Güç, adalet ve iyilik timsali: Ertuğrul Gazi

Osmanlı devletinin kurucusu Osman Gazi'nin babası Ertuğrul Gazi, dünyaya 6 asır hükmeden bir medeniyetin temelini atması, güç, adalet ve iyilik timsali olmasıyla asırlardır yad ediliyor.

Doğum tarihi kesin olarak bilinmeyen Ertuğrul Gazi'nin, 1189-1281 yıllarında yaşadığına inanılıyor.

Kayı Boyu'ndan Gündüz Alp (Süleyman Şah) ve Hayme Ana'nın oğlu, Halime Hatun'un eşi olan Ertuğrul Gazi'nin, Sungur Tekin, Gündoğdu ve Dündar isimli üç kardeşi, Osman, Saru Batu (Savcı Bey) ve Gündüz isimli üç oğlu bulunduğu belirtiliyor.

Sivas yakınlarında Büyük Moğol Birliği ile savaşında Selçukluların yardımına koşması ve zaferdeki katkısından dolayı, Anadolu Selçuklu hükümdarı Alaeddin Keykubad tarafından Ertuğrul Gazi'ye Ankara tarafındaki Karacadağ bölgesi ikta olarak verildi. Ertuğrul Gazi daha sonra aşiretiyle 1230 yılında, bugün Bilecik'in Söğüt ve Kütahya'nın Domaniç ilçesi sınırları içinde kalan bölgeye yerleşti.

Çevresindeki beylik ve devletlerin durumlarını, siyasi şartlarını iyi değerlendiren, komşularıyla daima iyi geçinerek aşiret ve tebaasını güçlü bir durumda rahat ve huzur içinde yaşatan Ertuğrul Gazi'nin vefatından sonra yerine küçük oğlu Osman Gazi geçti.

Ertuğrul Gazi'nin, "cihan devleti"ni kuran oğluna "hocasına saygı duymasını öğütleyen" vasiyeti şöyle:

"Bak oğul. Beni kır, Şeyh Edebali'yi kırma. O, bizim boyumuzun ışığıdır. Terazisi dirhem şaşmaz. Bana karşı gel, ona gelme... Bana karşı gelirsen üzülür, incinirim; ona karşı gelirsen gözlerim sana bakmaz. Baksa da görmez olur. Sözümüz Edebali için değil, senceğiz içindir. Bu dediklerimi vasiyetim say."

Söğüt ilçe merkezinde bulunan, Osmanlı padişahlarından Çelebi Mehmed tarafından yaptırıldığı rivayet edilen Ertuğrul Gazi Türbesi, 3. Mustafa ve 2. Abdülhamid dönemlerinde onarımlar gördü.

Her yıl eylül ayında Ertuğrul Gazi'yi anma törenleri yapılıyor. "Ertuğrul Gazi'yi Anma ve Yörük Şenlikleri"nin 738'incisi 8 Eylül Pazar günü gerçekleştirilecek. Ziyaretçiler, Söğüt ilçesinde Ertuğrul Gazi Türbesi'ni ziyaret ettikten sonra tören alanındaki anma etkinliklerine katılacak.

"Kayıların güvenliğini sağlamaya öncelik verdi"

Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi (BŞEÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümünden Dr. Öğr. Üyesi Refik Arıkan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Ertuğrul Gazi'nin atalarının Malazgirt Seferi'nden hemen sonra Anadolu'nun Türkleşmesi safhasında görev aldığını, Ahlat'tan başlayan yolculuğun seferlerde elde edilen başarılarla Karacadağ bölgesine kadar sürdüğünü söyledi.

Ertuğrul Gazi'nin, Alaeddin Keykubad ile ilişkisinin çok iyi olduğunu belirten Arıkan, şunları kaydetti:

"Alaeddin Keykubad'ın bu dönemde Bizans İmparatoru ile yaptığı savaşlarda Ertuğrul Gazi'yi görevlendirdiğini, beraber olduklarını yine bize kaynaklar söylüyor. Moğol tehdidine karşı Bağdat'a halifeyi korumak üzere gönderilen kuvvetlerin içinde de Ertuğrul Gazi vardı. Ertuğrul Gazi'nin Kırşehir'de valilik de yaptığını görmekteyiz. Tüm bunlar onun Anadolu Selçuklu döneminde çok önemli bir şahsiyet olduğunu gözler önüne sermektedir. Akabinde Keykubad'ın Söğüt ve Domaniç yöresini Kayılara yurtluk olarak verdiğini ve 1230'lu yıllardan itibaren de Ertuğrul Gazi'nin Kayılarla bu bölgede bulunduğunu görmekteyiz. Ertuğrul Gazi, Söğüt bölgesinin uçta kalması hasebiyle Kayıların güvenliğini sağlamaya öncelik vermiştir. Çevredeki beyliklerle ilişkileri düzenlemiş, insanlarla iyi geçinmiş ve Osmanlı Beyliği'nin temelini atmıştır."

Arıkan, Anadolu Selçuklularının 1243 Kösedağ Savaşı'nın ardından bölgeyi Moğollara bırakması üzerine uç bölgesinde yeni liderlere ihtiyaç duyulduğunu aktardı.

Ertuğrul Gazi'nin, bu uç beylerden biri olduğunu dile getiren Arıkan, "Bölgede bulunan binlerce Türkmen arasında onun öne çıkması, Türkmenleri kendi çevresinde toplamasından kaynaklanıyor. 1281'e kadar beyliğin başında kalan Ertuğrul Gazi, yerini Osman Bey'e bırakmıştır. Devamında Osman Bey'in gelişi ile adeta Osmanlılar o kozanın içinden çıkarak bir dünya devleti olma yolunda Bursa İznik'e doğru adımlarını atmıştır." diye konuştu.

Dr. Öğr. Üyesi Arıkan, Ertuğrul Gazi'nin güç, adalet ve iyilik timsali niteliğiyle, altı asır hüküm süren Osmanlı medeniyetinin kuruluşunda en önemli şahsiyetlerden olduğunu sözlerine ekledi.