Suriye Zirvesi sona erdi! Erdoğan alınan kararları açıkladı

Rusya, Fransa ve Almanya liderleri Suriye konulu zirve kapsamında İstanbul'da buluştu.

Rusya Devlet Başkanı Vlademir Putin, Almanya Şansölyesi Angela Merkel ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Cumhurbaşkanı Erdoğan, Vahdettin Köşkü'nde bir araya geldi.

İstanbul'da Suriye konulu dörtlü zirve az önce son erdi. Suriye konulu dörtlü zirvede Soçi mutabakatının ardından İdlib'deki durum başta olmak üzere, sahadaki genel gelişmeler ve siyasi çözüm süreci ele alındı.

Astana ile Cenevre platformlarında sürdürülen siyasi çözüm süreci zirvenin ana gündemini oluşturdu.

İstanbul'da gerçekleştirilen Suriye konulu dörtlü zirvenin ardından Erdoğan, Putin, Merkel ve Macron ortak basın toplantısı düzenledi.

Erdoğan'ın açıklaması şöyle;

Sayın Devlet Başkanı Vladimir Putin, Cumhurbaşkanı Sayın Emmanuel Macron, Şansölye Sayın Angela Merkel ve BM Genel Sekreteri'nin Suriye Özel Temsilcisi De Mistura, değerli basın mensupları sizleri saygıyla selamlıyorum.

Toplantımızın ve aldığımız kararların Suriyeli kardeşlerimize hayırlı olmasını diliyorum. Bu süreçte özellikle ana önceliğimiz akan kanın bir an önde durdurulması hedefimiz var. Uluslararası toplum meseleyi tam olarak sahiplenmediğinden sorun çözülemedi. Artık bu kayıtsızlığa bir son verilmesi gerekiyor. İnisiyatif alınmadığı sürece Suriye'deki kriz daha da kötüye gidecektir.

Bugün Fransa ve Almanya'nın da katılımıyla Astana'da yakalanan sinerjinin daha ileri taşınabileceğini gördük. Astana formatında düzenlenen işbirliği uluslararası topluma örnek olmuştur.

Bugün Suriye'nin toprak bütünlüğü konusunda inancımızı teyit ettik.

İdlib mutabakatına bağlılığımızı teyit ettik. İdlib'deki olumlu ilerlemeden memnuniyetimizi dile getirdik.

Anayasa komitesinin kuruluş sürecinin, yıl sonunda tamamlanması konusunu ele aldık.

Terör örgütlerini kaynağında bertaraf etme konusunu ele aldık.

Terörle mücadele kisvesi altında sahada yeni emrivakilerin dayatılmasını asla kabul etmeyeceğiz. Fırat'ın doğusunda tehditleri bertaraf etmeyi sürdüreceğiz.

Suriyeli mültecilerin geri dönüş meselesini de ele aldık. Bunun beş güdüm halinde yapılması gerektiğinde karar kıldık.

(Suriyeli sığınmacılara yardım) Adil yük paylaşımı hususunda AB'nin taahhütlerinin yerine getirilmesini beklediğimizi hatırlatmak isterim.

Suriyeli mülteciler için harcadığımız 33 milyar dolar Türkiye'nin fedakarlığını açıkça göstermektedir.

Herkesin Suriye trajedisini sonlandırmak için mücadele etmesi gerekiyor.

Gerek sahadaki durumun iyileştirilmesi gerek siyasi çözümün sağlanması için kararlı mesaj verildi.

Putin'in açıklaması şöyle;

İstanbul’da yapılan Suriye zirvesi yapıcı bir atmosferde gerçekleşti, ciddi bir çalışma yapıldı. Türkiye yönetimine teşekkür etmek istiyorum.

Suriye meselesini ele aldık. Tavırlarımızı yaklaştırma konusunda bir çalışma yapıldı.

Liderlerle ayrı ayrı ikili görüşmeler yaptık. Suriye'de durumun normalleştirilmesi için 4 ülke çalışmaya devam edecek. İstanbul'da Macron'la ayrı bir görüşme yapacağız.

Barış ve istikrar sadece diplomatik yollarla mümkün. Rusya Almanya Türkiye ve Fransa Suriye’de çözümün sadece siyasi ve diplomatik yollardan çözülebileceği konusunda hemfikir.

Suriye'nin toprak bütünlüğüne saygı duyulmalı. Suriye'dekiler kendi kaderlerini kendileri tayin etmeli.

Suriye’de çözüm ile ilgili ortak bildiri kabul edildi.

Suriye'deki şiddet oranı ciddi şekilde azaltıldı ancak radikal unsurların temizlenmesi gerekiyor. Savaş tecrübesi edinen bu caniler, ülkelerimizde aşırıcı ideolojilerini aşılayabilir, bu kabul edilemez.

Radikal unsurlar İdlib bölgesinde silahlı saldırılarda bulunacaksa, Rusya Suriye yönetimine kararlı bir şekilde yardımcı olacaktır.

Türkiye’nin bir an önce İdlib’deki silahsız bölgeden muhaliflerin çekilmesini sağlamasını bekliyoruz.

Suriye anayasa komitesinin çalışmasının başlatılması gerekiyor, bu alandaki reform oluştu.

Mültecilerle ilgili uluslararası konferans öneriyoruz.

Erdoğan’la birlikte Almanya ve Fransa liderlerini İdlib anlaşmalarının yerine getirildiği konusunda bilgilendirdik.

Rusya provokasyonlar olması durumunda İdlib’deki terör tehdidinin yok edilmesi konusunda Şam’a yardım etme hakkını saklı tutuyor.

