Türkiye’de depozito iade sistemi: 11 soruda detaylar

Bu sistem, tüketicilerin içecek ambalajlarını geri getirmeleri karşılığında depozito bedelinin iade edilmesini sağlayacak. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, bu yeni sistemle ilgili merak edilen soruları yanıtladı. İşte cevaplar…

1- Depozito Yönetim Sistemi (DYS) nedir?

Depozito Yönetim Sistemi, belirli bir depozito bedeli alınarak piyasaya sürülen içecek ambalajlarının tüketilmesinin ardından iade edilmesi ve depozito bedelinin geri ödenmesine dayalı bir sistemdir.

2- Depozito ne sağlar?

Depozito, çeşitli çevresel faydalar sağlar:

• Ambalajların kaynağında ayrı toplanmasını teşvik eder.

• Geri dönüşüm değerinin korunmasına ve artırılmasına yardımcı olur.

• Doğal kaynakların korunmasına katkı sağlar.

• İkincil ham madde kullanımıyla enerji sarfiyatını azaltır.

• Karbon emisyonlarını düşürür ve 2053 Net Sıfır Emisyon hedefinin ulaşılmasına katkı sağlar.

• Sıfır atık ve döngüsel ekonomiyi destekler.

3- Depozitosu Olan Ambalajlar (DOA) uygulaması nedir?

Depozitosu Olan Ambalajlar (DOA) mobil uygulaması, tüketicilerin iade süreçlerini kolaylaştıran bir araçtır. Bakanlık tarafından tescil edilmiş makineler ve manuel iade noktalarında, tüketiciler bu uygulamayı kullanarak depozito iadelerini gerçekleştirebilecekler. Uygulama, tüketicilerin ambalajları geri getirerek depozito bedelini almasını sağlar.

4- DOA uygulaması nasıl çalışır?

DOA uygulaması, Android ve iOS mağazalarından ücretsiz olarak indirilebilir. Uygulama, kullanıcıların karekod okutmasıyla çalışır ve depozito iade makinelerine bırakılan ambalajlar için depozito bedeli, kullanıcının e-cüzdanında birikir. Biriken bakiye, QR kod ile ödeme özelliği olan tüm POS cihazlarında ve anlaşmalı restoran ve marketlerde kullanılabilir.

5- DOA bankacılık sistemine entegre midir?

Evet, DOA uygulaması Türkiye Emlak Katılım Bankası altyapısına entegre edilmiştir. Tüm finansal işlemler, DOA mobil uygulaması üzerinden e-cüzdan entegrasyonu ile yürütülür. Kullanıcılar biriken bakiyelerini banka hesaplarına da havale edebilirler.

6- Uygulama Türkiye genelinde ne zaman başlayacak?

Sakarya’da başlatılan uygulama, 2025 yılı sonuna kadar Türkiye genelinde her il ve ilçede hayata geçirilecek.

7- DOA’ya hangi kurum ve kuruluşlar destek veriyor?

DOA uygulaması, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı bünyesindeki Türkiye Çevre Ajansı (TÜÇA) tarafından yönlendirilmekte ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ile Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) işbirliğiyle yürütülmektedir.

8- Yılda ne kadar ambalajda geri kazanım sağlanacak?

Türkiye genelinde 783 bin kilometrekarelik coğrafyada, yılda yaklaşık 25 milyar adet ambalajın toplanması öngörülmektedir.

9- Ne kadar üründe DOA logosu var?

1 Ağustos 2023’ten itibaren, Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü işbirliği ile 22 milyar adet içecek ambalajı işaretlenip piyasaya sürülmüştür.

10- DOA ile yıllık ne kadar kazanç elde edilecek?

DOA uygulaması ile ülke ekonomisine yıllık yaklaşık 520 milyon avro katma değer sağlanması hedeflenmektedir.

11- Hangi ambalajlara depozito ödenecek?

Cam, plastik ve alüminyum malzemeden yapılmış, 0,1 litre ile 3 litre arasındaki tek kullanımlık ambalajlar, zorunlu depozito kapsamına alınmıştır. Üzerlerinde depozito logosu bulunan bu ambalajlar için depozito bedeli ödenecek.