Türkiye'nin yeni hedefi "Derin Uzay" ve "Ay Proje"si
TÜBİTAK Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsü Müdürü Mehmet Nefes, Derin Uzay çalışmalarıyla ilgili daha kapsamlı faaliyetleri olduğunu belirerek, "TÜBİTAK Uzay bünyesinde geliştirdiğimiz gözlem ve haberleşme uydu projelerinde elde ettiğimiz bilgi ve tecrübeleri Ay Projesi'ne de taşıyoruz." dedi.
Nefes, AA muhabirine, Türkiye'nin ilk astronotu Alper Gezeravcı'nın uzaya gönderilmesine ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Gezeravcı'yı Uluslararası Uzay İstasyonu'na (ISS) uğurladıklarını ifade eden Nefes, yolculuğun yaklaşık 36 saat süreceğini aktardı.
Nefes, TÜBİTAK Uzay olarak gururla yer aldıkları bir projenin önemli bir adımını tamamlamanın huzurunu yaşadıklarını söyledi.
Gezeravcı'nın ISS'ye vardığında orada 13 bilimsel deney gerçekleştireceğini belirten Nefes, deneylerin önemli sonuç ve çıktılarıyla Gezeravcı'nın Türkiye'ye döneceğini ifade etti.
Nefes, ilk insanlı uzay misyonunun gerçekleştirilmesiyle Milli Uzay Programı'nın önemli projelerinden ve hedeflerinden birinin de tamamlanmış olacağını dile getirdi.
Milli Uzay Programı'nda başka projelerin de yer aldığını belirten Nefes, şunları kaydetti:
"Biz de TÜBİTAK Uzay olarak bu projelerde yer alıyoruz. Ay Görevi bunlardan biri. Yerli haberleşme ve gözlem uydularının yapımına da devam ediyoruz. Geçmişimizde 5 gözlem uydusu geliştirdik, yenilerini geliştirmeye devam ediyoruz. Ekiplerimizi çalışıyor. Türkiye'nin ilk milli haberleşme uydusunu üretiyoruz, orada da son aşamaya geldik. Yaklaşık 6 ay sonra Alper Gezeravcı'nın fırlatılmasının gerçekleştirildiği hava üssünde fırlatma gerçekleştirilecek. Bununla ilgili çalışmalarımız da devam ediyor."
Nefes, uzayda yapılacak 13 deneyin 3'ünün TÜBİTAK'a ve MİYOKA isimli deneyin de TÜBİTAK Uzay'a ait olduğunu söyledi.
Uzayda yapılacak MİYOKA deneyiyle kurşunsuz lehimleme tekniğinin uzayda entegrasyonunun ve analizinin yapılacağını anlatan Nefes, "Önümüzdeki projelerimizde kullanacağımız elektronik kart tasarımlarında faydalarını görmeyi umduğumuz ve kıymetli bir deney. Bunun çıktılarını da Gezeravcı döndükten sonraki misyonlarda da devam edecek şekilde takip edeceğiz." ifadesini kullandı.
Nefes, uzayla ilgili devam eden projelere de değinerek, Milli Uzay Programı'nda yer alan hedeflerden birisinin de Ay Misyonu olduğunu belirtti.
TÜBİTAK Uzay olay olarak bu projenin yürütücüsü olduklarını vurgulayan Nefes, şu değerlendirmelerde bulundu:
"İlk aşamayı 2026'da tamamlamayı ve Ay'a ilk uzay aracını göndermeyi planlıyoruz. Uzun soluklu bir proje devamında gelen projelerde de Ay'da analiz yapılacak. Oraya iniş yapabilecek araçlar geliştirmeyi planlıyoruz. Şu anda onun tasarım aşamalarındayız. AYAP Projesi'nde de şu anda sistem seviyesi tasarım aşamaları devam ediyor. Derin Uzay çalışmalarıyla ilgili daha kapsamlı faaliyetlerimiz de var. TÜBİTAK Uzay bünyesindeki nitelikli insan kaynaklarımızla bugüne kadarki geliştirdiğimiz gözlem ve haberleşme uydu projelerinde elde ettiğimiz bilgi ve tecrübeleri Ay Projesi'ne de taşıyoruz. Güçlenerek çalışmalara devam ediyoruz."
- "DENEY SONUÇLARI BİZİM İÇİN ÇOK KRİTİK"
TÜBİTAK Uzay Baş Mühendisi Bülent Avenoğlu da Türkiye'nin ilk astronotu Alper Gezeravcı'nın uzay yolculuğuna başladığını belirterek, cumartesi öğle saatlerinde de bu yolculuğunu tamamlayarak Uluslararası Uzay İstasyonu'na geçmesinin beklendiğini söyledi.
Uzayda deneyi yapılacak MİYOKA Projesi'nden de sorumlu olan Avenoğlu, "MİYOKA deneyinin amacı mikro yer çekimi ortamında kurşunsuz lehim araştırması. Ağır metaller ve kurşun, insan sağlığına zararlı olduğu için tüm alanlardan ve hayatımızdan çıkarılmaya çalışılıyor. Bu nedenle tüm elektronik bileşenlerde de artık kurşunsuz lehimlere geçiliyor." diye konuştu.
Avenoğlu, uzayın muhafazakar bir alan olduğu için bugüne kadarki projelerinde kurşunlu lehimleri ve bileşenleri kullanmaya devam ettiklerini belirterek, şunları kaydetti:
"Bu deneyin amacı yeni nesil elektronik bileşenlerin uzay ortamında lehimlendiklerinde, yüzde 100 kalayla lehimlendiklerinde oluşan farkları incelemek ve kurşunsuz bileşenlerin uzay performanslarını gözlemlemek, bundan sonraki Ay Projesi gibi derin uzay görevleri gibi gelecek projelerde bunları kullanabilmek. Deney sonuçları bizim için çok kritik. Hem gelecek projelerde kullanacağız hem de bu sonuçları makalelerle ISS ile paylaşacağız. Bu alanda da ülkemizde de dünyada da öncü kuruluşlardan biri olmak için var gücümüzle çalışmaya devam ediyoruz."
