Çikolata sivilce yapar mı?

Gençler sivilceden şikayet ettiğinde çikolatayı azaltmaları tavsiye edilir.

Bundaki doğruluk payını ortaya çıkarmak için şu soruları sormak gerekir: 1) Çikolata yiyenlerde sivilce çıkması ihtimali daha mı yüksektir? 2) Çikolata yendiğinde sivilceye yol açan bir işleyiş var mıdır? İkinci sorudan başlayalım. Sivilce, deride üretilen yağlı bir madde olan sebumun gözenekleri tıkaması sonucu oluşur. Gözenek kısmen tıkanmış ise siyah noktalar, tümüyle tıkanmış ise iltihaplı sivilce ortaya çıkar. Cildimizde milyonlarca zararsız bakteri vardır. Gözenekler tıkandığında bunlar iltihaba yol açabilir. Çok sayıda sivilce varsa bunlara akne denir.

Anne ve baba gençliğinde sivilceli idiyse onların çocuğunda da ergenlikte çıkması ihtimali yüksektir. Ergenlikte sivilcenin artmasının nedeni, sebum üreten bezlerin hormonlara karşı oldukça duyarlı olmasıdır. Yetişkinliğe geçildiğinde akne de ortadan kalkar; ama az sayıda insanda sürer. Yetişkinlikte de hormon seviyelerindeki değişiklikler etki göstermeye devam eder. Bazı kadınlarda adet dönemlerinde ya da hamilelikte sivilce çıkması bundandır.

Eski araştırmalar

Sorumuza geri dönersek, çikolata yendiğinde sivilce çıkmasına neden olan bir süreç var mıdır? Bu konuda farklı teoriler var. Bazıları, çikolata yağlı olduğu için kandaki çözülebilir yağ seviyesini artırdığını, bunun ise daha fazla sebum üretilmesine ve gözenek tıkanıklığına yol açabileceğini söylüyor. Bazıları ise fazla miktarda çikolatanın kandaki insülin seviyesini artıracağını, böylece bazı hormonlarının oranını değiştirerek fazla sebum üretilmesine neden olabileceğini iddia ediyor.

Bu teoriler inandırıcı olabilir; ama pratikte ne oluyor peki? 2005’te yapılan incelemeler, çikolata konusunda hepsi de onyıllar önce yapılmış sadece üç araştırma bulmuştur. Bunlarda çikolata miktarı ile akne düzeyi arasında net ve doğrudan bir bağlantı kurulmamıştır. Ayrıca ya incelenen örnek sayısı az olduğundan, ya kontrol grubu bulunmadığından, ya da uzun süreli olmadığından bu araştırmalardan fazla sonuç çıkarmak mümkün olmamıştır.

Batılı beslenme tarzı mı?

2002’de yapılan ilginç bir araştırmada ise Yeni Gine ve Paraguay’da batılı hayat tarzını benimsememiş topluluklarda akne sorununun olmadığı görülmüştür. Böylece beslenme biçimi yeniden gündeme gelmiştir. Bu topluluklarda akne sorununun olmamasının arkasında genetik nedenler de olabilir elbette; ama beslenme tarzı asıl farkı yaratıyorsa, sanayileşmiş ülkelerde ne tür besinlerin akneye yol açtığını tespit etmek gerekir. Etken şey yağ miktarı mıdır, şeker mi yoksa bazılarının iddia ettiği gibi şekerin parçalanma hızı mı? Bu konuda da kesin yargıya varmamızı sağlayacak yeterli veri yok aslında. 2009’da incelenen 21 gözlemsel araştırma ve altı klinik deneyden yola çıkarak asıl farkı çikolatanın değil, süt ve süt ürünlerinin yarattığı sonucuna varılmıştır. Fakat bu araştırmalarda da daha öncekilerde görülen eksiklikler söz konusudur.

Ne yediğimizden bağımsız olarak şu genellemeyi yapmak mümkündür: Ergenlik sonunda akne sorunu da genellikle ortadan kalkar. Çikolata konusunda kesin yargıya varmak içinse aylar, hatta yıllar süren gözlemlerde insanların çikolata tüketimi ile akne seviyesine ve arada bir bağlantı olup olmadığına bakmak gerekir. Bu süreçte bir grubun fazla miktarda çikolata yemesini sağlarken diğer grubu da tümüyle ondan yoksun bırakmak gerekir ki bunu yapmak her zaman çok kolay değildir. (BBC Türkçe)