Yasa Meclis'ten geçti! İşte EYT'de tüm şartlar
Deprem felaketleri nedeni ile Meclis, çalışmalarına ara vermişti. 28 Şubat'ta milyonlarca vatandaşın heyecanla beklediği EYT kanun teklifi Meclis'ten geçti ve yasalaştı. Peki, EYT ne zaman çıkacak? EYT şartları neler? İşte EYT hakkında tüm detaylar...
Sabah'ın haberine göre; EYT düzenlemesinde son 2 aşama kaldı. Bu düzenleme ile yaklaşık 5 milyon kişi yasadan faydalanarak emeklilik hakkı elde edebilecek. EYT kanun teklifi 28 Şubat'ta Meclis'in açılması ile görüşüldü.
EYT, Meclis'te yasalaşmasının ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın imzasıyla beraber Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girecek.
MECLİS GÖRÜŞMELERİ BAŞLADI
Deprem felaketi nedeniyle 3 haftalık aranın ardından Meclis Genel Kurulu görüşmeleri bugün saat 15:00'da başladı.
TBMM Genel Kurulu'nda milyonların beklediği EYT kanun teklifi için görüşmelere geçildi. Yaklaşık 4 saat süren görüşmeler tamamlandı. Kanun teklifi Meclis Genel Kurulu'nda oylandı ve yasalaştı.
"EYT YASASI YENİ BİR ŞART KESİNLİKLE GETİRMİYOR"
Meclis'te açıklamalarda bulunan AK Parti Grup Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu şu ifadeleri kullandı:
- Mevcut yasa ile yaş şartı, prim ve sigortalılık süresini tamamlayan emekli oluyor. Biz 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olan çalışanlar için burada yaş şartını kaldırıyoruz. Yeni bir şart kesinlikle getirmiyoruz.
EYT NE ZAMAN RESMİ GAZETE'DE YAYIMLANACAK?
EYT'de kanunun yürürlüğe girmesi sonrası 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olarak çalışmaya başlamış bütün vatandaşlara yaş sınırı aranmadan prim günü ve sigortalılık süresini tamamlamak şartı ile emeklilik hakkı verilecek.
EMEKLİLİK İÇİN YAŞ SINIRI ARANMAYACAK
EYT'de kanunun yürürlüğe girmesi sonrası 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olarak çalışmaya başlamış bütün vatandaşlara yaş sınırı aranmadan prim günü ve sigortalılık süresini tamamlamak şartı ile emeklilik hakkı verilecek.
EYT ŞARTLARI
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı EYT'de teknik çalışmaları tamamlarken, Hazine ve Maliye Bakanlığı'da bütçe çalışmalarını tamamladı ve dosya Meclis'e intikal etti. Peki, EYT şartları neler?
EMEKLİLİK ŞARTLARI
• Yasa 4 maddeyi içeriyor
• Yaş şartı tamamen kalkıyor
• Prim günü mevcut yasadaki gibi kalacak
• EYT kanun teklifi 2023 yılı için 2 milyon 250 bin sigortalıyı etkiliyor
• Düzenleme 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olan 4,7 milyon vatandaşı kapsıyor
• Prim ve sigortalılık süresi dolan emeklilik hakkı elde edecek
• Emekli olduktan sonra 30 gün içinde aynı iş yerinde işe başlanması durumunda 500 TL yüzde 5 destek primi verilecek
• Taşerondan işçi kadrosuna geçenlerin ister emekli olabilme isterse kendi yerlerinde çalışabilme imkanı olacak
• Başvurular ister e-Devlet üzerinden ister SGK'ya direkt olarak yapılabilecek
• EYT staj konusu kanun teklifinde bulunmuyor
• Kıdem tazminatı ödemeleri için işverene uygun koşullarda KGF desteği verilecek
• SSK, BAĞ-KUR, emekli sandığı ayrımı olmayacak
• EYT'li bir vatandaşın hemen emekli olma gibi zorunluluğu yok
• İlk emekli maaşı Nisan ayında bağlanacak
* EYT kapsamında emekli olanların 30 gün içinde aynı iş yerinde çalışmaya başlamaları halinde yüzde 5 oranında sosyal güvenlik destek primi indirimi hakkından yararlanması hükme bağlandı. Yani EYT ile emekli olan vatandaşlar eğer ki aynı iş yerinde çalışmaya devam edecekse 30 gün içerisinde yeni iş sözleşmesi yapması gerekiyor.
