İşte o faiz lobisi

Merkez Bankası (TCMB) rekor kıran döviz kurlarını dizginlemek, para kaçışını önlemek ve döviz etkisiyle yükselen enflasyonun önüne geçmek için son 43 günde faizleri 5 puan yukarı taşıdı. Böylece politika faizi yüzde 17.75’e yükseldi. Buna karşın dün piyasadaki iki yıllık Hazine tahvilinin faizi yüzde 18.69 oldu. Dolar kuru da 4.50 TL’nin üzerinde tutundu. Peşrmbe günü yapılan ve beklentilerin üzerinde olduğu ifade edilen faiz artışının ardından açıklamalar peş peşe geldi. Küresel kuruluşların analistleri yarı memnun yarı ihtiyatlı açıklamalar yaparlarken, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve Beştepe danışmanlarından, haberimizin yazıldığı saate kadar herhangi bir yorum gelmedi. Bunun yanında sert faiz arıtımından ana muhalefet ittifakının da memnun olduğu görüldü.

HALA SORUNLAR VAR

Financial Times (FT), TCMB’nin faizleri beklentinin üzerinde artırdığına dair yazı yayımladı. Yazıda görüşlerine yer verilen Fidelity adlı yatırım kuruluşundan Portföy Yöneticisi Paul Greer, faiz artırımını “cesur ve beklenmedik bir hamle” olarak niteledi ve “Türkiye’nin önünde hala sorunlar var ve birkaç cephede birden derin yapısal reformlar gerekiyor. Ancak bu hamle, Türkiye’nin duruma hâkim olduğu konusunda yatırımcılara yeniden güven verme anlamında önemli bir mesafe kat edecek” dedi. Gazeteye konuşan Capital Economics’ten Jason Tuvey de “Şu anda önemli olan bu ihtiyatlı politikanın seçimlerin ötesinde sürüp sürmeyeceği” görüşünü dile getirdi.

BELİRSİZ BİR İŞARET

BloombergHT’te yer alan bilgilere göre, Morgan Stanley aynı gün yayınladığı piyasa notunda 75 baz puan faiz artışı beklediklerini belirterek, “Türkiye’de nihai reel faizleri 2009’dan bu yana görülmemiş seviyelere geldi” dedi. Capital Economics, faiz artırma hamlesini, para politikasında odağın lirayı desteklemekten, yüksek enflasyonla mücadeleye kaydığına dair “belirsiz bir işaret” olarak değerlendirdi. Kurum tarafından yapılan açıklamada, Erdoğan’ın seçimleri kazanması durumunda “faiz indirin” çağrılarını yineleyebileceğini ve para politikası üzerindeki kontrolünü artırma yönündeki vaatini yerine getirebileceği belirtilerek bu durumun lirada yeni bir sert satış dalgası yaratabileceğine ve TCMB’nin üzerinde faiz artırma baskısı oluşturabileceğine değinildi. JPMorgan raporunda, faiz artırımının TCMB’nin kredibilitesini geri kazanmasına yardımcı olabileceği not edillirken, seçim kaynaklı riske dikkat çekildi.

TL’Yİ DESTEKLER

İspanyol BBVA bankası ekonomistleri de, faiz hamlesinin doğru yönde olduğu belirttiler ve ekonomiyi daha sağlıklı bir raya oturtmak için mali kısıtlamaların da bununla beraber gelmesini savundular. Londra ING Groep NV stratejisti Petr Krpata, yatırımcılar için politika setine ilişkin hala bir miktar belirsizlik olduğunu belirtirken, JPMorgan Chase & Co. analistlerinin müşteri notunda ise “Kurda anlamlı bir rahatlama beklemiyoruz” ifadesi yer aldı. Türk finans şirketlerinin analistleri ise faizlerin makul bir seviyeye geldiğini ve TL’nin ciddi bir dış şok olmadığı sürece destekleneceği görüşündeler.

ON BANKAYLA NE PAZARLIĞI YAPILDI?

Faiz kararın Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek ve TCMB Başkanı Murat Çetinkaya’nın Londra’da yaptığı görüşmeler sonucu gelmesi dikkatten kaçmadı. Aydınlık’a ulaşan bilgilere göre Londra’da 10 büyük banka ile yapılan görüşmeler netinesinde faiz kararı alındı. Türkiye’deki bir büyük bankanın da Londra’daki lobinin faiz baskının içerde sözcülüğünü yaptığı kaydediliyor. Peki bu bankalar hangileri? Dünyada yatırım fonlarını yöneten ve yönlendiren en büyük bankalar şöyle; Goldman Sachs, JP Morgan Chase, Barclays, Bank of America Corporation, Morgan Stanley, Deutsche Bank, Citigroup, Credit Suisse, UBS Group AG, HSBC Holdings. Ancak Merkez’in faiz adımında dış etkiyle birlikte beklentileri aşan enflasyonu da göz ardı etmemek gerekiyor. Rekorlar kıran enflasyonu dizginlemek ve TL’nn değerini korumak için beklentilerin ötesinde bir faiz adımı atılmasının içerideki ana unsuru da enflasyon. Buradan bakına TL, dışta Faiz Lobisi, içte Enflasyon Canavarının baskısı altında kalıyor.

MOODY’S’İN NOTLARI KIRIYOR!

Küresel finans kuruluşlarının yanında uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s de boş durmadı. Kuruluş faiz artışının yapıldığı akşam 17 Türk bankasının notunu düşürdü. Kuruluş ayrıca, altı Türk bankasının ihraç ettiği ipotekli tahvillerin de not düşürme için izlemeye alındığını açıkladı. Kararın gerekçesinde şunlar ifade edildi: “ Çalışma ortamındaki bozulma ve bu bozulmanın bankaların kredi gücü üzerindeki etkisi. Yabancılara ait bankaların iştiraklerindeki değişimler. Moody’s’in 1 Haziran’da Türkiye’nin ‘Ba2’ seviyesindeki kredi notunu, gelecek dönemdeki makroekonomik politikalara yönelik belirsizlik gerekçesiyle izlemeye aldığını açıklamasının ardından hükümetin destek kapasitesindeki zayıflama.”

Not kararına en sert tepki Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) Başkanı Mehmet Ali Akben’den geldi. Akben,”Moody’s tarafından yapılan not indirim kararının TCMB’nin faiz artırım kararıyla aynı gün akşamı yapılması manidar olup, bir o kadar da gayri ahlakidir” dedi.

Aydınlık