ABD Savunma Bakanı Türkiye’ye geliyor

Deniz Kahraman

ABDSavunma Bakanı’nın gündeminde Türkiye’nin Çin’den almayı planladığı yüksek irtifa anti-balistik füze sistemi ile Suriye’deki son gelişmeler bağlamında terör ve güvenlik konuları bulunuyor. Ankara’nın ise ABD’den aldığı ancak bugüne kadar teslim edilemeyen erken uyarı AWACS sistemleri ile Türkiye’ye taaruz tipi insansız hava araçları satılması konusunu gündeme getirmesi bekleniyor. Hagel’in ziyaretinde, füze sistemleri ve Suriye’deki terör grupları ile mücadeleyi de kapsayacak biçimde çok taraflı stratejik pazarlık zemini arayacağı belirtiliyor.

Gerginlikten sonra ilk

Hagel, 17 Aralık’ta Türkiye’yi sarsan büyük rüşvet operasyonu sonrasında Başbakan Tayyip Erdoğan’ın ABD’yi suçlamasının yarattığı diplomatik dalgalanma sürerken, Ankara’da temaslarda bulunacak. Hagel, Erdoğan’ın ABD Büyükelçisi Francis Ricciardone’yi suçlaması nedeniyle Ankara – Washington arasında yaşanan gerginliğin ardından Ankara’ya gelen en üst düzeydeki ABD yetkili olacak.

Hagel’ın Savunma Bakanı İsmet Yılmaz ve diğer üst düzey hükümet yetkilileriyle görüşmesi programlandı. ABD Dışişleri Bakanı son olarak Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ile 2013 yılının Kasım ayında biraraya gelmişti.

Edinilen bilgilere göre ziyaretin üç önemli gündem maddesi bulunuyor. Öncelikli olarak iki ülke arasındaki savunma ve savunma sanayi işbirliği ele alınırken, ikinci olarak Suriye’deki gelişmeler masaya yatırılacak. Bir başka gündem maddesi de Suriye bağlamında, terörle mücadele olacak.

HQ-9 yerine PAC-3

ABD yönetimi Türkiye’nin Çin’den füze sistemi alma ve ortak üretmeyle ilgili ön görüşmelere başlamasından rahatsızlık duyarken, Hagel’in bu konuda nihai bir mutabakata varmak ve Türkiye’yi, bu görüşmelerin sonlandırılmasına ikna etmek için baskı yapacağı belirtiliyor. Hagel’in bu karşılığında, ABD yönetiminin Türkiye’ye Çin füze sisteminden daha düşük teknik kabiliyete sahip olan Patriot PAC-3 vermesi konusunu gündeme taşıması bekleniyor.

Ankara’nın ise masaya, yıllardır Türkiye’ye teslimi adeta yılan hikayesine dönen AWACS erken uyarı uçakları konusunu ile insansız hava taaruz aracı Predatorları koyması bekleniyor. Batılı diplomatik kaynaklar, Hagel’in Ankara’da bir “çok unsurlu stratejik pazarlık denkleminin” kapısını açabileceği değerlendirmesini yaptılar.

Ziyaretin bir diğer önemli başlığı ise Suriye olacak. Hem siyasi hem de güvenlik bağlamında ele alınacak Suriye konusunda, insani yardım koridoru oluşturulması başlığı öne çıkarken, terörle mücadele konusu da masada olacak. Terörle mücadelede bağlamında Hagel’in IŞID ve el Nusra’ya ilişkin kaygılarını dile getirmesinin yanısıra Ankara’yı bu konuda ciddi ifadelerle uyarması da sözkonusu olacak. Özellikle, son yakalanan silah dolu TIR’ların ardından, Ankara’nın Suriye’de kime nasıl yardım ettiği konusunda Hagel’e nasıl bir açıklama getireceği ise merak konusu oldu.

Hagel’in ziyareti sırasında Türkiye’deki Kürt açılımı ve Suriye’deki PYD varlığı konularının da gündeme gelmesi bekleniyor. Ankara’nın bu konudaki kaygılarını iletmesi ve bu bağlamda ortak bir siyasi pozisyon belirlenmesini isteyebileceği de konuşuluyor. Ancak, Batılı diplomatik kaynaklar, ABD yönetiminin geçen yılın sonuna doğru bu konudaki siyasi pozisyonlarını Türkiye’ye ilettiğinin altını çizdiler.

Ziyaret sırasında güvenlik başlığı altında Irak’ta IŞID ile merkezi ordu birlikleri arasındaki çatışmaların da gündeme gelmesi bekleniyor. ABD, El Kaide ile savaşta Bağdat hükümetine yardımda bulunmaya hazır olduklarını açıklamış, Türkiye de Irak’taki gelişmelerle ilgili endişelerini dile getirmişti.

Aydınlık