Trump ile İran’a karşı düşmanlık

Ankara, ABD Başkanı Trump ile Tayyip Erdoğan arasında randevu için çaba harcarken, Washington’un gündeminde İran var. ABD Savunma Bakanı Suudi Arabistan, Katar, İsrail ve Mısır’ı kapsayan Ortadoğu turunun ilk durağı Riyad’da İran’ı hedef alan açıklamalar yaptı. Eşzamanlı olarak Ankara’da da oluşan İran’a karşı atmosfer açıklamalara yansıdı. Kritik konu, Irak ve Suriye’de ABD ile operasyonel ortaklık. Seçim kampanyası öneminden bu yana İran ile yapılan nükleer anlaşmayı eleştiren ABD Başkanı Donald Trump, Irak ve Suriye siyasetlerinin merkezine Rusya’yı sınırlamak ve İran’ı tecrit etmeyi koydu. Trump’un, ABD’li yetkililerin deyişiyle küresel ölçekli yeni savunma stratejisinde öncelikli konu İran.

ABD SAVUNMA BAKANI ORTADOĞU TURUNDA

Suudi Arabistan’a 18 Nisan’da Mattis, Suudi Arabistan’dan başlayarak Ortadoğu turunun ana gündemi İran. ABD Savunma Bakanı, 23 Nisan’a kadar sürecek Ortadoğu ve Afrika turu kapsamında Mısır, İsrail, Katar ve Cibuti’yi de ziyaret edecek. Mattis, Suudi Arabistan ziyareti sırasında, bölgede istikrarın sağlanması için İran’ın nüfuz alanını genişletme adımlarının engellenmesi gerektiğini savundu. Mattis, “Bölge istikrarının sarsılmasında İran’ın rolü var. Ancak İran nüfuzunu önlemek için Birleşmiş Milletler kontrolünde gerçekleşecek müzakerelerle Yemen’deki ihtilafları çözüme kavuşturmak gerekir” diye konuştu. Mattis, İran’ın girişimlerinin Yemen ile sınırlı olmadığını ileri sürerek, “Bölgede nerede bir sorun varsa bakın İran’ı göreceksiniz. İran’ın başka bir ülkenin istikrarını bozma ve Lübnan’daki Hizbullah gibi grupları oluşturma yönündeki çabalarını boşa çıkarmamız gerekir” dedi.

TILLERSON: İRAN POLİTİKAMIZI GÖZDEN GEÇİRİYORUZ

ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson da Washington’da düzenlediği basın toplantısında, Donald Trump yönetiminin İran politikasını tekrar gözden geçirdiğini açıkladı. Tillerson, “İran’ın provokatif eylemleriyle ABD’yi, bölgeyi ve dünyayı tehdit ettiğine dair elimizde çok net deliller var” dedi. İran’la ABD, İngiltere, Fransa, Rusya, Çin ve Almanya arasında 14 Temmuz 2015’te imzalanan nükleer anlaşmanın İran’ı durduramadığını ileri süren Tillerson, “İran’la varılan nükleer anlaşma hedefine ulaşmıyor” diye konuştu. Tillerson, Washington ve Tahran arasındaki ilişkiyi sadece nükleer anlaşma üzerinden değerlendirmeyeceklerini, İran’ın bölgesel de bir tehdit olduğunu ileri sürerek, “İran politikamızı kapsamlı bir şekilde gözden geçiriyoruz. Nükleer anlaşma gözden geçirdiğimiz unsurlardan sadece birisi” dedi.

KUZEY KORE’YE BENZETTİ

İran’ı Kuzey Kore’ye benzeten Tillerson,Tahran yönetiminin Suriye Cumhurbaşkanı Beşşar Esad’a, Irak’taki milislere, Yemen’de ise Husilere destek vererek bölgesel sorunlar çıkardığını iddia ettti. Tillerson, “İran terörü destekleyen ülkeler listesinde en önde bulunuyor ve birçok yerde karışıklık çıkartarak ABD’nin çıkarlarını hiçe sayıyor” diye konuştu.

ERDOĞAN’LA KALIN FARKLI KONUŞTU

ABD,İran’ı hedef tahtasına oturtmuşken, Ankara’da İran karşıtı bir havanın giderek geliştiği değerlendiriliyor. ABD, Şubat ayında yapılan Münih Güvenlik Konferansı’ndan beri Türkiye’yi ve diğer müttefiklerini İran karşıtı çizgiye getirmeye çalışıyor. Erdoğan bir süredir bazı konuşmalarında dile getirdiği “Pers yayılmacılığı” iddiasını önceki gün El Cezire kanalına verdiği röportajda tekrarladı. Erdoğan şöyle konuştu: “Bakıyorsunuz İran’ın Pers yayılmacılığı anlayışı son zamanlarda bayağı baş ağrıtmaya başladı. Örneğin Irak’ta DEAŞ’la mücadelede göze çarpan şey bu. Mesela Haşdi Şabi kimdir, arkasında kim var? Haşdi Şabi, enteresan, ‘Terör örgütü değildir’ diye Irak Parlamentosundan çıkıyor, halbuki bir terör örgütü ama arkasında kimlerin olduğu önemli. Şimdi bakın orada onlar ne yazık ki bir taraftan Sincar’a yönelik çalışmaları diğer taraftan da Telafer’e yönelik bunların saldırıları var.”

KALIN’DAN SAĞDUYULU AÇIKLAMA

Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın ise, “Türkiye, yaptırımlara katılmamak suretiyle İran’la ilişkilerini hem iyi düzeyde muhafaza etti hem de ekonomik, kültürel v e siyasi alanlarda ilişkilerin geliştirilmesi için dünya kamuoyunun üzerimize kurduğu baskılara rağmen bunu devam ettirdi” dedi. Türkiye’nin Kuzey Afrika, Ortadoğu ve İran’la tarihi ve köklü ilişkileri bulunduğunu anımsatan Kalın, İran’ın Türkiye’nin, ekonomik ortağı ve kapsamlı ilişkilere sahip önemli bir komşusu olduğunu ifade etti. Türkiye’nin yakın tarihte İran ile ilişkileri geliştirme noktasında adımlar attığını dile getiren Kalın, “Özellikle P5+1 ile yürütülen nükleer müzakereler sürecinde Türkiye, yaptırımlara katılmamak suretiyle İran’la ilişkilerini hem iyi düzeyde muhafaza etti hem de ekonomik ve siyasi alanda ilişkilerin geliştirilmesi için dünya kamuoyunun üzerimize kurduğu baskılara rağmen bunu devam ettirdi” diye konuştu. Kalın, ekonomik ve siyasi ilişkilerin zarar görmemesi ve daha da iyileştirilmesi için ortak çalışmaların devam edeceğini belirtti.

Aydınlık