EYT YASALAŞTI
Emeklilikte Yaşa Takılanlarla ilgili düzenlemeleri içeren Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Genel Kurulunda kabul edilerek yasalaştı. Genel Kurulda kabul edilen teklif, 4 maddeden oluşuyor.
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'na eklenen geçici maddeyle, ilgili kanunlara göre, teklifin yürürlük tarihinden sonra aylık bağlanması talebinde bulunanlardan yaşlılık veya emekli aylığı bağlanacak olanlar, söz konusu hükümlerde yaş dışındaki diğer şartları taşımaları halinde yaşlılık veya emekli aylığından yararlanacak.
Bu hüküm esas alınarak geriye dönük herhangi bir ödeme yapılmayacak ve geriye dönük hak talep edilemeyecek.
İlk kez yaşlılık veya emekli aylığı bağlananlardan, yaşlılık veya emekli aylığı talebi nedeniyle işten ayrılış bildirgesi verilenlerin işten ayrılış tarihini takip eden 30 gün içinde en son çalışılan özel sektör iş yerinde sosyal güvenlik destek primine tabi çalışmaya başlamaları halinde, çalışılmaya başlandığı tarihten itibaren, sosyal güvenlik destek primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmına isabet eden tutar Hazinece karşılanacak.
Sosyal güvenlik destek primi işveren hissesi indiriminden yararlanılan sigortalının işten ayrılması halinde, bu indirimden tekrar yararlanılamayacak.
Kamu kurum ve kuruluşlarında kadroya alınan işçiler, il özel idareleri ve belediyeler ile bağlı kuruluşlarında ve bunların üyesi olduğu mahalli idare birliklerinde, birlikte veya ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlası il özel idareleri, belediyeler ve bağlı kuruluşlarına ait şirketlerde işçi statüsüne geçirilenlerin; emeklilik, yaşlılık veya malullük aylığı almaya hak kazanmaları halinde, çalıştırıldıkları kamu kurum ve kuruluşları veya şirketlerce iş sözleşmelerinin feshedilmesini zorunlu tutan düzenlemeler yürürlükten kaldırılacak.
Teklifin kabul edilmesinin ardından, TBMM Başkanvekili Haydar Akar, birleşimi, saat 14.00'te toplanmak üzere kapattı.
EYT'DE STAJ VE ÇIRAKLIK DETAYI BULUNMUYOR
Türkiye'de SGK mevzuatına göre; staj ve çıraklık sigortası olanların bu sigortaları başlangıç olarak kabul edilmiyor. Bu sürelerin borçlanmaları da yapılamıyor. Bu bağlamda EYT staj konusu yasa taslağında yer almıyor.
Staj konusu teknik olarak sadece EYT'lileri değil tüm sigortalıları ilgilendiriyor. Bu konu da Bakanlığın teknik çalışması içerisinde yer almadığından Meclis gündemine şu an için gelmesi mümkün değil.
EMEKLİLİK İÇİN NE KADAR PRİM GEREKİYOR?
EYT yasasından 4A-4B-4C kategorisinde 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olan tüm SSK'lılar, Bağ-Kur'lular ve emekli sandığına tabi vatandaşlar ayrım yapılmaksızın faydalanacak.
• 4A kategorisinde SSK'lı kadınlar için 5000 ila 5975 gün prim şartı ve 20 yıl sigortalılık süresi bulunuyor.
• SSK'lı erkekler için ise yine 5000 ila 5975 gün arasında değişen prim günü gerekiyor.
• Erkeklerde sigortalılık süresi kadınlara göre 5 yıl daha fazla yani 25 yıl.
• Burada kimin ne kadar prim şartı olacağı sigorta giriş tarihine göre belirleniyor.
• 4B-4C kategorisinde Bağ-Kur ve emekli sandığına tabi kadınlarda prim günü 7.200 gün erkeklerde ise 9.000 gün olarak dikkat çekiyor.
• Sigortalılık süresi ise tıpkı 4A'daki gibi kadınlarda 20 yıl erkeklerde ise 25 yıl.
