Artvin 22 yıldır Ali Cengiz oyunlarına direniyor!

Artvin'de Cerattepe ve Genya bölgelerinde Cengiz İnşaat tarafından işletilmesi planlanan gümüş, bakır ve siyanülü altın madeni işletmesine karşı yöre halkının 20 yıldır yürüttüğü hukuk mücadelesi için 23 Aralık tarihi gün. Kanadalı Cominco firmasının ruhsat aldığı 1992 yılından bu yana pek çok kez iptal edilen, ancak çeşitli ayak oyunlarıyla yeniden önü açılan maden işletmesiyle ilgili 'ÇED Olumlu' raporuna karşı yöre halkının açtığı davayı gören mahkeme, 2014 Temmuz'unda yürütmeyi durdurma kararı vermişti. Rize İdare Mahkemesi'nde yarın görülecek davanın karar duruşması öncesi Artvin halkı yaşam savunucularından destek istedi.

YEŞİL ARTVİN DERNEĞİ YAŞAM İÇİN DESTEK ÇAĞRISI YAPTI

23 Aralık Salı günü Rize İdare Mahkemesi'nde görülecek dava, Artvin ilinin yaklaşık yarıdan fazlasını kapsayan alan için verilen maden ruhsatıyla yöre halkının kaderini belirleyecek. Duruşma öncesinde bir açıklama yapan davaya öncülük eden Yeşil Artvin Derneği, "Duruşmaya katılarak, davamıza sahip çıktığımızı bir kez daha göstereceğiz. Rize İdare Mahkemesinde 23 Aralık 2014 Salı günü saat:13.00’da yapılacak olan duruşmada sizleri de yanımızda görmek istiyoruz" çağrısında bulunarak duruşma günü Artvin'den otobüslerin kaldırılacağını duyurdu.

DEKAP'TAN ARTVİN HALKINA DESTEK GELDİ

Yeşil Artvin Derneği'nin çağrısına destek veren Derelerin Kardeşliği Platformu (DEKAP) ise Artvin’in sularını, doğal yaşam alanlarını, yer altı ve yer üstü varlıklarını yok edecek projelere karşı omuz omuza mücadele etme kararlılığı ile 23 Aralık’ta Rize İdare Mahkemesi’nde yapılacak olan duruşmada Artvinlilerin yanında yer alınacağı duyurdu.

TEMA DA YÖRE HALKININ YANINDA

Davaya müdahil olan kuruluşlardan Tema Vakfı'nın Rize Temsilcisi Nevzat Özer, Artvin Cerattepe de nefesler tutulduğunu belirterek, yarınki duruşmada Artvin halkının yanında olacaklarını söyledi. TEMA Genel Merkezi’nden yapılan açıklamada ise TEMA Vakfı’nın 2007- 2011 yılları arasında gerçekleştirdiği ‘Kaçkar Dağları Sürdürülebilir Orman Kullanımı ve Koruma Projesi’ kapsamında bölgenin dünyada doğa korumada öncelikli en önemli 25 sıcak noktadan birisi olduğunun dikkat çektiği belirtilerek, “Söz konusu bölge içinde yer alan Artvin Cerattepe, doğal yaşlı ormanları, çok sayıda endemik türü, zengin yaban hayatı, ormanlarla kaplı muhteşem manzaralı dağ ve vadileri, milli parkları, tabiat koruma alanları ve su varlığı ile ülkemizin en önemli doğa alanlarından birisi. TEMA olarak ülkemizin doğasına yönelik tehditlerin yerelde mücadele eden duyarlı yurttaşlarımız sayesinde durdurulacağına inanıyoruz. Yeşil Artvin Derneği öncülüğünde Artvin Cerattepe’yi kurtarmak için mücadele edenleri destekliyor, yargının da aynı şekilde bölgeyi kurtaracak bir karar alacağına dair inancımızı koruyoruz” görüşüne yer verildi.

22 YILDIR BİTMEYEN BİR GARİP YAĞMA ÖYKÜSÜ

1992 yılında Kanadalı Cominco Madencilik A.Ş bölgede maden aramak için ruhsat aldı. Ancak Artvin halkının girişimleri sonucu Artvin Valiliği'nin yaptırdığı araştırmanın ardından hazırlanan olumsuz görüşleri içeren rapor, Şubat 1996'da 1996 yılında Resmi Gazete'de yayınlandı. Ardından da 1998 yılında MTA'nın bölgede yaptığı bir araştırmayla da maden için ruhsat verilenm alanın heyelan risklerine dikkat çekildi. Dönemin Orman Bölge Müdürlüğü de benzer görüşleri ortaya koyunca Cominco A.Ş'nin çalışmaları Valilik tarafından durduruldu.

KANADALI FİRMA DAVAYI KAYBETTİ

Ancak bu kararın ardından maden şirketleri pes etmedi. Cominco'nun işletemediği ruhsat sahası, bir başka Kanada firması olan Çayeli Bakır'ı işleten İnmet'e devredildi. Bu arada 2005 yılında Yeşil Artvin Derneği ile Artvin Barosu'nun öncülüğünde Cerattepe’de verilen ki iki ayrı ruhsatın iptali için Erzurum İdare Mahkemesinde dava açıldı. Davacıları haklı bulan mahkeme, ruhsatları iptal etti. Ancak Danıştay iki ayrı dava açılmasını gerekçe göstererek davayı usul yönünden bozdu. Bunun ardından davacılar konuyu Rize İdare Mahkemesi'ne taşıdı ve mahkemenin ruhsatların iptaline ilişkin kararı 2009 yılında Danıştay tarafından da onaylandı. Mahkemenin iptal kararında ise çarpıcı tespitler vardı. Ruhsat verilen alanın milli park ve turizm alanlarıyla iç içe olan bir bölge olduğu kaydedilen kararda, heyelan riski, biyolojik çeşitliliğin zarar görmesi ve ÇED Olumlu raporu alınmadan önü açılan maden işletmesinin ülke ekonomisine de bir katkısının olmadığı görüşüne yer verildi.

