İşte 1 Mayıs marşının hikâyesi
Mayıs'la özdeşleşen 1 Mayıs'ın marşı Ünlü nakaratlarını ise neredeyse bilmeyen yoktur. Peki bu marşın tarihçesi ne, kim besteledi, ilk kez nerede söylendi? İşte bugün kitlelerin hep bir ağızdan söylediği 1 Mayıs Marşı'nın hikayesi...
Rutkay Aziz’in sahneye koyduğu oyunda Erkan Yücel, Savaş Yurttaş, Yaman Okay, Meral Niron, Erol Demiröz gibi oyuncular rol alıyor. Oyunun müziklerini yapan Sarper Özsan, 1 Mayıs Marşı'nı Rusya’da "Kanlı 1 Mayıs" olarak bilinen 1905 kutlamasının canlandırıldığı sahne için yazıyor.
Tekstte "İşçiler marş söyleyerek girer" cümlesi var ancak marşın ne olduğuna dair bir bilgi yok. Özsan, sözlerini de kendisinin yazdığı bu marşı oyuna dahil ediyor ve 1 Mayıs Marşı ilk kez bu oyunda seslendiriliyor.
Sarper Özsan, 1944 yılında Bandırma'da doğdu. Müziğe Kemal Eroğlu'dan aldığı mandolin dersleriyle başlamış, daha sonra 1969'da Ankara Devlet Konservatuarı'na girmiş ve kompozisyon bölümünden mezun olmuştur.
1967 yılında TRT'ye Burdur yöresinin halk müziklerini derlemiş ve 1970 yılında da TRT'de çalışmaya başlamıştır. Ancak 12 Mart 1971 darbesi nedeniyle tutuklanmış ve 20 ay hapiste kalmıştır. İstanbul Devlet Konservatuarı'nın ardından 1978'de tekrar TRT'ye dönmüştür. 1982'de yönetim kurulu üyeliğinden alınsa da 1990'da açtığı davayla görevine dönmüştür.
1970'li yıllarda Aydınlık hareketine katılan Özsan, o yıllardan itibaren Vatan Partisi üyesidir.
Okullu bir besteci olan ve Aydınlık çevresinde bir koro kurmuş olan Sarper Özsan, 2009'da Cumhuriyet'te yayımlanan Celal Üster'e verdiği röportajda, şunları anlatmıştı:
- Buraya nereden, nasıl bir marş bulacağımı bilemedim. En iyisi, benim bu sahneye uygun bir marş sözü yazıp bestelememdi. Sözlerde ve müzikte hem o günlerin ortamına uygun düşecek, ama aynı zamanda bizlerin içinde bulunduğumuz ortama aykırı düşmeyecek bir marş olmasına dikkat ettim. 1 Mayıs Marşı böyle ortaya çıktı. (...) Sözlere günümüzü anlatan dizeler de koymuştum. Müzikte ise oyunun geçtiği yere ve tarihe aykırı düşmeyecek, ama halkımızın da kulağına aykırı gelmeyecek bir yol seçtim. Örneğin, ‘1 Mayıs Marşı’nın ezgisinin temeli, bizim Kürdî dizimizle sol minör dizisinin karışımı sayılabilir. Marşı yazarken sevilebilir ve rahatlıkla söylenebilir bir marş olduğunu düşünüyordum. Ama marşın, oyunun sınırlarını aşıp bu denli yaygın bir duruma geleceğini o gün düşünmem olanaksızdı.
1 Mayıs Marşı 1976'da sahneden sokağa taştı. Türkiye İşçi Partisi’nin yayın organı Çark-Başak’ın sözlerini yayımladığı marş, Taksim’de kimi gruplarca seslendirildi.
İlk kitlesel söylenişi ise Türkiye tarihine "Kanlı 1 Mayıs" olarak geçen, 1977'de oldu. Taksim’deki kutlamalarda Ruhi Su Dostlar Korosu tarafından seslendirildi.
Kaynak: aydinlik.com.tr