Rusya ve Türkiye, zirve sırasında Fransa ve Almanya’ya Suriyeli sığınmacıların sorunlarının çözümü ile ilgili uluslararası konferans düzenlemesi önerisinde bulundu.

Yaklaşmakta olan milli bayramınızı da kutlamak istiyorum. Türk halkını 29 Ekim Bayramı nedeniyle kutluyorum.

Macron'un açıklaması şöyle;

Birinci önceliğimiz terör gruplarıyla mücadele etmek. Hem bölgede hem dünyanın diğer bölgelerinde kimyasal silahların kullanılması, kim kullanırsa kullansın kabul edilemez.

Amerikan halkına dayanışma, taziye dileklerimi dile getirmek isterim. Amerikan halkının yanındayız.

İdlib'de kalıcı ve sürdürülebilir ateşkes son derece önemli. Kapsayıcı bir Suriye'nin yeniden yapılandırılması çok önemli.

Suriye halkı kendi geleceği hakkında söz hakkına sahip olmalı.

Bugün rejim askeri olarak yeniden fetih mantığında davranıyor. Bu da Suriye'nin istikrarını sağlayacak bir yaklaşım değil.

Merkel'in açıklaması şöyle;

Farklı yaklaşımlarımız olsa da mutabakat sağlayıp bir bildirge yayınlayabildik.

Sadece askeri değil siyasi çözüm de bulunmalı.

BM zemini kapsamında bir çözüm bulmalıyız.

İdlib'de ateşkesin devamı için elimizden geleni yapmaya hazırız.

Anayasa komitesi oluşumu ve seçimlerin yapılması gerekmektedir.

İnsanların geriye dönebilmesi için siyasi çözüm gereklidir.

Liderler gazetecilerin sorularını yanıtladı

Putin: Çalışmaların ilerlemesi için anayasa süreci meşru hükümete saygılı bir şekilde ilerletilmeli. Burada Suriye rejimi deniliyor ancak Birleşmiş Milletler kararlarında Suriye Arap Cumhuriyeti adı geçiyor. İran olmadan bu konu çözülemez.

Erdoğan: Cemal Kaşıkçı ile ilgili olarak ikili görüşmelerimizde bu konuyu ele aldık. Gerekli bilgiyi kendilerine verdim. Daha önce de istihbarat birimlerimizle bilgilendirmeler olmuştu. Detaya bugün yaptığımız ikili görüşmelerde girmiş bulunuyoruz. Her şeyden önce içeride 18 tutuklu var. Bunlar ülkemize gelen kişilerdir. 9+6+3 dağılımı var. Bu 18 kişiyi Türkiye'ye kimler gönderdi, bu sorunun cevabını Suudi yetkililer vermelidir. Diğer açıklama Suudi yetkili merciilerinden geldi. O da Türkiye'deki yerli işbirlikçilere cesedin teslim edildiğine dair. Yerli işbirlikçiler kimdir, bu iddiayı ortaya koyan kişilerin açıklaması gerekir. Suçun işlendiği yer İstanbul'dur. Suudiler yargılamayı yapmayacaksa bu yargılamayı bizim yapmaya hazır olduğumuz çağrısını yazılı olarak kendilerine yapmış bulunuyoruz.

Merkel: Kaşıkçı'nın ölümüyle ilgili, faillerin kimler olduğu ortaya çıkarıldıktan sonra gerekeni yapacağız. Suriye halkı kendi liderlerini kendileri seçmeli. Şu veya bu şahsı görüşmedik. Yapıcı olmak istiyoruz.

Putin: Rusya Suriye hükümetini çeşitli provokasyonlara karşı destekleme hakkını saklı tutuyor.

Erdoğan: Buradaki irade kişilere ait olan bir irade değildir. Esed'in durumunu belirleyecek olan irade Suriye halkının iradesidir. Bize göre Esed, 1 milyona yakın vatandaşının malesef hayatına kast etmiş bir insan konumundadır. Bize göre muteber bir konumda değildir. Hala oradaki katliamlar aynen devam etmektedir. Temennimiz odur ki artık bu süreç bitmiş olur ve Suriye'de insanlar hayatını nasıl devam ettirecek sorusunda bir cevap bulmuş olur. İdlib'de 3.5 milyon insan yaşıyor. Onlar da oraya Halep'ten kaçarak geldiler. Oradan nereye kaçacaklardı? Türkiye. Türkiye'den başka sığınacakları bir yer yoktu. Suriye'de yıkılan binaları gördüğümüzde, tabii bizler siyasetçiler olarak 'Acaba bunun bedelini nasıl ödeyeceğiz' diye düşünmek durumunda kalıyoruz.

Merkel: Kapanış bildirgemizde bunu açıkça vurguladık. Suriye halkının tamamı gelecekteki siyasi sistemle ilgili serbest seçimlerde kendileri karar vermelidir. Kaçmak zorunda kalan Suriyelilerin de bu karar aşamasına katılması gerekiyor.

Macron: Suriye devletinin yapısıyla ilgili karar vermek, Esad'ın iktidarda kalıp kalmayacağı meselesi bize düşmez. Suriye halkının egemenliğine saygı göstereceğiz.

Putin: Suriye meselesinin çözümünde katılımcıların artırılması faydalı olabilir. Zirvenin tekrarı için henüz karar almadık. İdlib'den ağır silahların çekilmesi için Türkiye'nin çaba sarf etmesini ümit ediyoruz. Suriye'de önceliğimiz barış. Teröristler yok edilmeli