“Brexit Türkiye için model değildir“

İktisadi Kalkınma Vakfı (İKV) Başkanı Ayhan Zeytinoğlu, İngiltere'nin Avrupa Birliği'nden (AB) ayrılmasının (Brexit) Türkiye için bir model olamayacağını savundu.

Zeytinoğlu, İngiltere Başbakanı Theresa May'in Türkiye ziyareti dolayısıyla yaptığı yazılı açıklamada, Brexit sürecini değerlendirdi.

İngiltere halkının 23 Haziran'daki referandumda yüzde 51,9 oyla AB üyeliğinden ayrılmak yönünde tercihte bulunduğunu hatırlatan Zeytinoğlu, geçen hafta Yüksek Mahkeme tarafından referandum sonucunun tek başına yeterli olmadığı ve parlamentonun onayına sunulması gerektiğinin karara bağlandığını aktardı.

Zeytinoğlu, bu kararın parlamentodan geçmesine bağlı olarak mart ayında İngiltere'nin üyelikten çıkmak için resmen AB'ye başvurusunu sunmasının beklendiğini ifade ederek, resmi başvurudan sonra İngiltere ve AB arasında üyelikten çıkışın koşullarını belirleyecek bir anlaşma için müzakerelerin başlayacağını bildirdi.

Bu müzakerelerde iki konunun açıklığa kavuşturulması gerektiğine değinen Zeytinoğlu, "Birincisi, İngiltere'nin AB üyeliğinin sona ermesiyle ilgili koşullar yani sürecin nasıl ilerleyeceği, İngiltere'nin AB kurumlarından ve bütçeden çekilmesi, AB hukukunun İngiltere'deki geçerliğinin durdurulması gibi konuların belirlenmesi. İkincisi ise AB üyeliği sonrasında İngiltere ve AB arasındaki ilişkileri düzenleyecek yeni bir anlaşmanın müzakere edilmesi." ifadelerini kullandı.

"İngiltere'yi kaybetmenin AB için zorlayıcı etkileri olacak"

Zeytinoğlu, İngiltere'nin AB'den çıkmasının birlik açısından sarsıcı etkileri olabileceğini ancak bu sürecin tehdit kadar fırsatlar da barındırdığına işaret etti.

İngiltere'nin mal ve hizmet ticaretinin yarısına yakınını AB ülkelerine yaptığını ve üyelikten çıkış sonrasında birlik ile kapsamlı yeni bir anlaşma imzalamasının kritik önemde olduğunu belirten Zeytinoğlu, şunları kaydetti:

"İngiltere'nin aldığı AB'den çıkış kararı, özellikle dış ticarette bağımsız bir politika izlemesinin önünü açacak. Ama bugün AB'nin 60'ın üzerinde ülke ve ülkeler grubuyla imzaladığı ticaret anlaşmalarından da ayrılması ve söz konusu ülkelerle yeni anlaşmalar imzalamak için tekrar müzakere etmesi gerekecek. Yani İngiltere, AB üyeliğinin yükümlülüklerinden kurtulacak ama avantajlarından da mahrum olacak. AB için de elbette İngiltere gibi bir ülkeyi kaybetmenin zorlayıcı etkileri olacak. Ancak bunun AB'nin çözülmesine yol açacağını düşünmüyorum. AB iç pazarına dahil olmanın getirdiği avantajlar diğer ülkelerin çıkmasını engelleyecektir. İngiltere'nin çıkış sürecinin zor ve karmaşık bir süreç olması ve faydadan çok zarar getirmesi nedeniyle diğer üyeler için olumsuz bir örnek olacağını düşünüyorum."

Ayhan Zeytinoğlu, Brexit sürecinin Türkiye'de de yakından izlendiğini ve ülke için bir model olup olmayacağının tartışıldığını ifade etti.

İngiltere'de hükümetin AB üyeliğinden ayrılma sonrasında birlik ile derin ve kapsamlı bir serbest ticaret anlaşması imzalamaya sıcak baktığına dikkati çeken Zeytinoğlu, şu yorumda bulundu:

"İngiltere dış ticarette AB'den bağımsız ama bunun yanında birlik ile mal ve hizmet ticaretinde serbestliği öngören bir modeli hedefliyor. Oysa Türkiye'nin AB ile halihazırda işleyen bir Gümrük Birliği var. Gümrük Birliğinin genişletilmesi ve güncellenmesi için de bu sene resmi müzakerelerin başlatılması gündemde. Gümrük Birliğinin güncellenmesi süreci Türkiye'nin AB norm ve standartlarına uyumunu ve AB müktesebatına daha fazla yakınlaşmasını da gerektirecek. Yani İngiltere AB'den çıkmayı müzakere ederken, Türkiye olarak biz AB ile daha ileri entegrasyona ulaşmayı hedefliyoruz. Tabii ki bu sürecin sonunda tam üyelik hedefimiz de devam ediyor. Tam üyelik ve AB ile daha yakın entegrasyonun Türkiye'de siyasi ve ekonomik reformların tetikleyicisi olacağını ümit ediyoruz. Bu genel tabloya bakınca, AB ile mevcut ilişkilerin durumu ve tam üyelik hedefi Brexit'in Türkiye için bir model olamayacağını ortaya koyuyor."