BAKANLIK YENİDEN YIKIMIN ÖNÜNÜ AÇTI

Yargı kararlarının ardından bölge halkının yaşam alanlarına yönelik verdiği örnek mücadeleyi aşamayacağını anlayan maden şirketleri, önce geri çekildi, ardından ise 2011 yılında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın Mart 2011'de ülke genelindeki 1343 alanın ihale yoluyla ruhsatlandırılacağını açıkladığı duyurunun ardından yeniden bölgeye geldiler. Üstelik bu kez Bakanlığın yeniden ruhsatlandırılacağını duyurduğu alanların içinde Cerattepe'nin yanısıra biyolojik zenginliğin kalbi olarak görülen Genya bölgesi de bulunuyordu.

İHALEDEKİ 'ALİ CENGİZ' OYUNLARI GÖZDEN KAÇMADI

17 Şubat 2012 tarihinde yapılan ihalede, Cerattepe ve Genya'nın içinde olduğu alanlar Özaltın İnş. Tic.ve San.AŞ. verildi. İhalenin bir şirketi tarif ettiğini belirten CHP Artvin Milletvekili Uğur Bayraktutan, konuyu sıklıkla mecliste gündeme getirmesinin ardından haklı çıktığı anlaşıldı ve Özaltın'ın Cengiz İnşaat adına bu ihaleyi aldığı ortaya çıktı.

BAKANLIK ÖNÜNÜ AÇTI, YÖRE HALKI İSE DAVA AÇTI!

Bunun üzerine yöre halkı ihalenin feshedilmesi ve ÇED Raporu olmaksızın çalışmalara başlanması nedeniyle Rize İdare Mahkemesi'nde iki ayrı dava daha açtı. Ancak ilk dava, davacıların ihaleye katılan veya katılımı engellenenlerden oluşmadığı gerekçesiyle reddedildi. ÇED davası ise iptalle sonuçlanırken, yüklenici firma projede kimi değişiklikler yaparak yeni bir ÇED raporu düzenledi. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ise yeni ÇED raporuna olumlu görüş verdi. Temmuz 2013'te yeni ÇED raporunu gören Artvin halkı ve sivil toplum örgütlerinde oluşan 283 kişi ve kuruluş, raporda halkın yaşam alanlarının korunmadığını tespit ederek 26 Eylül 2013 tarihinde Rize İdare Mahkemesi'nde bir dava daha açtı.

283 MÜDAHİL, 60 AVUKATLI TARİHİ YAŞAM SAVUNUSU

Yöre halkını yaklaşık 60 avukatın savunduğu dava için geçtiğimiz Temmuz ayında atanan bilirkişi heyeti, mahkemenin istediği raporu Eylül 2014'te teslim etti. Bilirkişi heyetinin görüşleri doğrultusunda geçtğimiz Kasım ayında maden girişimiyle ilgili verilen ÇED Olumlu Raporu hakkında yürütmeyi durdurma kararını veren mahkeme, nihai kararını tarafların da hazır bulunduğu 23 Aralık'ta görülecek duruşmada açıklayacak.

MADEN İÇİN MİLYONLARCA AĞAÇ KESİLECEK!

Artvin halkının başından bu yana karşı çıktığı maden projesiyle ilgili Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın onayladığı ÇED Raporunda, 31 hektarlık alanda kesilmesi planalan ağaç sayısının 51 bin 300 adet olduğu belirtiliyor. Maden ruhsatı verilen alanın 4 bin 156 hektarlık araziyi kapsadığı düşünüldüğünde kesilecek ağaç sayısının milyonları geçeceği belirtiliyor.

PROF. KANTARCI: 'ARTVİN'İN TERK EDİLMESİNE SEBEP OLABİLİR'

Konuyla ilgili bir rapor hazırlayan İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Toprak İlmi ve Ekoloji Anabilim Dalı Emekli Öğretim Üyesi Prof. Dr. Doğan Kantarcı, söz konusu raporun sonuç bölümünde şu ifadelere yer veriyor: "Şüphesiz çok tehlikeli olan bu altın işletmesinin yanı sıra yaygın bakır işletmeciliğinin yapacağı çok yönlü ekolojik zararların da iyice irdelenmesi gerektiği kanaatindeyim. Yanlış bir karar sisteminin doğuracağı ekolojik sorunlar değil, Hatila Vadisi'nin elden çıkmasına, Artvin'in ve Borçka'nın da terk edilmesine sebep olabilir."

10 YILLIK İŞLETME SÜRESİNDE DEVLET PAYI BİLE VERİLMEYECEK

Artvin'in kalkınmada öncelikli yörelerden biri olduğuna, ancak bu teşviklerden öncelikle maden şirketlerinin yararlandırıldığına vurgu yapan bölge halkı, işletme ömrü 10 yıl olarak belirlenen madencilik faaliyetinden devlete sadece yüzde 2 pay alındığını belirterek şu görüşleri paylaşıyor: "bu maden 5 yıl vergiden muaf tutulacaktır. Bunun dışında madenci şirket kullandığı bütün elektrik, SSK işveren primleri nin yüzde 50’sini ödeyecek, diğer yüzde 50 devlet tarafından ödenecektir. Bütün bunlar hesaplandığında ülkemize Maden Kanunu gereği verilmesi gereken yüzde 1 devlet payının bile verilmediği anlaşılacaktır."

Yuvuz Yavuz

ulusalkanal.com.tr