkabılar şekil bozukluklarına, nasırlara yol açar. Uzun süre kapalı ayakkabı giyen, yürüyüş yapan kişiler, sporcular daha özenli olmalı. Tekrarlayan nasır problemi varsa ortopedi, nöroloji uzmanı tarafından değerlendirilir tabanlık, uygun ayakkabı önerilir. Nasır tedavisinde yüzeyde kalınlaşmış boynuzsu tabakayı yumuşatan ilaçlar sonrasında bunların uygun şekilde temizlenmesi yeterlidir. Ayakta her sertlik nasır değildir, siğiller sıklıkla görülür, üzeri nasır benzeri sert tabaka ile kaplandığı için nasır ile karışabilir. HPV virusunun neden olduğu bulaşıcı bir hastalıktır. Tanı ve tedavi için artış olmadan dermatoloji uzmanı tarafından değerlendirilmeli.

Ayak kaşıntısı, pullanma mantar hastalığı belirtisidir.

Terleme artışı, yıkadıktan sonra kurulamama kolaylaştırıcıdır, bu nedenle yaz aylarında artar. Dermatoloji uzmanı tarafından uygun ilaçlarla tedavisi yapılabilir. Tedavi edilmediğinde deri bütünlüğü bozulur bir bakteri hastalığı olan ağrılı, kırmızı, ödemli görünümü ile yılancık gelişebilir. İstirahat, antibiyotik tedavisi yapılır. Ayak mantarı ile benzeşen diğer deri hastalıkları, ekzama, ayakkabı dermatiti tedavi sırasında dikkate alınır.

Tırnaklar, çevresindeki deri yapısı ile ayak sağlığını tamamlar.

Renk değişiklikleri kalınlaşma gözlenebilir. Travma sonrası tırnak altına kanama olması ağrı, mor renk değişikliğine yol açar, kanama birikim yaparsa boşaltılması ağrıyı rahatlatır tırnağın düzgün uzamasını sağlar, ayak tırnağı yavaş uzadığından iyileşme uzun zaman alır. Şiddetli darbe olduğunda tırnak yatağında kalıcı şekil değişikliği yapabilir. Sıkı ayakkabılar ise uzun zaman içerisinde tırnak yapısı bozar, tırnak plağının yatağından ayrışmasına neden olabilir. Tırnakta kalınlaşma, renk değişikliği tırnak mantar enfeksiyonu ve bazı deri hastalıklarının bir bulgusudur. Mantar tetkiki yapılır, varsa uzun süreli ilaç tedavisi uygulanır.

Bazı iç hastalıklarının tırnakta renk değişikliği yapabileceği unutulmamalı!

Tırnak çevresindeki deri koparılması, kesilmesi sonrasında dolama gelişebilir. Ağrılıdır, cerahat birikimi varsa boşaltılır. Tırnak batması kısa kesilen, şekil düzensizliği olan tırnaklarda, sıkı ayakkabılarla kolaylıkla gelişebilir. Oldukça ağrılıdır, batan kısmın rahatlatılması uygun pansuman, bazen cerrahi girişim gerekebilir. Tırnağın düzgün kesilmesi, darbeden kaçınılması önleyicidir.

Bedenimizin her bölümünde olduğu gibi ayak bakımı kendine özgü yapısı dikkate alınarak değerlendirilmelidir.

Bedenimizin her bölümünde olduğu gibi ayak bakımı kendine özgü yapısı dikkate alınarak değerlendirilmelidir.

**Tüm gün ayakkabı içinde kapalı kalan ayakların bakımı öncelikle yıkadıktan sonra parmak arası dahil güzelce kurulamaktır. Kuru çatlamış ayak tabanı için nemlendiriciler, peeling etkili kremler etkilidir. Ponza ve topuk törpüleri ise çok kullanılmamalı deri tahriş olabilir.

**Terlemeye yatkın olan bireyler için ayak deodorantları, terlemeyi azaltıcı etkisi olan krem ve solüsyonlar faydalıdır. Ayrıca Botoxenjeksiyonları ayak tabanı terleme tedavisinde uygulanmaktadır. Yaz aylarında çorapsız ayakkabı, terliklerin yapısında bulunan materyallere bağlı ekzemalar gelişebilir. Özellikle kapalı ayakkabı giyildiğinde pamuklu kısa çoraplar kullanımı tercih edilir.

** Tırnak kesilirken batmayı önlemek için çok kısa ve yuvarlak kesilmemeli, sivri uçlar törpülenmeli. Tırnak çevresindeki deri tırnağı enfeksiyondan korur kesilmemeli nemlendirici kremler bariyer işlevini güçlendireceğinden kullanılabilir.

**Oje, aseton gibi tırnak kozmetikleri allerjik reaksiyon yapabilir, dikkatli kullanılmalı.

**Hem tırnağa, hem ayak yapısına zarar vermemek için dar olmayan, ayak yapısına uygun, yumuşak ayakkabılar seçilmeli.

Uzm.Dr. Yasemin BALSEVER KURAL

Kadıköy FlorenceNightingale Hastanesi