SSK'LILAR İÇİN PRİM GÜNÜ İLE EYT HESAPLAMA TABLOSU
KADINLAR (SSK)
İşe Başlama Tarihi - Sigortalılık Süresi - Prim Günü
01.04.1981 ve öncesi - 20 - 5000
01.04.1981-08.09.1981 - 20 - 5000
09.09.1981-23.05.1984 - 20 - 5000
24.05.1984-23.05.1985 - 20 - 5000
24.05.1985-23.05.1986 - 20 - 5075
24.05.1986-23.05.1987 - 20 - 5150
24.05.1987-23.05.1988 - 20 - 5225
24.05.1988-23.05.1989 - 20 - 5300
24.05.1989-23.05.1990 - 20 - 5375
24.05.1990-23.05.1991 - 20 - 5450
24.05.1991-23.05.1992 - 20 - 5525
24.05.1992-23.05.1993 - 20 - 5600
24.05.1993-23.05.1994 - 20 - 5675
24.05.1994-23.05.1995 - 20 - 5750
24.05.1995-23.05.1996 - 20 - 5825
24.05.1996-23.05.1997 - 20 - 5900
24.05.1997-23.05.1998 - 20 - 5975
24.05.1998-23.05.1999 - 20 - 5975
24.05.1999-08.09.1999 - 20 - 5975
ERKEKLER (SSK)
İşe Başlama Tarihi - Sigortalılık Süresi - Prim Günü
09.09.1976 ve öncesi - 25 - 5000
09.09.1976-23.05.1979 - 25 - 5000
24.05.1979-23.11.1980 - 25 - 5000
24.11.1980-23.05.1982 - 25 - 5075
24.05.1982-23.11.1983 - 25 - 5150
24.11.1983-23.05.1985 - 25 - 5225
24.05.1985-23.11.1986 - 25 - 5300
24.11.1986-23.05.1988 - 25 - 5375
24.05.1988-23.11.1989 - 25 - 5450
24.11.1989-23.05.1991 - 25 - 5525
24.05.1991-23.11.1992 - 25 - 5600
24.11.1992-23.05.1994 - 25 - 5675
24.05.1994-23.11.1995 - 25 - 5750
24.11.1995-23.05.1997 - 25 - 5825
24.05.1997-23.11.1998 - 25 - 5900
24.11.1998-09.09.1999 - 25 - 5975
EKSİK PRİMİ OLAN EYT'LİLER NE YAPACAK?
• Çalışmaya devam ederek,
• Yasanın imkan verdiği şekilde borçlanma yaparak,
• İhyaya başvurarak,
• İsteğe bağlı sigorta ile prim ödeyerek.
KISMİ EMEKLİLİK NEDİR?
• EYT yasasına tabi olacak birçok vatandaş yaşı ilerlemesine rağmen primlerini tamamlama imkanına sahip değil. Bu sigortalılar için ise kısmi emeklilik yani yaştan emeklilik imkanı var.
• 8 Eylül 1999 öncesinde normal emekliliğin dışında SSK'lılar için 3.600 gün primle Bağ-Kur'lular için de 5.400 gün primle kısmi emeklilik şartları bulunuyordu.
• Eğer kısmi emeklilik şartları da 1999 öncesine çekilirse primini doldurma imkanı olmayanlar için 3.600 günle kısmi emeklilik hakkı doğacak.
KISMİ EMEKLİLİK ŞARTLARI NE OLACAK?
EYT kanun teklifinde kısmi emeklilik ile ilgili bir düzenleme içermiyor. Ancak önergelerle veya yasa çıktından sonra ek düzenlemelerle kısmi emeklilikte 8 Eylül 1999 öncesine dönülürse kadın 50 erkekler ise 55 yaşında 3.600 ve 5.400 gün ile emeklilik hakkı elde edebilecek.
KISMİ EMEKLİLİK İÇİN 3 ŞART BULUNUYOR
• Bir EYT'linin kısmi emeklilikten faydalanabilmesi içinse üç şart bulunuyor.
• Şu anki mevzuaata göre kısmi emeklilik için kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaş şartı var.
• Ancak bu konuda verilecek önergeler olması ve Meclis'in bunları kabul etmesi durumda bu şartlar değişebilir.
EYT BAŞVURUSU NASIL YAPILIR?
• EYT düzenlemesi yürürlüğe girdikten sonra resmen süreç başlayacak.
• EYT şartlarını taşıyan herkes e-Devlet üzerinden veya bizzat SGK'ya kişisel bilgileri içeren form ile başvuru yapabilecek.
• EYT'de emeklilik hakkı kazananlara bir tahsis numarası verilecek.
• Emekli Sandığı mensupları ise başvurularını kendi kurumları aracılığı yapacak.