EYT'liler dikkat! Torba yasa detayları netleşti

Torba yasa maddeleri için gelecek son dakika açıklamalar yakından takip ediliyor. Emeklilik, maaş artışları, asgari ücret, ev kadınlarının emeklilik imkanı, gençlere yönelik düzenlemeler, memurlara kira yardımı ve kira artışında sınırlamalar gibi birçok önemli konu gündemde yerini aldı.

TBMM'DE KABUL EDİLDİ

TBMM Genel Kurulunda kabul edilerek yasalaşan kanun teklifine göre;

• En düşük emekli aylığı 5 bin 500 liradan 7 bin 500 liraya yükseltilecek,

• Emeklilere verilen bayram ikramiyesi tutarı 1100 liradan 2000 liraya çıkarılacak,

• Muharip gazilerin aylıkları arasındaki farklılıklar giderilecek ve asgari ücretin net tutarında aylık ödenecek,

• Cumhurbaşkanı kararı ile deprem, yangın, sel gibi afetler ve tehlikeli salgın hastalıklarla mücadelede üstün feragat, fedakarlık, başarı ve yararlık gösteren Türk vatandaşlarına Devlet Üstün Fedakarlık Madalyası, yabancılara Üstün Fedakarlık Nişanı verilecek.

• En düşük emekli maaşının 5 bin 500 TL'den 7 bin 500 TL'ye çıkaran düzenlemenin de içerisinde bulunduğu yeni torba yasa teklifi TBMM'ye sunuldu. 

• 2.torba yasa ile devlet, bazı alanlardaki alacaklarından vazgeçiyor, KYK borç fazileri silinecek, vatandaşların icra borçları silinecek, doğalgaz ve elektrik desteği verilecek.

5 BİN PRİMİ OLAN EMEKLİ OLABİLİR Mİ, 5 BİN GÜNÜ OLAN EMEKLİ OLABİLİR Mİ?

EYT yasasına göre, 1999 öncesinin emeklilik için 5 bin prim gün sayısı şartına kademeli artış getirildi. 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı çalışmaya başlayanlar yaş dışındaki koşulları yerine getirdikleri takdirde emekli olabiliyorlar.

Sigorta başlangıç tarihi daha erken olanlar daha az prim gün şartı aranırken, 1999 yılında sigorta başlangıcı olanlardan 5 bin 875 gün prim yatırma şartı aranıyor.

5 BİN PRİMİ OLAN EMEKLİ OLABİLİR Mİ?

EYT'deki kademeli gün düzenlemesine göre, emekli olmak için prim günü 5 bin günden başlayarak 5 bin 975 güne kadar çıkıyor. EYT dernekleri, prim gün sayısının 1999 öncesinde olduğu gibi 5 bin günle sınırlandırılmasını istiyor. 

EYT'de kademeli prim gün sayısı düzenlemesinden vazgeçilerek 1999 ve öncesinde olduğu gibi emeklilik için 5 bin prim günü şartına geri dönüleceği iddia edildi, ancak söz konusu duruma yönelik resmi bir açıklama gelmedi.

3600 GÜNLE KISMİ EMEKLİLİK

Bu yeniliklerle emeklilik hayallerine bir adım daha yaklaşan vatandaşlar, mevcut kanunlarla erkenden emekli olma fırsatı yakalayabilecekler. Kısmi emeklilik, İş Kanunu ve Sosyal Sigortalar Kanunu'na göre, çalışma hayatında 15 yılı veya 3 bin 600 günü dolduran kişilere verilen bir haktır.

Kadınlar için kısmi emeklilik yaş şartı 58 iken, erkekler için 60 olarak belirlenmiştir. Ancak yaş aralığı, sigorta başlangıcının 2000 yılından önce veya sonra olmasına bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Kısmi emeklilikte, en düşük emekli maaşı miktarı kadar, yani 7 bin 500 TL aylık alınabilir ve bu haklardan faydalanmak için emeklilik başvuruları Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) yapılmalıdır.

STAJ VE ÇIRAKLIK SİGORTASI

EYT yasası, emeklilik yolunu 9 Eylül 1999'dan önce sigortalı olanlar ve bu tarih öncesine çekilebilenler için borçlanma imkanıyla açtı. Bu düzenlemeyle yaş şartı ortadan kalkarken, emeklilik için prim ve yıl şartını tamamlamak yeterli kabul edildi. Bu düzenlemenin ardından staj ve çıraklık yapanlar da umutlanmaya başladı.

Mevcut düzenlemelere göre, staj veya çıraklık süreleri için sağlık ve iş kazası sigortası primi ödeniyor.  Ancak emeklilik için gereken primler bu sürelerde ödenmediği için staj veya çıraklık süreleri emeklilik hesabında dikkate alınmıyor.

Ancak burada iki istisna bulunuyor. Avukatlar, sigortalı olmadan ilk 6 ayı mahkemelerde, kalan 6 ayı da avukat yanında geçirmek suretiyle toplam 1 yıllık staj sürelerini borçlanabiliyor. 

Staj yapan annelere de ayrıcalık tanınıyor. Anneler, staj veya çıraklık sonrası doğan çocukları için borçlanma yapma imkanına sahiptir. Geçtiğimiz günlerde eski Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin'in yaptığı bir açıklama, çıraklık yapanları heyecanlandırdı.

Bilgin, şöyle aktardı:

- Staj bir mağduriyet değildir. Stajyerlerle hiç kimse bir iş akdi yapmamaktadır. Dolayısıyla, onların emeklilik primleri ödenmemektedir. Bu nedenle mağduriyetten bahsedilemez. Ancak çıraklık farklı bir durumdur. Bu nedenle çıraklıkla ilgili çalışmalarımız bulunmaktadır. 

Yeni kabine sonrası, bu konuda atılacak adım merakla beklenmektedir. Bu kişilere düzenleme kapsamında borçlanma imkanı verilmesi söz konusu olabilir. Eğer beklenen düzenleme gerçekleşirse, çıraklık dönemlerinin sigorta süresi olarak kabul edilmesi için borçlanma yapmak yeterli olacaktır. 

Çıraklık süresi içerisinde sigorta girişi olanlar, bu dönemleri borçlanarak uzun vadeli sigorta kollarında geçirilmiş sayabilecek ve işe başlangıç tarihlerini öne çekebileceklerdir. Bu şekilde çıraklık yapanların işe başlama tarihleri geriye çekilecektir.

Kaynak: https://www.ahaber.com.tr/galeri/ekonomi/torba-yasa-detaylari-netlesti-maddeler-tek-tek-siralandi-meclise-eyt-5000-prim-3600-kismi-emeklilik-staj-ve-ciraklik-sigortasi